کارشناس حیات‌وحش: مرگ‌ومیر حیوانات را در باغ‌وحش‌ها پنهان می‌کنند
مخاطب 24- او تلف شدن یک قلاده شیر در باغ‌وحش استان البرز و مرگ چند قلاده ببر در باغ‌وحش مشهد را مثال زد و افزود: «درباره هیچ‌یک از آن‌ها اطلاع‌رسانی نشد.»
کنشگران حیات‌وحش بار‌ها درباره وضعیت نامناسب حیوانات در باغ‌وحش‌ها و روند دنباله‌دار مرگ‌ومیر آنان هشدار داده‌اند، در روز‌های اخیر نیز مرگ ماده پلنگی به نام «کیجا» در باغ‌وحش تهران واکنش‌های زیادی به دنبال داشت. کیجا مهم‌ترین شانس تکثیر پلنگ ایرانی بود، اما به‌دلیل عفونت تلف شد.
علیرضا شهرداری، که در کالبدشکافی کیجا حضور داشت، گفت: «اولین کاری که برای توجیه مرگ گونه‌های مهم مانند کیجا می‌کنند، بالا بردن سن آن‌ها است تا بگویند در اثر پیری تلف شد در حالی که کیجا در اسارت می‌توانست ۲۰ سال عمر کند.»
به گفته علیرضا شهرداری، کیجا ۱۱ ساله بود، اما مسئولان عمر او را ۱۳ سال اعلام کردند.
این کارشناس با انتقاد از اینکه دیر به وضعیت کیجا رسیدگی شد، افزود: «مثانه کیجا عفونت داشت. هر موجودی ممکن است به دلایل مختلف دچار عفونت شود، اما باید کنترل شود. وقتی باغ‌وحش دیر متوجه موضوع شود، عفونت غیرقابل‌کنترل می‌شود. عفونت به‌قدری زیاد بود که تمام بدن حیوان را گرفته بود و به مغز استخوانش زده بود. این موضوع نشان می‌دهد که عفونت از ماه‌ها قبل آغاز شده، اما کسی متوجه آن نشده بود.
کیجا تنها گونه ارزشمند حیات‌وحش ایران نیست که در باغ‌وحش‌ها تلف می‌شوند، در سال‌های گذشته، بار‌ها خبر‌های متعددی درباره مرگ ببر سفید، انواع میمون‌ها و شیر ایرانی در باغ‌وحش شهر‌های مختلف ایران منتشر شد. مرگ توله‌های یوزپلنگ ایرانی در اردیبهشت‌ماه نیز یکی از آخرین اتفاق‌هایی بود که علاقه‌مندان حیات‌وحش را نگران کرد.
علیرضا شهرداری با تاکید بر اینکه وظیفه نظارت بر باغ‌وحش‌ها بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست است، گفت این نظارت نگهداری اصولی و تغذیه مناسب را شامل می‌شود.
او وضعیت باغ‌وحش‌های ایران را فاجعه خواند و اذعان کرد: «شرایط نگهداری حیوانات در این مراکز بسیار بد است به‌نحوی که با بازمانده خوراکی‌های میادین میوه و تره‌بار تغذیه می‌شوند.»
شهرداری با اشاره به اینکه بسیاری از باغ‌وحش‌ها به مراکز قاچاق حیات‌وحش تبدیل شده‌اند، گفت: «سوالی که ما همواره می‌پرسیم و جوابی هم به ما داده نمی‌شود آن است که طی سال چه تعداد توله در این مراکز متولد می‌شوند و سرنوشت آن‌ها چه می‌شود؟ باغ‌وحش شیراز تعدادی شیر دارد، شیر‌ها در بدترین شرایط می‌توانند زادآوری داشته باشند هیچ‌کس نمی‌داند این توله‌ها چه می‌شوند؟ از طرف دیگر توله‌ها، شیر‌ها و ببر‌هایی که از باغ‌های شخصی پیدا می‌شوند از کجا می‌آیند، چگونه خریداری می‌شوند؟»
در ایران، برخلاف دیگر نقاط جهان، برای استانداردسازی باغ‌وحش‌ها اقدام مناسبی انجام نمی‌شود. وضعیت نگران‌کننده باغ‌وحش‌ها در ایران تا حدی است که در سال ۱۳۹۹، کارزاری تشکیل شد و کنشگران محیط زیست درخواست تعطیلی و تحریم باغ‌وحش‌ها را مطرح کردند.
فعالان محیط زیست می‌گویند در چهار دهه گذشته، ۸۰ تا ۹۰ درصد حیات‌وحش ایران از بین رفته اند. در بهمن ۱۴۰۰، علی جعفری، دانشیار گروه محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه شهرکرد، به خبرگزاری ایسنا گفته بود: «باغ‌وحش‌ها در ایران به زندان وحش تبدیل شده‌اند.»
