علی لاریجانی بالاخره صلاحیت دارد یا نه
مخاطب ۲۴، علی لاریجانی پس از چند سال حاشیه‌نشینی احتمالا به یکی از مهم‌ترین نهاد‌های راهبردی کشور (شورای عالی امنیت ملی) بازگردد جایگاهی که ۲۰ سال پیش آن را پذیرفته بود، لاریجانی سال ۱۳۸۴ در حالی دبیر شورای عالی امنیت ملی شد که چهره‌ای محافظه‌کار بود اما اختلافات او با احمدی‌نژاد به قدری جدی بود که به استعفای او انجامید.
این استعفا آغاز تغییر مسیر لاریجانی در صف‌آرایی‌ها و مرزبندی‌های سیاسی شد، او که روزگاری در لیست انتخاباتی اصولگرایان قرار داشت، سپس مورد حمایت اصلاح‌طلبان واقع شد و نهایتاً شورای نگهبان، پس از ۱۲ سال سابقه ریاست مجلس، صلاحیت او را برای ریاست جمهوری احراز نکرد، با این حال نظام سیاسی اکنون درِ خانه لاریجانی را زده تا او را از خانه‌نشینی خارج کند.
مسیری که شهید مطهری پیش پای دامادش گذاشت
سیاست افت و خیز‌های خود را دارد و علی لاریجانی تا اینجا مسیر پرپیچ‌وخمی را طی کرده است، فرزند آیت‌الله میرزاهاشم آملی، در ۲۰ سالگی به واسطه ارتباط خانوادگی با خانواده مطهری، با فریده مطهری، فرزند آیت‌الله مطهری، ازدواج کرد؛ ازدواجی که مسیری تازه پیش پای لاریجانی گذاشت و شاید همان‌جا بود که راه او از دیگربرادرانش جدا شد.
یک سال بعد، وقتی انقلاب به پیروزی رسید، آیت‌الله مطهری به او توصیه کرد به‌دلیل حساسیت رسانه، به صداوسیما برود، سال ۱۳۵۹ مدرک کارشناسی‌اش را در رشته علوم کامپیوتر و ریاضی از دانشگاه صنعتی شریف گرفت، همان سال وقتی از سوی شورای سرپرستی صداوسیما به‌عنوان مدیرعامل این سازمان انتخاب شد، روزنامه کیهان نوشت که به لاریجانی پیشنهاد بورس لهستان شده بود، اما او نپذیرفت.
فریده مطهری، همسرش، گفته است رد این بورسیه‌ها به دلیل شهادت آیت‌الله مطهری و مشغله‌های انقلابی بوده است. به پیشنهاد دیگر آیت‌الله مطهری، تغییر رشته داد و کارشناسی ارشد و دکتری خود را در رشته فلسفه غرب دنبال کرد.
روزگاری که صلاحیت لاریجانی احراز می‌شد
لاریجانی سال ۱۳۶۱ به سپاه پاسداران پیوست و در سمت‌های معاونت سپاه و جانشین ستاد کل سپاه پاسداران تا سال ۱۳۷۱ خدمت کرد. در این سال‌ها همچنین معاونت پارلمانی وزارتخانه‌های سپاه، کار و پست، تلگراف و تلفن را برعهده داشت تا آن که وزیر ارشاد شد، این مسئولیت‌ها، به ویژه دوران ۱۰ ساله در صداوسیما که با دولت اصلاحات همسو نبود از او چهره‌ای محافظه‌کار ساخت.
علی لاریجانی با پایان دولت اصلاحات، در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴ یکی از نمایندگان جریان اصولگرا بود اما نتوانست رأی چشمگیری به دست آورد و لاریجانی از سال ۱۳۷۴ دومین نماینده رهبری در شورای عالی امنیت ملی شد. با روی کار آمدن دولت نهم، به‌دلیل ناسازگاری احمدی‌نژاد با ادبیات حسن روحانی، دبیری شورای عالی امنیت ملی به لاریجانی واگذار شد.
از همین‌جا بود که نطفه جدایی مسیر او از جریان غالب اصولگرایان شکل گرفت، از آغاز مذاکرات هسته‌ای، مسئولیت این پرونده با شورای عالی امنیت ملی بود و دبیر شورا مذاکره‌کننده اصلی به حساب می‌آمد، لاریجانی از سال ۱۳۸۴ به جای روحانی وارد مذاکره با اروپایی‌ها شد اما اختلافات با احمدی‌نژاد به‌قدری شدید شد که ناچار به استعفا شد.
لاریجانی: نیازی نبود مزاحم احمدی نژاد باشم.
قرار بود لاریجانی به نیویورک برود و با وزرای خارجه سه کشور اروپایی، چین، روسیه و آمریکا توافق را نهایی کند اما احمدی‌نژاد خود به‌جای او راهی نیویورک شد و پس از بازگشت، سعید جلیلی را جایگزین لاریجانی کرد، لاریجانی بعد‌ها درباره استعفایش گفت: «حس می‌کردم یک نوع اختلاف جدی مدیریتی با آقای احمدی‌نژاد دارم، مسائل استراتژیک کشور باید با تأمل و حساب‌شده پیش برود، کار‌های لحظه‌ای نمی‌تواند نتیجه دهد و برای کشور مشکل ایجاد می‌کند. تا مدتی تحمل کردیم و بحث می‌کردیم، اما در نهایت، دیدم او رئیس‌جمهور است و حق دارد و نیازی نیست که بنده مزاحمش باشم.»
لاریجانی یک سال بعد وارد مجلس شد و دیگر به‌عنوان عضو حقوقی در جلسات شورای عالی امنیت ملی حضورمی‌یافت. سعید جلیلی که ۹ ماه بدون حق رأی دبیری این شورا را برعهده داشت، با حکم رهبری جانشین لاریجانی شد و با حق رأی در جلسات شورا حاضر بود.
وقتی لاریجانی دیگر صلاحیت نداشت
لاریجانی پس از ترک مجلس، مسئولیت کلان دیگری برعهده نداشت او سال ۱۳۹۹ آماده شد تا در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند اما با وجود سابقه‌اش، صلاحیتش احراز نشد و او نیز همچون بسیاری از سیاستمداران ایرانی، دوران خانه‌نشینی را تجربه کرد و منتظر فرصتی برای بازگشت به سیاست ماند، این در حالی بود که لاریجانی با حکم رهبری عضو حقیقی مجمع تشخیص مصلحت نظام شده بود. پس از ردصلاحیت، برخی رسانه‌های اصولگرا علت آن را اقامت دخترش در آمریکا دانستند.
با این حال، رهبری پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری گفتند به برخی از افرادی که صلاحیتشان احراز نشد، ظلم شد و گزارش‌های خلاف واقعی درباره آنها داده شد، لاریجانی نیز در نامه‌ای از این سخنان تشکر کرد و نوشت: «تذکر و مطالبه جنابعالی در رفع ظلم و جفایی که در بررسی صلاحیت‌ها رخ داد، بزرگواری و روحیه حق‌طلبی آن حضرت را آشکارتر ساخت.»در این موقعیت شورای نگهبان اعلام کرد گزارش‌های نادرست در نظریه نهایی این شورا مؤثر نبوده است
سه سال بعد، پس از حادثه سقوط بالگرد رئیس‌جمهور وانتخابات زودهنگام، لاریجانی بار دیگر خود را آماده کرد اما باز هم شورای نگهبان صلاحیتش را احراز نکرد. او که درانتخابات مجلس دوازدهم نیز ثبت‌نام نکرده بود، امیدوار بود پس از روحانی و ریاست ۱۲ ساله بر مجلس، به دولت راه پیدا کند، با این حال، شورای نگهبان گفت صلاحیتش را احراز نکرده است.
لاریجانی بر صندلی شعام می‌نشیند؟
اکنون خبرهایی از بازگشت لاریجانی پس از 20 سال به مسئولیت دبیری شورای عالی امنیت ملی به گوش می‌رسد. این خبر با استقبال برخی گروه‌ها همراه شده است؛ گروه‌هایی که به دنبال تغییر در شیوه حکمرانی هستند.
نخستین گمانه این است که با حضور لاریجانی، رویکردی عقلانی‌تر در پرونده‌های حساس امنیت ملی، از جمله مسئله هسته‌ای، دنبال شود. حتی گفته شده که با ورود او، سعید جلیلی، از شورا کنار خواهد رفت یا حضورش کمرنگ خواهد شد.
