مخاطب ۲۴، به گزارش سی ان ان، برای نقل قول از باراک اوباما در حالتی طعنهآمیز: دههی ۱۹۸۰ تماس گرفته تا سیاست خارجیاش را پس بگیرد.
تنشها در اروپای شرقی به سطح جنگ سرد رسیده است؛ پس از آنکه لهستان تهدید کرد هرگونه هواپیمای روسی که دوباره وارد حریم هواییاش شود را سرنگون خواهد کرد. پهپادهای ناشناس – که احتمالاً متعلق به مسکو هستند – بر فراز اسکاندیناوی در حال پروازند.
در کرانهی باختری نیز بیم آن میرود که اگر اسرائیل وعدههای خود مبنی بر الحاق بخشهایی از این منطقه را در ادامهی حملاتش به غزه عملی کند، انفجاری شبیه به انتفاضه رخ دهد؛ و در همین حال در آمریکا، تورم بار دیگر در حال سر برآوردن است.
با این وجود، دونالد ترامپ – که در جایگاهی نشسته که زمانی برای «رهبر دنیای آزاد» محفوظ بود – در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل نه سخنی برای آرام کردن متحدان نگران آمریکا گفت و نه دعوتی شاعرانه به ارزشهای دموکراتیک داشت.
او خطاب به رهبران جهان گفت: «من در این مسائل واقعاً خوبم. کشورهای شما دارند به جهنم میروند.»
ترامپ بخش عمدهی سخنرانی خود – که بسیار طولانیتر از زمان مجاز شد و چراغ قرمز پایان زمان را بیاثر کرد – را به موضوعاتی اختصاص داد که از نظر او اهمیت بیشتری داشتند:
► او با تلخی از اینکه پلهبرقی سازمان ملل در حالی که روی آن بود از کار افتاده شکایت کرد و بار دیگر از اینکه این نهاد در دوران فعالیتش در حوزهی املاک پیشنهاد او برای بازسازی ساختمان قدیمی «ترتل بی» را رد کرده بود، گلایه کرد. او یادآور شد: «من به آنها گفتم "به شما کفپوش مرمر میدهم"، اما آنها گفتند "نه، ما کفپوش ترازو میخواهیم".»
► ترامپ همچنین ادعاهایی بیاساس دربارهی تغییرات اقلیمی مطرح کرد که نشان از درک ابتدایی او از علم داشت. او گفت: «ما مرز داریم، محکم هم هست، و ما شکلی داریم و آن شکل فقط به سمت بالا نمیرود؛ آن شکل وقتی به اتمسفر میرسد، نامشخص میشود. ما هوای بسیار پاکی داریم...، اما مشکل اینجاست که کشورهایی مثل چین که هوایشان کمی خشنتر است، بادشان به سمت ما میوزد.» و دربارهی «کشتار گاوها» هشدار داد و گفت: «آنها میخواهند همهی گاوها را بکشند.» (اشاره به فعالان محیطزیست).
► بریتانیا نیز درس سختی دربارهی نتیجهی چاپلوسی از ترامپ گرفت: هیچ. پس از آنکه لندن هفتهی گذشته استقبال سلطنتی مفصلی از رئیسجمهور آمریکا به عمل آورد، هیأت بریتانیایی مجبور شد بنشیند و بشنود که ترامپ دروغ میگوید – مبنی بر اینکه لندن میخواهد به شریعت روی آورد. ترامپ همچنین سیاستهای انرژی تجدیدپذیر نخستوزیر «کیر استارمر» را به سخره گرفت و گفت: «آه، دریای شمال را خیلی خوب میشناسم. سه روز پیاپی فقط همین را شنیدم: نفت دریای شمال، نفت دریای شمال.» اکنون خود استارمر تحت فشار نمایندگان حزب کارگر است تا این مردی را که هفتهی پیش میزبانی کرده بود، محکوم کند.
► ترامپ بار دیگر برای دریافت جایزهی صلح نوبل ابراز تمایل کرد، هرچند بیشتر از هفت جنگی که مدعی شد پایان داده، در زمان ورود او حتی در جریان نبودند. او گفت: «همه میگویند من باید برای هر یک از این دستاوردها جایزهی نوبل صلح بگیرم. اما چیزی که برایم مهم است، بردن جایزه نیست، نجات جان انسانهاست.» او سپس پرسید که چرا سازمان ملل اصلاً وجود دارد و چرا برای او اعتبار قائل نیست. «تنها چیزی که از سازمان ملل گرفتم یک پلهبرقی بود که در راه بالا رفتن ناگهان وسط راه ایستاد. اگر بانوی اول در وضعیت بدنی خوبی نبود، میافتاد، اما او وضعیت بدنی خوبی دارد. ما هر دو در وضعیت خوبی هستیم.»
یکی از نتایج همیشگی سخنرانیهای ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل این است که بقیهی جهان تصویری بیپرده از سخنان پراکنده و آشفتهی او – که خودش آن را «بافت» مینامد – به دست میآورند؛ چیزی که آمریکاییها اکنون به آن عادت کردهاند. تعجبآور نخواهد بود اگر دولتهای خارجی پس از سخنرانی سهشنبه، ارزیابی مجددی از خلقوخو و درک او از مسائل کلیدی داشته باشند.
اما مهارتی که متحدان آمریکا برای برخورد با ترامپ آموختهاند، این است که چگونه باید سخنان توهینآمیز، لفاظیهای بیپایان و خودستاییهای مداوم او را از مقاصد واقعیاش جدا کنند.
مثلاً، پس از آنکه او در سخنرانیاش هیچ جهتگیری جدیدی برای تلاشهای متوقفشدهاش در پایان دادن به جنگ اوکراین ارائه نکرد، وقتی از او پرسیدند آیا ناتو باید هواپیماهای روسی را در حریم هوایی خود سرنگون کند، گفت: «بله، باید.»
با این حال، هنوز تردیدهایی دربارهی تعهد او به اصل بنیادی دفاع جمعی در ناتو وجود دارد – اصلی که پوتین قطعاً آن را خواهد آزمود. ترامپ بعدتر به حرف خود دربارهی سرنگونی هواپیماهای روسی قید اضافه کرد و گفت این مسئله «بسته به شرایط» دارد. وزیر امور خارجه، «مارکو روبیو»، هم روز سهشنبه گفت که دستکم جنگندههای آمریکایی چنین کاری نخواهند کرد.
موضع او در قبال جنگ پس از دیداری که ظاهراً موفقیتآمیز با ولودیمیر زلنسکی داشت، همچنان مبهم است. او در پستی در Truth Social نوشت که اکنون متقاعد شده اوکراین میتواند در جنگ پیروز شود، همهی قلمروهایش را پس بگیرد و حتی فراتر هم برود – موضعی که تعداد کمی از کارشناسان با آن موافقند.
پست او بهطور غیرمعمولی دربارهی روسیه تند بود و گفت این کشور به قدرتی شکستخورده و «ببری کاغذی» تبدیل شده است. همچنین افزود که «با زمان، صبر و حمایت مالی اروپا و بهویژه ناتو»، اوکراین میتواند پیروز شود – خبری خوب برای زلنسکی و اروپا که از ترامپ خواستهاند جنگ را رها نکند. او همچنین وعده داد سلاحهایی در اختیار ناتو قرار دهد تا به اوکراین تحویل دهد.
اما سخنان ترامپ مشهورند به بیثباتی. اگر تصمیم بگیرد از روند صلح خارج شود، این امر برای مسکو نیز خوشایند خواهد بود، زیرا هنوز تهدید فوری برای اعمال تحریمهای اقتصادی فلجکننده وجود ندارد. این موضع جدید ممکن است نشانهی حمایتی از اوکراین – کشوری دموکراتیک که بهطور غیرقانونی مورد تجاوز قرار گرفته – باشد، یا پیشدرآمدی برای شستن دستهایش از این جنگ.
این سردرگمی در سیاست اوکراین نشان میدهد که چرا با وجود خصومت آشکار ترامپ، قدرتهای خارجی – بهویژه در اروپا – همچنان میکوشند با او کار کنند، او را هدایت کنند و از رویارویی مستقیم با تهدیدهایش اجتناب ورزند.
اما نخستین سخنرانی رئیسجمهور در دورهی دومش در سازمان ملل تصویری هشداردهنده از واقعیت جدید جهان ارائه داد. ایالات متحده – کشوری که بیش از هر کشور دیگری در ساخت سازمان ملل نقش داشته و دههها از آن حمایت کرده – اکنون به بزرگترین منتقد آن تبدیل شده است؛ وضعیتی که این پرسش را مطرح میکند که آیا این نهاد حیاتی میتواند در شکل کنونیاش به بقا ادامه دهد یا نه.
ترامپ پرسید: «هدف سازمان ملل چیست؟»
اینکه رئیسجمهور پاسخ این سؤال را نمیداند، نشان میدهد که جهان در آستانهی دوران پرآشوبی قرار دارد.
منشور سازمان ملل که در سال ۱۹۴۵ در سانفرانسیسکو امضا شد، بر اجرای حقوق بینالملل و ترویج احترام به حقوق بشر و آزادیهای بینالمللی تأکید دارد. اما اقدامات ترامپ – چه در داخل آمریکا که روز به روز اقتدارگراتر میشود، و چه در خارج از کشور – نشان میدهد که او احترام چندانی به چنین اصولی ندارد.
او برای نمونه اعلام کرد که قصد دارد حملات یکجانبه علیه «قایقهای تندرو کارتلها» در نزدیکی ونزوئلا را ادامه دهد. او در سخنرانیاش هشدار داد: «لطفاً آگاه باشید که ما شما را از صفحهی روزگار محو خواهیم کرد.» کاخ سفید هنوز مدرکی برای این ادعا ارائه نکرده و از کنگره نیز برای کسب مجوز قانونی جهت اقدام نظامی جدید درخواست نکرده است.
متحدان آمریکا باید درک کنند که قدرتمندترین مرد جهان نیرویی سیاسی و خصمانه است که نه تنها به دنبال تضعیف پایگاه قدرت رهبرانشان است – با حمایت از جنبشهای پوپولیستی – بلکه به دنبال تضعیف نظامهای دموکراتیک آنها نیز هست، همانطور که در ایالات متحده کرده است.
در برخی لحظات در سازمان ملل، او کمتر شبیه «رهبر دنیای آزاد» بود و بیشتر به «فرمانده جنبش جهانی راست افراطی» شباهت داشت.
او گفت: «من اروپا را دوست دارم، مردم اروپا را دوست دارم، و از دیدن ویرانی آن بهخاطر انرژی و مهاجرت متنفرم.» سپس با اشاره به دو موضوعی که میتوانند دولتهای لیبرال در بریتانیا، فرانسه و جاهای دیگر را نابود کنند – تغییرات اقلیمی و سیاستهای مرزی – چاقو را در زخم چرخاند: «این هیولای دو سر همهچیز را در مسیر خود نابود میکند و شما دیگر نمیتوانید اجازه دهید این اتفاق بیفتد. شما این کار را میکنید، چون میخواهید مهربان باشید، میخواهید سیاسی درستکار باشید، و دارید میراث خود را نابود میکنید.»
رهبران متحد آمریکا هشت ماه را صرف دلجویی و چاپلوسی از ترامپ کردهاند. سه سال و چهار ماه آینده صرف مهار آسیبهای او خواهد شد؛ و این تقریباً مأموریتی غیرممکن خواهد بود.
ترامپ گفت: «آنها در جریان کارزار انتخاباتیشان واقعاً کلاهی داشتند که پرفروشترین کلاه بود و روی آن نوشته شده بود "ترامپ در همه چیز حق داشت. " من این را بهعنوان لافزنی نمیگویم، اما واقعیت دارد. من در همه چیز حق داشتهام.»
منبع: سی ان ان