مخاطب۲۴، یکی از مهمترین چالشهای دیپلماتیک اخیر، فعالسازی «مکانیسم ماشه» علیه ایران است؛ اقدامی که میتواند تحریمهای سازمان ملل را بازگردانده و خطر ازسرگیری جنگ را افزایش دهد. کارشناسان هشدار میدهند بدون فشار دیپلماتیک، این حرکت میتواند به یک بحران منطقهای منجر شود.
فرانسه، آلمان و بریتانیا (تروئیکای اروپایی یا E۳) شمارش معکوس ۳۰ روزه برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی ایران را آغاز کردهاند. تحریمها شامل مسدود شدن داراییهای خارجی ایران، ممنوعیتهای سفر و محدودیتهای مالی و انرژی میشود. هدف اروپا، ایجاد انگیزه برای مذاکرات مجدد میان تهران و واشنگتن و جلوگیری از جنگی گسترده است.
در این راستا، یکی از پیشنهادهای اروپاییها، برگزاری دیداری تاریخی میان رئیسجمهور آمریکا و رئیسجمهور ایران، مسعود پزشکیان، در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل است. این ملاقات میتواند فرصتی بیسابقه برای احیای مذاکرات هستهای و کاهش تنشهای منطقهای فراهم کند.
با این حال، سه عامل اصلی، روند موفقیتآمیز این ابتکار را به چالش میکشد: اختلافات داخلی در ایران، عدم تمایل ترامپ به گفتوگو و پیچیدگی شرایط پس از حملات اخیر اسرائیل. فعالسازی مکانیسم ماشه بدون اصلاح این عوامل ممکن است به تشدید تنشها، محدودیتهای دیپلماتیک و حتی درگیری مستقیم منجر شود.
کارشناسان تأکید دارند، اروپاییها باید با هماهنگی کشورهای منطقهای مانند عربستان و قطر، نفوذ خود را بر هر دو طرف افزایش دهند و یک توافق تمدید ۱۲ ماهه برای مکانیسم بازگشت سریع، همراه با گفتوگوهای هستهای و تعهد به شفافیت ایران، ارائه کنند. چنین اقدامی میتواند از یک بحران کامل جلوگیری کرده و مسیر مذاکرات گستردهتر را هموار سازد.