مخاطب۲۴ - اکرم سادات حسینی شبستری؛ اخیراً سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان اعلام کرد، ایران به زودی اشخاص و نهادهای آمریکایی و کانادایی را به دلیل حمایت از تروریسم، تحریم می‌کند. این موضوعی است که مورد توجه رسانه‌ها و تحلیلگران سیاسی قرار گرفت و با واکنش‌های مختلفی نشان دادند اما موضوعی که در این میان مهم است الزامات روابط بین الملل و مولفه‌های قدرت سیاسی و اقتصادی است که کشورها در عرصه بین‌المللی روابط خود را بر آن مبتنی می‌کنند. از سویی اگر به تحریم به عنوان یک ابزار بنگریم باید دید آیا شرایط استفاده از چنین ابزاری وجود دارد یا خیر و اساساً کشوری که دیگری را تحریم می‌کند باید در چه موقعیت و جایگاه قرار داشته باشد که تحریم و موثر واقع شود آیا وقتی مقامات جمهوری اسلامی اعلام می‌کنند برخی از نهادهای آمریکا و کانادا را تحریم می‌کنند در این قدرت و موقعیت قرار دارند و چنین اظهارنظری تا چه میزان عملیاتی و موثر خواهد بود؟
سیدجلال ساداتیان دیپلمات پیشکسوت ایرانی درباره اهمیت و ضرورت ارتباط با دنیا چنین می‌گوید: دنیای امروز دنیای افکار عمومی و دنیای دیپلماسی است، دیپلماسی نیازمند پشتیبان‌هایی است که در مذاکرات همچون ابزاری قدرتمند برای طرفین محسوب می‌شود. در واقع دیپلماسی فقط گفتگو نیست، به طور کلی این مولفه‌ها به عنوان کدهای ژئوپلتیک معروف هستند.
وی ادامه می‌دهد: عناصر تاثیرگذار در ژئوپلیتیک هر کشور مجموعه گسترده‌ای است مانند آنکه مردم پشتوانه آن حکومت و حاکمیت باشد از دیگر عناصر می‌توان به مواردی چون سرزمین، داشتن سواحل قابل توجه، منابع زیرزمینی از جمله انرژی، قدرت نظامی، صنایع پیشرفته کشاورزی تامین کننده نیازمندیهای کشور، سطح دانش و دانش آموختگی، داشتن فلسفه وجودی یعنی دلایلی که یک کشور را سر پا نگه میدارد، اشاره کرد. از این قبیل عناصر دیگر نیز وجود دارد که قابل شمارش است که اینها پشتوانه‌های یک کشور است.
سفیر اسبق کشورمان در انگلستان خاطر نشان می‌کند: این کدهای ژئوپلتیک بر اهمیت هر کشور می‌افزاید. وقتی کشورها به پشتوانه دیپلماسی عمومی در عرصه بین المللی حضور دارند کارشان پیش می‌رود اما پشت کردن به کشورهای دیگر و پرهیز از گفتگو مطلب قابل توجهی نیست و اگر کشوری خودش را در چنین موقعیتی قرار دهد و با دیگران قهر کند تاثیرات خاص خودش را خواهد دید.
ساداتیان با بیان اینکه امروز همه کشورها، همه عناصر قدرت که صرفاً قدرت حکومتی نیست را به کار می‌گیرند، می‌گوید: عناصر قدرت شامل شرکت‌های اقتصادی بزرگ نیز هست. هر آنچه درون سرزمین‌ها موجب اقتدار است به بازوهای بین‌المللی تبدیل شدند و تاثیر گذارند و در نتیجه اگر کشوری فکر کند صرفاً با قدرت نظامی خودش می‌تواند همه چیز را حل و فصل کند، پیش رود و از تکیه بر اقتصاد، ارتباط گسترده با دیگران، توجه به افکار عمومی دنیا، بی‌نیاز است، غلط است. با توجه به همه این توضیحات آیا جمهوری اسلامی توانسته از همه این عناصر بهره لازم را بگیرد یا خیر، اگر خیر باید در سیاست‌های خود تجدید نظر کند. اگر پاسخ بله است، چقدر خوب که توانسته به خوبی از همه این عناصر استفاده کند.
این تحلیل‌گر مسائل سیاسی خاطر نشان می‌کند: اینکه ما اقتصاد قوی در دنیای ژئوالکونومیک داشته باشیم. در میان کشورهایی که دارای قدرت اقتصادی بالایی هستند و ژئوپلتیک را در کنار دیگر قدرت‌های خود قوی‌تر کرده‌اند. آیا ما از چنان قدرت اقتصادی برخوردار هستیم که بتوانیم دیگران را هم تحت تاثیر قرار دهیم؟ تحریم کنیم و یا آنها را به تحریم تهدید کنیم یا خیر؟ اگر خیر گفت‌وگو و استفاده از ابزار بیشتر یک تهدید است تا آنکه واقعیت داشته باشد.
ساداتیان در رابطه با تحدید به تحریم توسط ایران و ایجاد این سوال که ایران تحریم را موضوعی غیر انسانی می‌داند، می‌گوید: جمهوری اسلامی معتقد است که بیشتر آرمان‌گرا است و واقع‌گرایی نمی‌کند، جنبه‌های اخلاقی را هم رعایت می‌کند اما در دنیای امروز کشورها بیشتر بر واقعیت تکیه دارند و به منافع ملی خودشان را برتر از جنبه‌های اخلاقی نسبت به دیگران می‌دانند. هیچ منافع دائمی و یا تهدید دائمی مطرح نیست! بلکه متناسب با شرایط روز خودشان را تطبیق می‌دهند و اینکه جمهوری اسلامی چقدر می‌تواند بیانات خود را محقق کند، مورد قضاوت قرار می‌گیرد.
وی که از امضاء کنندگان بیانیه سفرای پیشین ایران است، عنوان می‌کند: سفرای امضاء کننده این بیانیه با دلسوزی متنی را امضاء کردند که در آن درخواست رابطه با دنیا و اصلاح سیاست خارجی را داشتند که بر مسائل داخلی اثر گذار است هر چند سیاست خارجی دنباله سیاست داخلی است. امضاء کنندگان این بیانیه معتقدند، تعامل با دنیا موجب بهبودی وضعیت زندگی مردم ایران خواهد شد و این امر را موجب بازگرداندن اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی دانستند. در حال حاضر با مهاجرت‌های زیاد، ناامیدی‌ها و سرخوردگی‌ها در داخل کشور در کنار رانت‌ها و ... در کشور مواجهیم که همه این موارد به منافع ملی زیان می‌رساند و لازم است نسبت به سیاست‌های داخلی و خارجی تجدید نظر کنیم. تعدادی از سفرای دلسوزانه توصیه‌هایی را برای بهبود فضای سیاسی کشور ارائه کردند.
