دارویی که با آن از دست پشه‌ها خلاص می‌شوید!
مخاطب ۲۴- خبر خوش برای کسانی که از وزوز و نیش پشه‌ها کلافه شده‌اند. دانشمندان دارویی را کشف کرده‌اند که خون انسان را برای این حشرات مرگبار می‌کند. این دستاورد در حال حاضر برای جلوگیری از انتقال مالاریا مورد توجه است، اما پتانسیل آن برای نابودی تمام انواع پشه‌ها وجود دارد.
پشه‌ها، این موجودات کوچک و سمج، همواره یکی از بزرگ‌ترین دشمنان بشر بوده‌اند. آنها عامل بیماری مالاریا هستند که همچنان یکی از مرگبارترین بیماری‌های عفونی در جهان به شمار می‌رود. قرن‌هاست که انسان‌ها تلاش کرده‌اند تا از دست این مزاحمان خلاص شوند، از ضربه زدن گرفته تا غرق شدن در مواد دافع. اما اکنون، علم رویکرد جدیدی را ارائه کرده است: تبدیل خود انسان به یک تله مرگبار برای پشه‌ها.
مطالعه‌ای جدید دارویی به نام «نیتزینون» (Nitisinone) را معرفی می‌کند که خون انسان را به یک حشره‌کش تبدیل می‌کند. اساسا افراد را به تله‌های مرگ متحرک برای پشه‌ها بدل می‌سازد. فقط کافیست یک پشه به شما نیش بزند تا خودکشی کند!
داروی نیتزینون چیست و چگونه کار می‌کند؟
نیتزینون در اصل برای درمان اختلالات ژنتیکی نادر مانند آلکاپتونوریا و تیروزینمی نوع ۱ ساخته شده بود. با این حال، دانشمندان کشف کرده‌اند که این دارو یک عارضه جانبی غیرمنتظره دارد و برای پشه‌ها کشنده است.
این دارو آنزیم ۴-هیدروکسی فنیل پیروات دی اکسیژناز (HPPD) را در بدن انسان مسدود می‌کند. در حالی که این امر به بیماران مبتلا به اختلالات متابولیک کمک می‌کند، هضم غذا را در پشه‌هایی که از خون افراد مصرف‌کننده دارو تغذیه می‌کنند، مختل کرده و در نهایت آنها را می‌کشد.
محققان این موضوع را با استفاده از نمونه‌های خون بیمارانی که قبلا نیتزینون مصرف می‌کردند، آزمایش کردند. نتایج خیره‌کننده بود: پشه‌هایی که از خون آنها تغذیه کردند، ظرف ۱۲ ساعت مردند.
لی آر. هینز، یکی از نویسندگان اصلی این مطالعه، می‌گوید:
یکی از راه‌های متوقف کردن گسترش بیماری‌های منتقل شده توسط حشرات این است که خون حیوانات و انسان‌ها را برای این حشرات خونخوار سمی کنیم. یافته‌های ما نشان می‌دهد که استفاده از نیتزینون می‌تواند ابزار مکمل امیدوارکننده‌ای برای کنترل بیماری‌های منتقل شده توسط حشرات مانند مالاریا باشد.
مقایسه نیتزینون با آیورمکتین
آیورمکتین مدت‌هاست که داروی اصلی برای کشتن پشه‌ها بوده است، اما محدودیت‌هایی دارد. در حالی که این دارو به طور موثر پشه‌ها را در غلظت‌های پایین می‌کشد، اثرات آن به سرعت از بین می‌رود. از طرف دیگر، نیتزینون مدت زمان بیشتری در جریان خون باقی می‌ماند و اثر کشنده آن را طولانی‌تر می‌کند.
آلوارو آکوستا سرانو، یکی از نویسندگان مسئول این مطالعه، توضیح می‌دهد:
ما فکر کردیم که اگر بخواهیم این مسیر را دنبال کنیم، نیتزینون باید عملکرد بهتری نسبت به آیورمکتین داشته باشد. در واقع، عملکرد نیتزینون فوق‌العاده بود؛ نیمه‌عمر بسیار طولانی‌تری در خون انسان نسبت به آیورمکتین دارد، به این معنی که فعالیت پشه‌کشی آن برای مدت طولانی‌تری در بدن انسان گردش می‌کند. این امر هنگام استفاده در میدان به دلایل ایمنی و اقتصادی بسیار مهم است.
نیتزینون همچنین به نظر می‌رسد برای انسان و محیط زیست ایمن‌تر باشد. برخلاف آیورمکتین که بر سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد و می‌تواند به سایر حشرات مفید آسیب برساند، نیتزینون عمدتاً آفات خونخوار را هدف قرار می‌دهد. این می‌تواند آسیب‌های زیست محیطی مرتبط با حشره‌کش‌های سنتی را کاهش دهد.
گام‌های بعدی این آزمایش چیست؟
تیم تحقیقاتی اکنون در تلاش است تا دوز بهینه نیتزینون را برای کنترل پشه‌ها در محیط‌های واقعی تعیین کند. یک آزمایش نیمه‌میدانی بینش بیشتری در مورد چگونگی استفاده از این دارو در برنامه‌های پیشگیری از مالاریا ارائه خواهد داد.
اگر این آزمایش موفقیت‌آمیز باشد، استفاده متناوب از نیتزینون با آیورمکتین می‌تواند یک رویکرد استراتژیک برای کنترل پشه‌ها، به ویژه در مناطقی که مقاومت به آیورمکتین به یک مشکل تبدیل شده است، ارائه دهد.
فراتر از نقش آن در پیشگیری از مالاریا، افزایش استفاده از نیتزینون می‌تواند آن را برای بیمارانی که برای اختلالات متابولیک به آن وابسته هستند، مقرون به صرفه‌تر کند. همانطور که آکوستا سرانو اشاره کرد، «نیتزینون یک ترکیب چندمنظوره است که می‌توان از آن به عنوان حشره‌کش نیز استفاده کرد. نکته جالب این است که به طور خاص حشرات خونخوار را هدف قرار می‌دهد و آن را به یک گزینه سازگار با محیط زیست تبدیل می‌کند.»
