محمود فرشچیان در کما، مخاطب24- استاد محمود فرشچیان نگارگر برجسته ایرانی به کما رفت. سخنگوی شهرداری اصفهان گفت: استاد محمود فرشچیان، نگارگر برجسته اصفهانی که خالق آثاری همچون ضامن آهو سختترین امتحان، داستان حضرت ابراهیم، غدیرخم، رمی جمره و... است، به کما رفت
وخامت حال محمود فرشچیان، این استاد برجسته اکنون در بیمارستانی در آمریکا بستری است و حال جسمی ایشان وخیم گزارش شده است.
محمود فرشچیان (زاده ۱۳۰۸ش) نقاش و نگارگری که به سبب خلق آثاری درباره برخی موضوعات شیعی، مشهور است. وی در عین توجه به مبانی سنتی نقاشی، سبکی نو دارد. خارج کردن نقاشی از هنری وابسته به شعر و ادبیات و استقلال بخشیدن به آن، سه بعدی کردن نقاشی با نگاه به هنر غرب و همچنین نگاه ویژه به بازسازی مفاهیم دینی و شیعی، از جمله شاخص های هنر و آثار اوست.
اطلاعات فردی
محمود فرشچیان
زادروز ۴ بهمن ۱۳۰۸ش
زادگاه - اصفهان
نقشهای برجسته نقاش و مینیاتوریست
دین اسلام
مذهب شیعه
آثار طراحی و نظارت بر ساخت ضریح امام رضا(ع)، ضریح امام حسین (ع) و تابلوهای عصر عاشورا، غدیر، علی اصغر و...
وبگاه: http://farshchian.net
آثاری چون تابلو عصر عاشورا، تابلو شام غریبان و تابلو ضامن آهو و نیز طراحی و نظارت بر ساخت ضریح امام رضا(ع) و ضریح امام حسین(ع) از برجسته ترین کارهای هنری فرشچیان است. وی از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۹۳ش، ۱۵ اثر خود را به حرم امام رضا(ع) اهدا کرده است.
استاد محمود فرشچیان، ۴ بهمن ۱۳۰۸ش در اصفهان متولد شد. پدر او غلامرضا فرشچیان، تاجر و تولیدکننده فرش بود و شیفتگی فرزندش به طراحی و نقاشی را دریافت و او را برای فراگرفتن نقاشی، به کارگاه دوست خود حاج میرزا آقا امامی اصفهانی (۱۲۶۰ - ۱۳۳۴ش) فرستاد. حاج میرزا آقا امامی احیاگر هنر سوخت معرق[۱] و چهرهای نامدار در هنر نگارگری است. فرشچیان در کارگاه میرزا آقا امامی با طرحها و نقش های دوره تیموری و صفوی آشنا شد
همسر و فرزندان
استاد محمود فرشچیان در سال ۱۳۳۴ش با نیادخت قوامی ازدواج کرد و حاصل این ازدواج، سه فرزند است به نامهای علیمراد، لیلا و فاطمه. علیمراد فرشچیان، پزشک، و لیلا فرشچیان، روانشناس است.[۳] فاطمه فرشچیان عضو سازمان مجاهدین خلق ایران بود و در جریان عملیات مرصاد به همراه همسرش ابوذر ورداسبی کشته شد.[۴][۵]
هنرستان هنرهای زیبا
استاد فرشچیان در سال ۱۳۲۴ش به هنرستان هنرهای زیبای اصفهان رفت که در آن زمان استاد عیسی بهادری از شاگردان برجسته کمال الملک، مدیر آن بود. او در این هنرستان به مطالعه نقاشی و مینیاتور و طرح های برگرفته از کاشیکاریهای ابنیه تاریخی اصفهان پرداخت و با رنگ ها و ابزار نقاشی آشنا شد.[۶]
ایشان در این سال ها با قرار دادن موهای گربه سفید در انتهای پر کبوتر، قلمموهایی ظریف و انعطافپذیر ساخت که همچنان در طراحی از آن قلمها استفاده میکند. نخستین نمایش رسمی آثار او، در سال ۱۳۲۷ش، و در انجمن فرهنگی ایران و انگلیس بود که تابلو «دوش دیدم که ملائک در میخانه زدند» و چند تابلو دیگر که همگی در ۱۸ سالگی خلق شده بود، به نمایش گذاشته شد.[۷]
طراحی قالی و سرامیک سازی نیز دیگر هنرهایی بود که فرشچیان در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان فراگرفت و چنان مهارتی یافت که در سال ۱۳۲۸ش یکی از گلدانهای ساخته او را عیسی بهادری به آرتور پوپ، پژوهشگر مشهور فرهنگ و معماری ایرانی اهدا کرد.[۸] او در سال ۱۳۲۹ش از هنرستان هنرهای زیبای اصفهان دیپلم عالی گرفت.[۹]
سفر به غرب
او در سال ۱۳۲۹ش به اروپا سفر کرد و برای هنرآموزی و آشنایی با آثار و نقاشان برجسته غرب، هفت سال در وین ماند [۱۰] و توانست به آثار موجود در کتابخانه ملی پاریس، موزه بریتانیا، گالری فریر واشنگتن، موزه متروپولیتن نیویورک و دانشگاه هاروارد دست یابد [۱۱] «تا با فراگیری فنون نقاشی کلاسیک به سبک اروپایی و آمیختن آن اصول با معیارهای نقاشی سنتی ایران، مکتبی نو را پایه گذارد تا به مدد آن، خلاقیت تصویری هم مانند سایر مظاهر هنر، بتواند فرهنگ غنی این مرز و بوم را به سایر ملل معرفی کند»[۱۲].
فرشچیان خود درباره کودکی، روحیات و ویژگی های اش مواردی ذکر کرده و بهعلاوه، از اعتقادات عمیق مذهبی پدر و مادرش سخن گفته است. استوارت کری ولش و مجید مهرگان، درباره ویژگی های آثار فرشچیان سخن گفته اند. برخی از این موارد عبارتند از:
عشق به هنر، و خانواده مذهبی
از کودکی آدمی درخودفرورفته و درونگرا بودم. از همسالان خود کمتر رغبت به بازی داشتم و سعی داشتم خود را به کاری مشغول کنم. گچبریهای سرستون ها و بخاری ها و دیوارهای منزل ما و نقوش بعضی از تابلوها، ذهن مرا به خود مشغول می داشتند. پدرم بازرگان فرش های اصیل ایرانی بود و طراحان و نقاشان قالی، کارهای خود را به ایشان ارائه می دادند. گاهی همراه پدرم به کارگاه آن هنرمندان می رفتم و از همان خردسالی از آن نقوش و رنگ ها، غرق در حیرت می شدم و خطوط موازی و مدوری که با دست های پرقدرت آنان بر صفحه کاغذ نقش می بستند، مرا به اعجاب و شگفتی وامیداشتند. روحیه عشق به هنر در همان زمان در من تقویت شد.[۱۳]
پدر و مادر من افرادی به شدت مذهبی بودند. مادرم از عاشقان حضرت امام حسین(ع) بودند. کافی بود که فقط نام امام حسین(ع) را بشنود تا سیل اشک از گونههایش روان شود. در تولد آن حضرت، گریه شوق و در شهادت آن بزرگوار گریه غم، و من در این فضا بزرگ شدم و شروع کار من که در ۵ سالگی بود، تحت تاثیر همین محتویات و شرایط مذهبی خانواده بود. من اعتقاد دارم ماندگارترین آثار هم آثاری هستند که با مذهب رابطه دارند.[۱۴]
استوارت کری ولش (stuart cary welch)، پژوهشگر برجسته هنر اسلامی و هندی: اگر این هنرمند پرتوان خلاق ایران قرن بیستم، استاد گمنام در دوره صفوی سده شانزدهم میبود، نگارندگان تاریخ هنر او را استاد پرندگان می نامیدند. محمود فرشچیان، نقاشی ها و طراحیهایش با همه پیوندی که با سنت های ایرانی دارند، متعلق به این روزگارند. وی استاد پژوهنده ای است که با احاطه کامل بر گنجینه دیرپای هنر سنتی ایران که در طی مسافرت های متعدد، هنر اروپا و امریکا را نیز به خوبی مطالعه کرده و به عصر بینالمللی هنر خو گرفته است. اگر فرشچیان نه در سال ۱۳۰۸ شمسی در اصفهان، بلکه در سال ۱۵۰۰ میلادی در تبریز یا هرات به دنیا آمده بود و نقش و نگارهایش از مایه های جهانی کمتری برخوردار می شدند، در آن صورت می توانست در دربار شاهطهماسب همکار گرانقدری برای سلطان محمد، میر مصور یا میرزا علی باشد. این اساتید بزرگ عصر صفوی، نقاشی های فرشچیان را می ستودند، همچنان که او اکنون پس از قرنها آثار آنان را ارج می نهد.[۱۵]