سوخو ۳۵ جنگنده چندمنظوره روسی را بیشتر بشناسیم

مخاطب۲۴- مهرداد صداقت - پهپاد در ازای سوخو ۳۵-  رسانه‌های داخلی و خارجی از تصمیم ایران برای خرید جنگنده روسی سوخو ۳۵ خبر می‌دهند. بر اساس این خبرها، امیر سرتیپ حمید واحدی، فرمانده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی درباره خرید جنگنده برای نیروی هوایی ارتش گفته است: «خرید جنگنده‌های سوخو ۳۵ از روسیه در دستور کار نیروی هوایی است. خرید سوخو ۳۰ در برنامه نیست و فعلاً خرید سوخو ۳۵ از روسیه مطرح است، این موضوع در دستور کار قرار دارد و امیدواریم بتوانیم در آینده به این جنگنده‌های نسل ۴++ دست پیدا کنیم».

شهریار حیدری عضو کمیسیون امنیت ملی از ورود جنگنده‌های سوخو ۳۵ به ناوگان نیروی هوایی در اوایل سال آینده خبر داده است.  

حالا که آمدن جنگنده پیشرفته سوخو ۳۵ به ایران قطعی شده، بد نیست بیشتر با این جنگنده چندمنظوره فوق‌چابک آشنا شویم.

بیشتر بدانیم:خرید جنگنده سوخو ۳۵ از روسیه در دستور کار ارتش ایران

آخرین باری که ایران جنگنده‌های جدید وارد کرد در سال ۱۹۹۰ بود که ۱۸ فروند «میگ-۲۹ فالکروم» و شماری «سوخو-۲۴ فنسر» از اتحاد جماهیر شوروی خریداری کرد. بعد‌ها به طور اتفاقی جنگنده‌های میگ-۲۹ و «میراژ- اف ۱ داسو» عراق در خلال جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۱ به ایران پرواز کرده بودند، مصادره و در نیروی هوایی ارتش ایران ادغام شدند.

بیشتر بخوانیم:بده بستان تهران-مسکو؛ سوخو‌های روسی در راه تهران؟

اخیرا در محافل سیاسی، دیپلماتیک و رسانه‌ای مسئله استفاده روسیه از پهپاد‌های ایرانی در جنگ اوکراین بسیار داغ شده است؛ اتفاقی که کاهش سطح روابط دیپلماتیک کی یف با تهران را رقم زد. در همین رابطه یکی از سناریو‌های محتمل در خصوص احتمال فروش پهپاد‌ها از سوی ایران به روسیه با هدف به‌کارگیری در جنگ اوکراین ناظر به تلاش‌های جمهوری اسلامی برای خرید جنگنده سوخو ۳۵ است.

 موضوع شگفت آور برای رسانه ها و کارشناسان خارجی این بود که روسیه از ایران پهپاد خریداری کرد. به اعتراف رسانه های غربی و حتی مقام های آمریکایی، کاخ کرملین هزاران پهپاد شناسایی و تهاجمی و انتحاری را از ایران خریداری کرده است. اما بحث بر سر مابه‌ازای دریافتی ایران در قبال پهپادها مساله مهمی از سوی رسانه های داخلی بود. برخی پرداخت بدهی ایران به روسیه یا دریافت تجهیزات صنعتی و حتی ساخت راه آهن را مطرح می کردند. بسیاری نیز اعلام کردند که ایران در قبال پهپادها هواپیمای جنگی خریداری کرده است.

حال اندیشکده آمریکایی «رند» آورده است که ایران در قبال صدور هزاران پهپاد بیشتر از ۶۰ جنگنده سوخو ۳۵ را از مسکو دریافت کرده است.

البته اگر روسیه به هر دلیلی بخواهد جنگنده سوخو ۳۵ را به ایران بفروشد، این مهم می‌تواند یک گسل ناخواسته را بین روسیه با کشورهای حاشیه خلیج فارس ایجاد کند. در این صورت روسیه دو راه حل بیشتر ندارد یا اینکه برای جبران مافات و جلوگیری از این گسل، جنگنده‌های پیشرفته تر را به این کشورها بفروشد تا موازنه نظامی و امنیتی بین ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس حفظ شود و یا اینکه اساسا روسیه وارد این بازی نشود  چون فروش جنگنده سوخو - ۳۵ توسط روسیه به ایران موازنه تسلیحاتی، امنیتی، دفاعی و اطلاعاتی را در منطقه خاورمیانه دچار چالش خواهد کرد و این سناریویی نیست که روسیه به دنبال آن باشد.

از طرفی همراهی عربستان سعودی و امارات متحده عربی با روسیه در اوپک پلاس برای کاهش تولید ۲ میلیون بشکه نفت در روز سبب شده است که مسکو به نوعی مدیون ریاض و ابوظبی شود. به همین دلیل احتمالا کرملین در مسیری گام بر نمی‌دارد که نارضایتی این دو بازیگر را به دنبال داشته باشد.

البته حالا باید دید تجربه فروش سامانه موشکی اس - ۳۰۰ و بازی‌های سیاسی مسکو  برای فروش این هواپیما نیز بار دیگر تکرار میشود، هرچند که بخاطر درگیری روسیه در جنگ اوکراین این سناریو کمی بعید به نظر می رسد.  بخصوص زمانی که روسیه چون خود را درگیر یک جنگ طولانی و فرسایشی در اوکراین می‌بیند، سعی دارد با به‌کارگیری  جنگ‌افزارهای ارزان‌قیمت ساخت سایر کشورها هزینه‌های این جنگ را حتی‌المقدور برای خود کاهش دهد، از طرفی اکنون روسیه با حجم گسترده‌ای از تحریم‌های جامعه بین‌المللی مواجه است؛ ازاین‌رو به‌کارگیری پهپادهای ارزان‌قیمت ایرانی در جنگ اوکراین یک راهکار برای کاهش هزینه آنها است و احتمالا با تبادل این هواپیماها با پهباد مشکلی نداشته باشد.

باید منتظر ماند تا ببینیم سیاست روسیه و ایران برای خرید این هواپیماهای پیشرفته چگونه پیش خواهد رفت.

در ادامه با سوخو ۳۵  بیشتر آشنا میشویم: 

سوخو ۳۵  (Su-۳۵) یک جنگنده چندمنظوره اَبَرچابک تک‌خلبان ساخت روسیه با قابلیت مانور بالاست. سوخو-۳۵ در سازمان ناتو با نام فلانکر-E شناخته می‌شود. سوخو-۳۵ توانایی انجام گستره‌ای از دشوارترین مانور‌ها ازجمله مانور کبرا،  مانور کولبیت،  مانور زنگوله (بِل)،  مانور تِیل اِسلاید و مانور هوک را در بالاترین کیفیت داراست. انجام مانور هِربست برای سوخو-۳۵ بسیار پیش پا افتاده‌است. همچنین می‌تواند در کمتر از پنج ثانیه سرعت خود را به صفر رسانده و کاملاً تغییر جهت دهد.

Su-۳۵ یک نسخه بسیار پیشرفته از Su-۲۷ است که تغییرات بسیار گسترده‌ای نسبت به نسخه قبلی دارد. توسعه این جنگنده چند منظوره در اوایل دهه ۱۹۸۰ آغاز شد و اولین پرواز آن در سال ۱۹۸۸ رخ داد جایی که هنوز با نام Su-۲۷M شناخته می‌شد. این مدل به عنوان یک سوخو ۲۷ بسیار چابک عرضه شد که برای برتری هوایی طراحی شده بود، اما توانایی‌های قابل توجهی در زمینه نبرد هوا به زمین نیز داشت. تغییرات قابل توجهی در زمینه موتورها، آیرودینامیک، سیستم آویونیک و روش‌های ساخت ایجاد شده و در ادامه طراحی آن به طور کلی تغییر کرد و به Su-۳۵ تغییر نام داد. سوخو ۳۵ یک جنگنده منظوره با عنوان نسل ۴++ است که ناتو آن را با نام Flanker-E یا Super Flanker می‌شناسد.

کارشناسان نظامی از عبارت ۴++ برای اشاره به نسل جنگنده روسی Su-۳۵ استفاده می‌کنند. اگر چه در اصل این جنگنده نسخه روزآمدسازی شده Su-۲۷ است که اولین پروازش را در سال ۱۹۷۷ انجام داده بود، اما Su-۳۵ بسیار سریع بوده و قدرت مانور و برد بسیاری بالایی دارد. همچنین ارتفاع پروازی آن بالا بوده و سلاح‌های قابل توجهی نیز حمل می‌کند. بدین ترتیب می‌توان گفت که سوخو ۳۵ تهدید بزرگی برای جنگنده‌های ۴+ غربی مانند Eurofighter Typhoon, Dassault Rafale, F-۱۵C یا F/A-۱۸E Super Hornet به شمار می‌آید هر چند قابلیت پنهانکاری نداشته و نمی‌تواند رقیبی برای جنگنده‌های دارای توانایی پنهانکاری باشد.

 مشخصات کلی Su-35

جنگنده چند منظوره Su-35 یک جنگنده روسی تک سرنشینه  است که طول آن ۲۱.۹ متر، طول بال های آن ۱۵.۳ متر، ارتفاع آن ۵.۹ متر است، در حالی که وزن آن در حالت خالی ۱۸.۴ تن بوده و هنگام تیک آف می تواند حداکثر تا ۳۴.۵ تن وزن داشته باشد. سوخو ۳۵ دو موتور Saturn 117S (AL-41F1S) دارد که سرعت آن را به حداکثر ۲,۳۹۰ کیلومتر بر ساعت می رسانند. سقف پروازی جنگنده روسی ۱۸ کیلومتر بوده و برد آن نیز بین ۳,۶۰۰ تا ۴,۵۰۰ کیلومتر متفاوت است. Su-35 یک توپ ۳۰ میلمتری با ۱۵۰ گلوله دارد و توانایی حمل بمب و موشک هایی از قبیل R-27ER, E-27ET, R-73, Kh-29T, Kh-31P, Kh-59M, Kh-35U را داراست.

بیشتر بدانیم: پای توافق پرسود در میان است؟

قدرت رزمی سوخو ۳۵:

سوخو ۳۵ می تواند موشک های کوتاه برد R-73E یا میان برد R-77 برای نبردهای هوایی و چندین موشک IR و موشک های با قابلیت هدایت راداری برای حمله به اهداف زمینی حمل کند. از دیگر موشک هایی که سوخو ۳۵ می تواند حمل کند موشک کروز ضد کشتی Kh-35 است. همچنین این جنگنده توانایی حمل بمب و راکت نیز دارد. دیگر سلاح سوخو ۳۵ یک توپ اصلی ۳۰ میلیمتری GSh-301 با ۱۵۰ گلوله است. Su-35 همچنین سیستم جمینگ داشته و می تواند در رادارهای دشمن اخلال ایجاد کند.

ویژگیهای راداری سوخو ۳۵:

رادار سوخوی ۳۵ در خدمت رادار ارایه فازی غیر فعال اربیز – ائی است که دارای برد ۳۵۰ تا ۴۰۰  کیلومتر بر ضد یک جنگنده است که بسیار  فوق العاده است (البته برخی منابع گفته اند این بیشترین برد کشف است). این رادار بر اساس رادار باروس سوخو ۳۰ ساخته شده و از یک خانواده هستند. اربیز در باند ایکس کار  میکند و دارای رایانه سوخو ۳۵ برای پردازش  است  توان کشف ۳۰ هدف و درگیری  با هشت هدف را دارد. در بین جنگنده‌های موجود دارای بیشترین میزان برد کشف است. رادار دارای ۱۶۶۲ ماژول گیرنده و فرستنده است و ایجاد اختلال روی ان کار دشواری است. غیر فعال بودن رادار به معنی پیسو بودن ویا تنها توان دریافت امواج نیست. در واقع در رادار اریه فازی روی صفحه رادار صد‌ها و یا هزاران گیرنده و فرستنده قرار دارد که دست به ارسال و دریافت امواج میزنند و هر کدام حکم یک رادار مستقل را دارند.  در رادار‌های غیر فعال  از درون کمپانی مشخص شده که چقدر از این ماژول‌ها فرستانده و گیرنده اسمان و چقدر ان‌ها  زمین را جستجو کنند، ولی در نسخه فعال توسط خود خلبان قابل برنامه ریزی است که مثلا حتی اگر لازم باشد تمامی توان رادار را برای جستجوی اسمان و یا زمین به کار برد

خریداران:
 

الجزایر: پس از اینکه میگ-۳۵ را در ارزیابی‌های خود مردود اعلام کرد، در سال ۲۰۱۸ قراردادی را با سوخو امضاء کرد و ۱۸ فروند هواپیمای سوخو-۳۵-اس سفارش داد. این قرارداد نهایی شده‌است.

امارات متحده عربی: در دهه ۹۰ میلادی، امارات جنگنده سوخو-۲۷-ام را مورد ارزیابی قرار داد.  ولی درنهایت به دلیل رابطهٔ خوبی که با فرانسه داشت، میراژ ۲۰۰۰ را خریداری کرد.  امارات در سال ۲۰۱۵ گفتگو با روسیه را آغاز کرد و در سال ۲۰۱۷ توافق بر سر خرید ۲۴ فروند امضاء شد. همچنین امارات پیشنهاد ساخت یک جنگنده نسل پنجم بر اساس هواپیمای میگ-۲۹ را به روسیه داد.

هند: قرارداد هند و روسیه به این صورت بود که سوخو-۵۷ را در خلال یک پروژهٔ مشترک بسازند.  هند نسبت به خرید جنگندهٔ سوخو-۵۷ بی‌میلی نشان داده و از ویژگی‌های این جنگنده راضی نیست؛ مشکلات موتوری و هزینه‌های بالای این جنگنده موجب شده که هند پروژه مشترک خود با روسیه برای تولید سوخو-۵۷ در هندوستان را متوقف کند. همچنین از میزان رادارگریزی جنگنده سوخو-۵۷ رضایت نداشته‌اند و به گفتهٔ خود، نااُمید شدند. هند در آوریل ۲۰۱۸ رسماً از پروژه مشترک خود با روسیه برای تولید سوخو-۵۷ هندی کناره‌گیری کرد. بنابراین هندوستان درخواست خرید نوع پیشرفتهٔ سوخو-۳۵ با قابلیتهای رادارگریزی را به روسیه داده‌است که از نظر هزینه‌ها بسیار ارزان‌تر تمام می‌شود.

مصر: در ماه مارس ۲۰۱۹، مصر اعلام کرد که قرارداد سال ۲۰۱۸ با روسیه بر سر خرید بیش از ۲۴ جنگنده سوخو-۳۵ به ارزش ۲ میلیارد دلار تکمیل شده‌است. در ماه ژوئیه ۲۰۱۹، مایک پومپئو وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا به مصر هشدار داد که خریدن چنین سامانهٔ پیشرفته‌ای موجب خواهد شد که آمریکا برپایهٔ قانون مقابله با دشمنان آمریکا از طریق تحریم‌ها رژیم مصر را تحریم کند.  در نوامبر ۲۰۱۹ آمریکا دوباره به مصر دربارهٔ خرید سوخو-۳۵ هشدار داد و نهایی شدن این معامله را برابر با تحریم مصر دانست.
تحویل جنگنده‌ها از سال ۲۰۲۰ آغاز شد و نخستین ۵ فروند به مصر تحویل داده شد.

ترکیه: پس از اینکه ترکیه با خریدن سامانه پدافند هوایی روسی اس-۴۰۰ از سوی ایالات متحده آمریکا مورد انتقاد قرار گرفت و از حق داشتن اف-۳۵ محروم شد، روسیه پیشنهاد فروش سوخو-۳۵ را به این کشور ارائه کرد. «سِرگِی چیمیزوف» مدیرعامل شرکت روسی روستخ در سال ۲۰۱۹ گفت: «درصورتیکه همکاران ترکیه‌ای ما تمایلی برای خریدن سوخو-۳۵ داشته باشند، روسیه آمادگی خود را برای تحویل این جنگنده‌ها به ترکیه اعلام می‌کند.»

کشورهای دیگر: قزاقستان، کره شمالی،  پاکستان و سودان نیز به این هواپیما علاقه‌مند هستند ولی روسیه به دلیل ترس از تحریمهای آمریکا، از فروش سوخو-۳۵ به برخی از این کشورها خودداری کرده‌است.

تحویل این جنگنده به ایران قواعد بازی در خاورمیانه را تغییر می‌دهد

نشریه آمریکایی نیوزویک در گزارشی نوشت: تحویل جنگنده‌های پیشرفته سوخوی سو ۳۵ از سوی روسیه به ایران که در آستانه نهایی شدن قرار دارد، دورانی تازه در روابط تهران و مسکو را آغاز خواهد کرد.

به گزارش مهر به نقل از المیادین، نشریه آمریکایی نیوزویک در گزارشی نوشت: تحویل جنگنده‌های پیشرفته سوخوی سو ۳۵ از سوی روسیه به ایران که در آستانه نهایی شدن قرار دارد، دورانی تازه در روابط تهران و مسکو را آغاز خواهد کرد.

به نوشته نیوزویک، روابط نظامی رو به توسعه ایران و روسیه، تاثیرات زیادی بر منافع امنیتی واشنگتن و همپیمانانش در خاورمیانه خواهد داشت.

این مجله آمریکایی در ادامه خاطرنشان کرد: این تحول، اولین خرید بزرگ ایران از جنگنده‌های خارجی در قرن حاضر محسوب می‌شود که نیروی هوایی ایران را تقویت می‌کند و راه را برای مبادلات تسلیحات نظامی بین این دو قدرت در آینده، هموار می‌سازد.

نیوزویک در ادامه در ارتباط با قدرت جنگنده‌های سو ۳۵ روسی، عنوان کرد: با توجه به قابلیت‌هایی که این جنگنده از آن برخوردار است، آن در خاورمیانه بی رقیب ساخته است.

«گای پلابسکی» کارشناس صهیونیست در امور تسلیحاتی در این باره به نیوزویک گفت: این جنگنده روسی با توجه به ویژگی‌هایی که از آن بهره‌مند است، یک درنده خطرناک در برابر جنگنده‌های نسل چهارم و حتی نسل ۴.۵ کشور‌های غربی محسوب می‌شود.

وی با اشاره به اینکه تحویل جنگنده‌های سوخوی سو ۳۵ روسی به ایران می‌تواند قواعد بازی نظامی در خاورمیانه را تغییر دهد، افزود: تحویل این جنگنده‌ها به ایران در کنار استقرار سیستم دفاع موشکی اس ۴۰۰ در این کشور، می‌تواند به چالش بزرگی برای جنگنده‌های نسل چهارم نیروی هوایی ارتش اسرائیل (رژیم صهیونیستی) تبدیل شود