به گزارش سرویس گردشگری مخاطب ۲۴؛ همدان قدیمیترین شهر ایران و از کهنترین شهرهای جهان است. قدیمیترین آثار یافتشده از محوطهٔ باستانی هگمتانه و نیز کتیبههای گنجنامه مربوط به دوران هخامنشیان هستندهماکنون استان همدان به دلیل داشتن مراکز تاریخی و دیدنی به عنوان پنجمین شهر فرهنگی و گردشگری کشور شناخته میشود و از نظر علمی نیز با وجود مراکز دانشگاه بوعلی سینا، دانشگاه صنعتی همدان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان، دانشگاه پیام نور همدان و مراکز دیگر، به عنوان یکی از قطبهای دانشگاهی کشور شناخته شدهاست. آرامگاه بوعلیسینا نماد شهر همدان و همچنین یکی از نمادهای پیشینهٔ ایران در فرهنگ جهان و دانش و علم بهشمار میرود.
بیشتر بخوانید:گردشگری در همدان (قسمت اول)
آرامگاه بوعلی سینا
ابن سینا زادهی ۳۵۹ هجری خورشیدی در بخارا و درگذشتهی ۴۱۶ در همدان، پزشک، شاعر، فیلسوف و دانشمند بزرگ ایرانزمین است. او نویسندهی کتاب شفا و القانون فی الطب یکی از معروفترین آثار تاریخ پزشکیو بسیاری دیگر است.
اگر رسالههای کوچک و نامههای وی را نیز به شمار بیاوریم، به ۲۵۰ عدد بالغ میشود و تقریبا مشتمل بر همه موضوعاتی است که در قرون وسطی میشناختند. البته تعدادی از بهترین کتب ابن سینا در حملهای که به اصفهان شد، از بین رفت. جرج سارتن در کتاب تاریخ علم، ابن سینا را مشهورترین دانشمند ایران زمین میشناسد.
فزون بر این، ابنسینا در ادبیات فارسی نیز دستی قوی داشتهاست. بیش از ۲۰ اثر فارسی به او منسوب است که از میان آنها انتساب دانشنامه علائی و رساله نبض بهاو مسلم است. آثار فارسی ابنسینا، مانند سایر نثرهای علمی زمان وی، با رعایت ایجاز و اختصار کامل نوشته شدهاست.
آثار فراوانی از ابنسینا به جا مانده و یا به او نسبت داده شده که فهرست جامعی از آنها در فهرست نسخههای مصنفات ابن سینا آورده شدهاست. این فهرست شامل ۱۳۱ نوشته اصیل از ابن سینا و ۱۱۱ اثر منسوب به او است که البته بسیاری از این رسالات و کتابها در چندین مجلد تالیف شده است.
بنای آرامگاه شیخالرئیس ابن سینا در میدان بوعلی سینا در مرکز شهر همدان واقع شده است. این بنا در ضلع غربی خیابان بوعلی شهر همدان قرار دارد. این مکان روزگاری منزل ابوسعید دخدوک از دوستان ابن سینا بوده که اکنون نیز در کنار او به خاک سپرده شده است. این محل در آن زمان در کنار شهر قرار داشته و تا اواخر قرن سیزدهم هجری نیز معماری بنا همانند چهارطاقی کوچکی به عنوان مقبره بر مزار آن دو قرار داشته است.
چون این چهارطاقی به مرور زمان فرسوده و در حال تخریب بود، یکی از شاهزادههای قاجار به نام «نگار خانم» دختر «شاهزاده عباس میرزا» ولیعهد «فتحعلی شاه» درصدد تجدید این بنا و تعمیر آن برآمد. به دستور وی به جای این چهارطاقی قدیمی، گنبدی از آجر ساخته شد و دو سنگ، یکی روی مزار ابن سینا و دیگری روی مزار ابوسعید قرار گرفت. پس از ساختن این بنای جدید، سنگ قبرهای قدیمی در سرسرای آرامگاه جدید قرار داده شدند.
در شمال آرامگاه، خانههای مسکونی و در قسمت جنوب آن حیاط آرامگاه قرار داشت. کتابخانهی آرامگاه که ۶۴۹ جلد کتاب داشته، به قرائتخانهی ابوعلی سینا موسوم بوده است. در داخل آرامگاه در اطراف سنگ قبر بوعلی سینا و ابوسعید، نردهی چوبی کوتاهی ساخته شده بود.
اعضای انجمن آثار ملی ایران تصمیم گرفتند که بنای جدید آرامگاه بوعلی بر اساس معماری قدیم و جدید ساخته شود. در نتیجه در خرداد ماه سال ۱۳۲۴، طراحی نقشهی این بنا بین مهندسان و فارغالتحصیلان رشتهی معماری به مسابقه گذاشته شد. بین طرحهای ارائه شده، طرح آقای مهندس «هوشنگ سیحون» مورد قبول جناب مهندس محسن فروغی و آندره گدار که جزو افرادی بود که زمان بسیاری را در ایران جهت شناخت معماری ایران سپری کرده و مدیر کل فنی موزهی باستان شناسی ایران بود واقع شد و به عنوان جایزه نیز اجرای این پروژه به ایشان واگذار شد.
طرح مزبور از «گنبد قابوس» یکی از عظیمترین شاهکارهای معماری عصر ابن سینا، مقبرهی قابوس ابن وشمگیر شاعر و خوشنویس اقتباس شده است که از امیران سلسله زیار و حاکم طبرستان و گرگان بود. اگرچه سبک معماری این دو بنا بسیار با هم تفاوت دارد، ولی میتوان ایدهی اولیه معمار بنا را از این بنای باشکوه دانست.
پس از تخریب مقبرهی قدیمی و گشودن قبر ابنسینا و ابوسعید، جمجمه و بخشهای باقیمانده از استخوانهای ابوعلی سینا و ابوسعید با حضور افراد معتمد و موثق، پس از تهیهی صورتجلسه، در جعبههای مخصوص گذاشته شده و مهر و موم شدند تا پس از ساخت بنای جدید، مجددا دفن شوند.
ساخت بنای آرامگاه در سال ۱۳۳۰ به پایان رسید و در بهمن ماه همان سال به نمایندگان انجمن آثار ملی، تحویل داده شد. در روز پنجشنبه یازدهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۱ هجری شمسی با حضور آقایان جهانسوز فرماندار همدان، ابطحی رئیس فرهنگ، ایزدیار بازرس فنی، رئیس شهربانی، نماینده انجمن آثار ملی و برخی از روحانیان پس از معاینه و بازدید، لاک و مهر جعبههای محتوی استخوانهای ابوعلی سینا و ابوسعید دخدوک، استخوانها با دقت کامل و رعایت موازین شرعی و آداب و رسوم معمول، کفن و دفن شد. قبر «ابوعلی سینا» در سمت راست مدخل آرامگاه و در سمت چپ او، قبر «ابوسعید دخدوک» قرار گرفته است.
در حیاط شرقی آرامگاه، روبروی در ورودی، در مقابل خیابان «بوعلی»، قبر شاعر ملی ایران «ابوالقاسم عارف قزوینی» قرار دارد.
تصویری که از ابن سینا در نسخههای کهن، در کتابخانهها وکلیساها، در نسخههای قدیم کتابهای اروپایی و ترجمههای لاتین آثار او موجود است اصالت ندارد و بیشتر بر پایهی حدس و گمان است. به همین جهت انجمن آثار ملی تصمیم گرفت مجسمهای از او تهیه کند. برای همین لازم بود بر اساس مآخذ و مدارک موجود، تصویری از ابن سینا طراحی شود.
موزه هگمتانه
موزه هگمتانه با افتتاح در سال ۱۳۷۳، از جاهای دیدنی همدان در میدان هفت تیر است. این موزه به جز عصر روزهای دوشنبه تمام روزهای هفته باز است. این موزه در شرق تپه هگمتانه و در کنار گودال معروف فرانسویها قرار دارد. ساختمان موزه که قبلاً مدرسه پرورش نامیده میشد، طی تغییرات و تعمیراتی برای ایجاد یک موزه موقت به بهرهبرداری رسیده است. اشیای موزه شامل دو بخش اختصاصی و استانی است. در راهرو و تالار سمت راست موزه، اشیای به دست آمده از هگمتانه نگهداری میشود. موزه هگمتانه را با توجه به انواع اشیا و آثار باستانی عرضه شده میتوان به دو بخش تاریخی و اسلامی تقسیم نمود. اشیای هر دو بخش حاصل کاوشهایی است که طی سالیان گذشته از سطح تپه و داخل کارگاههای کاوش هگمتانه و تعدادی دیگر از طریق خرید، اهدا و یا توقیف حاصل شده است. بیشترین آثار و اشیای موزه را آثار سنگی و سفالی تشکیل میدهد.
روستای ورکانه
روستای ورکانه همدان یکی از ۶ روستای گردشگری همدان است که نام آن در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و به عنوان منطقه ویژه گردشگری کشور مطرح شد.
جریان رودخانههای فصلی سیمین و ورکانه، جریان دائمی آب قنات روستا و چشمهسارهای آن به ویژه در بهار و تابستان، طراوت خاصی به روستا میبخشند.
آرامگاه امامزاده غیب در بین مردم روستا احترام و ارزش زیادی دارد.
غذاهای محلی روستا مشتمل بر آبگوشت، انواع کباب و انواع آش مانند آش اوماج، آش پلته، آش واره، آش جو و ترخینه است.
دیدنیهای این روستا
محله درب مسجد؛ قدیمیترین محله ورکانه، قلعه مهری خانم، بقعه غیب، گورستان روستا