در گفتگو با مهندس خلیلی بر اهمیت توجه به شبکه مخابرا تی و تو سعه آن با حمایت‌های دولت تاکید شد

به گزارش مخاطب۲۴ به نقل از اداره کل ارتباطات و امور بین الملل شرکت مخابرات ایران:حوزه امنیت اطلاعات یکی از جذاب‌ترین و در عین حال کارآمد‌ترین بخش‌های فناوری مخابراتی است. اینترنت اشیا، هوش مصنوعی، امنیت سایبری، پردازش ابری، شبکه‌های نرم افزاری، مدل‌های ارتباطی، محتوای با وضوح بالا همگی از فناوری‌های جدید مخابراتی در جهان هستند که باید هر شبکه مخابراتی نوینی برای ارایه سرویس‌های به روز و باکیفیت به مشتریان خود از این فناوری‌ها بهره ببرد.

این فناوری‌ها در کشور‌های توسعه یافته درحال گسترش است، زیرا که زیرساخت‌های مخابراتی از قبل آماده و مشغول سرویس دهی در سرسر جهان هستند. این‌ها نکاتی ست که شبکه مخابراتی کشورمان ایران نیز باید مورد توجه قرار دهد. برترین و بزرگترین شرکت‌های مخابراتی در دنیا برای ارایه سرویس‌های با کیفیت و به روز به مشتریان خود تمامی این نکات را مورد توجه قرار داده و به سرعت در حال تغییر و به روز شدن هستند؛ لذا در هر شرکت مخابراتی توجه به شبکه و زیرساخت‌های مخابراتی، عملکرد و وضعیت آن چنان حایز اهمیت است که برآن شدیم در گفت وگویی با مهندس خلیلی معاون شبکه شرکت مخابرات ایران و مهندس رحیمیان، مدیرشبکه دسترسی مخابرات منطقه آذربایان شرقی از وضعیت شبکه و زیرساخت‌های مخابراتی، چالش‌ها و مسایل پیش روی شرکت مطلع شویم. با ما همراه باشید:

با توجه به اینکه شرکت مخابرات ایران هم در بخش ثابت و هم در بخش همراه، تامین کننده اصلی زیرساخت انتقال در سراسر کشور است در حال حاضر زیر ساخت‌های مخابراتی در چه وضیعتی قرار دارند؟

مهندس خلیلی، معاون شبکه شرکت مخابرات ایران‌: زیرساخت انتقال در کشور به دو بخش اصلی دسته بندی می‌شود. زیرساخت انتقال بین استانی و گیت وی‌های بین الملل که بر اساس قوانین بالادستی ایجاد و بهره برداری از آن‌ها به‌عهده شرکت ارتباطات زیرساخت است و زیرساخت انتقال درون استانی که ایجاد، بهره برداری و توسعه آن توسط شرکت مخابرات ایران انجام می‌پذیرد. در حال حاضر در شبکه انتقال درون استانی شرکت مخابرات ایران از فناوری‌های مختلفی استفاده می‌شود که عبارتند از: SDH، WDM، OTN، PTN و POTN. با توجه به گسترش شبکه‌های مبتنی بر سوئیچینگ بسته‌ای (Packet Switching) و کاربردی بودن پورت‌های اترنت در تجهیزات انتهایی، عملاً روند پیشرفت شبکه انتقال از ارائه سرویس‌های TDM محض به سمت ارائه همزمان سرویس‌های TDM و سرویس‌های مبتنی بر سوئیچینگ بسته‌ای گسترش یافته است.

مهندس رحیمیان، مدیر شبکه دسترسی مخابرات منطقه آذربایجان شرقی: تأمین زیر ساخت‌های انتقال بین استانی در سراسر کشور به عهده شرکت ارتباطات زیر ساخت (دولت) بوده و مخابرات صرفاً عهده دار ایجاد زیر ساخت‌های انتقال در بخش شبکه دسترسی و شبکه core داخل استان‌ها می‌باشد.

متأسفانه طی دهه گذشته به دلایل مختلف شتاب توسعه بخش‌های یاد شده بسیار کند و مشکلات عدیده باعث افت کیفیت نگهداری در بخش شبکه انتقال و زیر ساخت‌های موجود بستر‌های ارتباطی گردیده و آسیب‌های جدی به این بخش وارد شده است.

شرکت مخابرات ایران به عنوان بزرگ‌ترین شرکت مخابراتی کشور، در مقایسه با سایر شرکت‌ها موظف است در تمامی نقاط و روستا‌های کشور سرویس‌های ارتباطی ارائه دهد، اما از سایر اپراتور‌ها چنین انتظاری نیست .. حال سوأل اینجاست مخابرات چه خدمات زیر ساختی به سایر اپراتور‌ها ارایه می‌دهد؟

مهندس خلیلی، معاون شبکه شرکت مخابرات ایران: از جمله خدمات زیرساختی ارائه شده از طرف شرکت مخابرات ایران به سایر اپراتور‌های ثابت و سیار، مواردی همچون سرویس پهنای باند TDM، لایه ۲ و لایه ۳، سرویس فیبر دسترسی، تامین فضا برای نصب تجهیزات و تأمین برق مورد نیاز تجهیزات اپراتور‌ها، فضای نصب آنتن بر روی دکل‌های مخابراتی، خدمات تسهیم سیم مسی (LSS) و سرویس عمده فروشی بیت استریم می‌باشد. همچنین شرکت مخابرات ایران سرویس اتصال متقابل را با سایر اپراتور‌ها برقرار می‌نماید تا امکان استفاده از خدمات شبکه برای مشترکین همه اپراتور‌ها فراهم باشد.

مهندس رحیمیان، مدیر شبکه دسترسی مخابرات منطقه آذربایجان شرقی: طبق پروانه شرکت مخابرات در بخش روستایی صرفاً موظف به حفظ زیر ساخت و شبکه‌های موجود بوده و هر گونه توسعه شبکه در مناطق یاد شده با تأمین اعتبار از محل اعتبارات USO صورت می‌گیرد. در حوزه شهری نیز مخابرات موظف به پوشش نیاز‌های شهروندان است. متأسفانه قیمت پایه سرویس‌های مخابرات به سایر اپراتور‌ها شامل لینک، پاور و فضا غیر منصفانه و بیشتر در شرایط فعلی موجب زیان و تضعیف مخابرات شده و تناسبی با هزینه‌های ایجاد شده برای مخابرات ندارد.

رگولاتوری با تصویب مصوبه‌ای با عنوان بیت‌استریم، مخابرات را ملزم به همکاری با سایر اپراتور‌های FCP در بحث توسعه ارتباطات کرد. درباره بیت استریم و مشکلات اجرایی آن توضیحات بیشتر بفرمایید؟

مهندس خلیلی، معاون شبکه شرکت مخابرات ایران: بیت استریم یک روش بین المللی استاندارد برای ارائه خدمات عمده فروشی از سوی اپراتور شبکه به اپراتور‌های سرویس دهنده می‌باشد. در واقع در روش بیت استریم بدون نیاز به ایجاد شبکه‌های موازی امکان خدمت رسانی به مشتریان انتهایی توسط اپراتور‌های مختلف با استفاده از یک شبکه واحد فراهم می‌گردد. البته از بدو حضور شرکت‌های PAP، شرکت مخابرات ایران شبکه مسی خود را با سایر اپراتور‌های خدماتی تسهیم نموده است تا مشتریان انتهایی علاوه بر خدمات تلفنی دریافتی از شرکت مخابرات ایران بتوانند سرویس اینترنت خود را به دلخواه از بین سرویس دهندگان مختلف (شرکت مخابرات و یا شرکت‌های دیگر) انتخاب نمایند. پس از ظهور اپراتور‌های ثابت تحت عنوان FCP و اجازه قانونگذار به شبکه سازی به این اپراتور‌ها و از طرفی مقرون به صرفه نبودن ایجاد شبکه‌های جدید بدلیل پائین بودن تعرفه در کشور، رگولاتور با تصویب مصوبه بیت استریم علاوه بر تسهیم سیم مسی، تسهیم پورت‌های DSLAM و تسهیم شبکه انتقال مابین تجهیزات DSLAM تا نقاط ورودی شبکه اپراتور‌های متقاضی را بعنوان یک خدمت عمده فروشی تعریف نمود.

با این تعریف عملاً شرکت‌های FCP متقاضی دریافت خدمت بیت استریم از شبکه شرکت مخابرات ایران شدند و این خدمت در حال حاضر ارائه می‌گردد. البته بر اساس مصوبه مذکور بخشی ازدرآمد اپراتور‌های FCP از این محل به شرکت مخابرات تعلق میگیرد. نکته مهم این است که اپراتور‌های FCP نیز در صورت دارا بودن شبکه دسترسی ملزم به ارائه خدمت بیت استریم به دیگر اپراتور‌ها می‌باشند که این امر تاکنون بدلیل بالا بودن هزینه شبکه سازی و مکفی نبودن تعرفه‌ها برای توسعه شبکه محقق نشده است.

مهندس رحیمیان، مدیر شبکه دسترسی مخابرات منطقه آذربایجان شرقی: بیت استریم به مفهوم حمل ترافیک مشتریان از مبداء تا اولین نود اپراتور روی بسترارتباطی مخابرات بوده و در صورت تعیین قیمت‌های منصفانه بنظر کار درست و فنی است و روش مناسبی برای تقویت زیر ساخت‌های کشور بصورت یکپارچه توسط یک یا دو اپراتور و واگذاری آن به سایر اپراتور‌ها است. در این روش ضمن ایجاد شتاب هدفمند از هدر رفت سرمایه‌های کشور به‌دلیل موازی کاری جلوگیری می‌شود.

دولت چه کمک‌هایی می‌تواند به مخابرات ایران به عنوان بازیگر اصلی صنعت ارتباطات کشورانجام دهد؟

مهندس خلیلی، معاون شبکه شرکت مخابرات ایران: با توجه به سپری شدن عمر مفید شبکه دسترسی مبتنی بر سیم مسی و لزوم توسعه شبکه دسترسی مبتنی بر فیبر نوری و هزینه بر بودن این تغییرات، نیاز به کمک‌های دولت برای توسعه شبکه فیبر نوری و شبکه‌های تجمیع و توزیع می‌باشد. این کمک شامل مواردی همچون تسهیل در ارائه مجوزها، واقعی نمودن تعرفه ها، معافیت‌های مالیاتی، تخصیص بخشی از سهم دولت از درآمد اپراتور‌ها برای توسعه شبکه، کمک به شرکت‌های دانش بنیان برای تولید تجهیزات مورد نیاز اپراتور‌ها در داخل کشور و جذب فارغ التحصیلان نخبه این صنعت می‌باشد. در صورت پشتیبانی دولت، شرکت مخابرات ایران آمادگی کامل خود را برای توسعه شبکه در بخش‌های مختلف شامل شبکه‌های انتقال، تجمیع و دسترسی اعلام نموده کما اینکه در سال جاری و علیرغم محدودیت‌های مالی، بالغ بر ۱۳۵۰۰ میلیارد ریال برای توسعه شبکه دسترسی و تجمیع سرمایه گذاری شده است و برای توسعه شبکه انتقال نیاز به حمایت‌های مالی دولت محترم است تا بتوانیم زیرساخت مورد نیاز برای ارائه سرویس به دیگر اپراتور‌ها را ایجاد نمائیم.

مهندس رحیمیان، مدیر شبکه دسترسی مخابرات منطقه آذربایجان شرقی: بنظر میرسد دولت با ایجاد ساز و کار منطقی و فنی میتواند با تخصیص سهم منطقی هر اپراتور ضمن تقسیم کار و وظایف مناسب نسبت به هم افزایی توان اپراتور‌ها و سرمایه‌های ملی اقدام و بجای موازی کاری اپراتور‌ها از توان آن‌ها در جهت شتاب بخشی به توسعه کمی و کیفی زیر ساخت‌ها استفاده نماید.

چه فناوری‌های جدید‌ی در حوزه شبکه مخابرات در دنیا وجود دارد و جایگاه ایران را در این رابطه چگونه می‌توان توضیح داد؟

مهندس خلیلی، معاون شبکه شرکت مخابرات ایران: فناوری‌های جدید در حوزه شبکه مبتنی بر همگرایی شبکه برای ارائه سرویس‌های جدید در کنار سرویس‌های سنتی و قدیمی با استفاده از یک شبکه واحد و با بالاترین ظرفیت ممکن مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فناوری‌ها در لایه‌های مختلف انتقال، تجمیع، دسترسی و سرویس مورد توجه قرار دارد. به‌عنوان مثال سرویس تلفنی قدیمی یا به اصطلاح POTS در کنار سرویس‌های SIP Phone و SIP trunk بر روی بستر IMS قابل ارائه است.

خوشبختانه بستر IMS در شرکت مخابرات ایران پیش بینی و بخشی از آن اجرا شده است که در حال حاضر ارتباطات تلفنی ۶ منطقه مخابراتی بر روی کر شبکه IMS ارائه می‌گردد. با توجه به اهمیت همگرایی شبکه ثابت و سیار، این امر برای ارائه سرویس‌های شرکت مخابرات ایران و همراه اول در کل کشور بر روی یک کر IMS مبتنی بر NFV قابل اجرا می‌باشد.

بعنوان مثالی دیگر می‌توانیم به روند پیشرفت شبکه‌های دسترسی اشاره نمائیم. فناوری PON در سال ۱۹۹۶ با ورژن اولیه A/BPON معرفی و سپس در سال ۲۰۰۴ فناوری EPON استاندارد گردید. متعاقبا فناوری GPON با سرعت ارسال ۲٫۲۵ و سرعت دریافت ۱٫۲۵ گیگا بیت بر ثانیه در سال ۲۰۰۸ استاندارد شد و بطور گسترده در شبکه‌های FTTx اپراتور‌ها مورد استفاده قرار گرفت.

ارتقای این فناوری به استاندارد XGPON و XGS-PON برای دستیابی به سرعت‌های بالاتر تا ۱۰ Gb/s انجام و بصورت تجاری در شبکه‌های مخابراتی مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به برنامه شرکت مخابرات ایران برای توسعه شبکه دسترسی مبتنی بر فیبر نوری، توسعه این شبکه بر اساس فناوری GPON انجام پذیرفته و استفاده از فناوری XGS-PON مطابق با روند جهانی مد نظر می‌باشد.

نمونه بارز دیگر استفاده از فناوری‌های جدید، شبکه IPNI شرکت مخابرات ایران است که در راستای ایجاد یک شبکه واحد و یکپارچه در سراسر کشور ایجاد شده و نقش شبکه تجمیع را درلایه زیرساخت‌های ارتباطی شبکه ملی اطلاعات کشور ایفا می‌نماید.

این شبکه با سرمایه گذاری شرکت مخابرات ایران ایجاد شده و نقش مهمی در ارائه سرویس‌های با کیفیت به مشتریان خانگی، تجاری و اپراتور‌های دیگر دارد. همچنین از این شبکه برای تبادل ترافیک داخلی با سایر اپراتور‌ها و تأمین کنندگان محتوای داخلی استفاده می‌شود. شبکه IPNI زیرساخت لازم برای ارائه سرویس‌های مبتنی بر سوئیچینگ بسته‌ای مانند سرویس اینترنت، اینترانت، MPLS، VPLS و VoIP را فراهم نموده است.

در شبکه انتقال نیز برای استفاده از بالاترین ظرفیت ممکن از فناوری POTN/DWDM استفاده می‌شود. به‌طور کلی شبکه شرکت مخابرات ایران در لایه‌های انتقال، تجمیع، دسترسی و سرویس از فناوری‌های بروز بین المللی استفاده می‌نماید؛ و در صورت تأمین منابع لازم و حمایت‌های دولت، توسعه این شبکه برای ارائه خدمت در اقصی نقاط کشور با سرعت بیشتری ادامه خواهد یافت.

مهندس رحیمیان، مدیر شبکه دسترسی مخابرات منطقه آذربایجان شرقی: می‌توان گفت فنآوری‌های مخابراتی با سرعت در حال تغییر و رشد روزافزون بوده و متناسب با آن نیاز‌های جدید مخابراتی ایجاد می‌شود و ضروری‌ست زیر ساخت مخابراتی در بخش پسیو و اکتیو به سرعت توسعه و بصورت کیفی نگهداری شود.

فقدان ساختار سازمانی مناسب، عدم تربیت نیروی انسانی کارآمد، بازنشستگی نیرو‌های انسانی ماهر، کاهش وابستگی سازمانی بخشی از پرسنل موجود، عدم جذب و بکارگیری نیرو‌های مستعد، وجود سلایق مختلف استانی و کمی نگری در بخش کلان، ضمن خروج شرکت از هدف مندی در حوزه سرمایه گذاری موجبات تقلیل و استهلاک سرمایه‌های موجود گردیده است.

پیش نیاز کشور و به عبارتی مخابرات ایران برای رسیدن به فنآوری‌های جدید و اقتصادی نیازمند تغییر رویکرد اساسی است.