مخاطب ۲۴- در عصر دادهها به سر میبریم؛ عصری که در آن تک تک جنبههای زندگیمان دیجیتالی یا متصل به اینترنت شده و در نتیجه بستر ثبت و ضبط اطلاعات شخصیمان را فراهم کرده است. خودروها هم از این قاعده مستثی نیستند و در صورتی که دنبالکننده اخبار خودرو باشید، میدانید که با پیشرفت تکنولوژی امروزه دادههای رانندگان به شیوههای مختلف ثبت و حتی رصد میشود؛ از صدا و تصویر تا اثر انگشت. در چنین شرایطی بیراه نیست اگر بگوییم خودروها حالا میتوانند از مردم جاسوسی کنند؛ اما سوال اینجا است که این اتفاق چطور رخ میدهد؟ در ادامه به این سوال پاسخ میدهیم.
چطور خودروها میتوانند وسیله جاسوسی شوند؟
سیستم مسیریابی
سیستم مسیریابی و جی پی اس خودرو ممکن است وسیلهای برای سوء استفاده سودجویانی باشد که به هر دلیلی از جمله فروش اطلاعات قصد نفود به حریم خصوصی راننده را داشته باشند. البته هرچند سیستم مسیریابی اطلاعات زیادی ارائه نمیدهد، صرف استخراج موقعیت مکانی تقریبی خودرو از طریق آن میتواند به افراد سودجو کمک کند. در واقع برخی از سیستمهای جی پی اس به ارائهدهندگان خدمات متصل هستند که در مواقع اضطراری مفید ظاهر میشود، اما همچنین بستری برای سرقت اطلاعات به حساب میآید.
حتی پیشتر در سال ۲۰۲۳ کارکنان سابق تسلا در گفتگو با رویترز اذعان داشتند که میتوانستند از راننده پشت فرمان و زمان تصادف اطلاع پیدا کنند و محیط پارکینگ یا بیرونِ خانه افراد را مشاهده کنند. این موضوع بیشک میتواند باعث نگرانی دغدغهمندان حریم خصوصی شود. البته سیستم مسیریابی خودروها وجهه دیگری دارد و در برخی از مواقع دقیقاً نقشی مهم در اجرای قانون بازی میکند؛ مثل مورد جالبی که در آن استفاده از این سیستم باعث حل یک پرونده جنایی شد.
فردی با نام «وای هونگ سانگ» (Wai Hong Tsang) در انگلستان همسر سابق خود را به قتل رساند و توانست این را القا کند که در زمان وقوع جرم اصلاً در صحنه حضور نداشته است. با وجود این، پلیس رفتهرفته به سانگ مشکوک شد و سیستم مسیریابی خودرویش را بررسی کرد. آنها از همین طریق متوجه شدند که خودرو او در زمان قتل همسرش به مدت دو ساعت بدون سرنشین مانده بود و سپس با بررسی دوربینهای مداربسته، او را قبل و بعد از وقوع قتل سوار بر دوچرخه دیدند و نهایتاً همین دستگیری و محکومیت این مجرم را به دنبال داشت.
دوربین ثبت وقایع
دوربین ثبت وقایع هم که وضعیت خودرو قبل از تصادف، دادههای بعد از تصادف و استفاده یا عدم استفاده ترمزها را ثبت میکند میتواند بسته به اینکه مقصر تصادف بوده باشید یا خیر به نفع یا ضررتان تمام شود. به نوعی این دوربینها آنچه را پشت فرمان گذاشته است افشا میکنند و به همین خاطر این موضوع که چه کسی میتواند به محتوای ضبط شده توسط آنها دسترسی پیدا کند اهمیت بالایی دارد.
البته فعالان حوزه خودرو همواره بر ویژگیهای مثبت دوربین ثبت وقایع تاکید کردهاند. «گرگ نایزواندر» (Greg Neiswander)، مدیر تحقیقات اندروید اوتو معتقد است که تکنولوژیهای رصد راننده از جمله دوربین ثبت وقایع در نهایت باعث میشوند رانندگان احتیاط بیشتری به خرج بدهند. «برایان رایمر» (Bryan Reimer)، پژوهشگر امآیتی هم میگوید در صورتی که راننده مرتکب خطا یا جرمی نشده باشد، چنین تکنولوژیهایی چیزی جز سود برای رانندگان نخواهند داشت.