مطبوعات محرابی برای پرستش خدا و خدمت به انسان ها است

مخاطب ۲۴- ابراهیم جعفری - امام موسی صدر: مطبوعات محرابی برای پرستش خدا و خدمت به انسان ها است- آزادی بزرگ‌ترین ارمغانی است که به واسطه آن مرز‌های تمیز دادن ارزش‌های والای انسانی از خودخواهی و خودکامگی شناخته می‌شود.
روز جهانی آزادی مطبوعات در سال ۱۹۹۱ میلادی از طرف مجمع عمومی سازمان ملل متحد با هدف برجسته ساختن اهمیت آزادی روزنامه نگاران و تاکید بر وظیفه دولت‌ها در پاسداشت آن و فراهم کردن شرایط لازم بر اساس ماده ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر، نامگذاری شد.

شاید بهترین توصیف مطبوعات آزاد را بتوان در جمله «توماس جِفِرسون» نویسنده و سومین رییس جمهوری آمریکا یافت؛ وی در کمال سادگی گفته است: «زمانی که مطبوعات آزاد است و همه مردم قادر به خواندن هستند، امنیت برقرار می‌شود»؛ زیرا به واسطه آزادی مطبوعات، اهالی این حوزه و نخبگان جامعه امکان انتشار اطلاعات را پیدا می‌کنند و در پی آن نیز مردم به رشد فکری می‌رسند.
اما بزرگ‌ترین جنبه این آزادی را می‌توان در «گسترش آگاهی» دید؛ آن آگاهی که جامعه را نسبت به رویداد‌هایی که در آن رخ می‌دهد، حساس می‌کند و از اعضای جامعه، انسان‌هایی می‌سازد که به واسطه این آگاهی و در نتیجه دارا شدن از ذهنی کاوشگر و پرسشگر، به زندگی با کیفیت‌تر می‌اندیشند. این میل به بهتر بودن و توسعه، آن‌ها را وا می‌دارد تا در مقابل بروز هرگونه خطا و پلشتی در لایه‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی جامعه ایستادگی کنند.
با این توصیف به خوبی می‌توان تصور کرد جامعه‌ای که از نعمت آزادی در مطبوعات خود محروم باشد، چه سرنوشتی پیدا خواهد کرد.

"سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد" (یونسکو) جایزه جهانی آزادی مطبوعات سال ۲۰۲۴ خود را به همه روزنامه نگاران فلسطینی که جنگ غزه را پوشش می‌دهند، اهدا کرد.
"مائوریسیو ویبل" رئیس هیات داوران بین‌المللی متخصصان رسانه یونسکو در این باره گفت: "در این دوران تاریکی و ناامیدی، ما می‌خواهیم همبستگی خود را با آن دسته از روزنامه‌نگاران فلسطینی که در چنین شرایط دراماتیکی این بحران را پوشش می‌دهند، اعلام نموده و دغدغه‌های خود را به اشتراک بگذاریم. "
ویبل طی مراسمی در آستانه روز جهانی آزادی مطبوعات، افزود: "ما به عنوان بشر، بدهی بزرگی به شجاعت و تعهد روزنامه نگاران فلسطینی در رابطه با آزادی بیان داریم. "
به گفته فدراسیون بین المللی روزنامه نگاران (IFJ) بیش از ۱۰۰ روزنامه نگار و کارمند رسانه، که اکثر قریب به اتفاق آنان فلسطینی هستند، در طول ۷ ماهه جنگ و در حملات اسرائیل به غزه شهید شده اند.

در سال ۱۹۶۶ میلادی کامل مروه سردبیر و موسس روزنامه الحیات در لبنان ترور شد. امام موسی صدر به مناسبت هفتمین روز شهادت او به سخنرانی پرداخت. بخشی از این بیانات که بیش از نیم قرن پیش ایراد گردیده و همچنان جذاب و تازه است، تقدیم شما خوانندگان عزیز می‌گردد.

آزادی حق روزنامه نگار است که جامعه‌اش باید به او پیشکش کند. آزادی خدمتی است به روزنامه‌نگار تا کار خود را به انجام رساند و خدمتی است به جامعه تا همه‌چیز را بداند.
مطبوعات محرابی است برای پرستش خدا و خدمت به انسان‌ها و اگر از عهده وظایف خود بر نیاید، دامگهِ شیطان و مایه تخریبِ انسانیت خواهد بود. این عرصه از مهم‌ترین و حساس ترین میدان‌های جهاد است؛ زیرا افکار عمومی را شکل می‌دهد، فرهنگ‌آفرین است، خوراک روح را فراهم می‌آورد، مراحل جدید تکامل معنوی را پی می‌نهد، عواطف مردم را پیراسته می‌کند و آنان را به نیکی و راستی رهنمون می‌شود.

مطبوعات از مهم‌ترین میدان‌های جهادی و از برجسته‌ترین عواملِ تکوینِ انسانِ مدنی است. مطبوعات با نظارت بر جامعه و ارکانِ آن و با جهت‌دهی به دولت و حاکمیت و نهاد‌ها و با مشارکت در ساماندهیِ اقتصاد و سیاست و کوشش در تصحیح امور جامعه، در حقیقت به جامعه بشری و محیط انسانی نظم می‌بخشد و به این ترتیب خدمتگزار جامعه و فرد و انسانیت و در نتیجه از ارکان کرامت بخشیدن به انسان و حفظ این کرامت است.

فراموش نکنیم که آنچه را امام موسی صدر بیش از نیم قرن پیش در خشت خام می‌دید، ۲۵ سال بعد سازمان ملل متحد در آیینه روشن مشاهده کرد.
یادش بخیر
در پایان جمله‌ای از «ژاک موسو» در کتاب فرهنگ ارتباط جمعی را بازگو می‌نمایم:
اشتباه است که گفته می‌شود هر ملتی لایق حکومتی است که دارد، بلکه باید گفته شود هر ملتی لایق مطبوعاتی است که دارد؛ زیرا مطبوعات زنده و پویا در هر حکومت؛ به خصوص حکومت‌های دموکراتیک و جمهوری دارای ویژگی‌های منحصر به فردی هستند که می‌توانند بسیاری از معادلات درون قدرت را به نفع شهروندان تغییر دهند و آنان را از حالت انفعال خارج سازند.