مخاطب 24- عربستان، با استفاده از پول نفت، امروز را برای آینده بدون نفت میسازد و در این زمینه پروژههای عظیمی در دست اجرا دارد. ابرپروژه «نئوم» تنها یکی از ۱۴ ابرپروژه آن است.
۱- نئوم / Neom
«نئوم» که بدون شک شناخته شدهترین ابرپروژه عربستان سعودی است، بزرگترین و همینطور بحث برانگیزترین طرح در دست ساخت این کشور نیز هست.
ابرپروژه «نئوم» که محدودهای به وسعت بیش از ۲۶ هزار کیلومتر مربع را دربرمیگیرد، از ۱۰ بخش تشکیل خواهد شد که ۴ تای آنها تا به حال اعلام شده است، از جمله شهری به طول ۱۷۰ کیلومتر به نام «لاین» (The Line) که در تصویر بالا آمده است. ۳ بخش دیگر عبارتند از یک شهر بندری ۸ ضلعی به نام «اکساگون» (Oxagon)، یک پیست اسکی به نام «تروجنا» (Trojena) و یک اقامتگاه جزیرهای به نام «سیندالا» (Sindalah).
شرکتهای معماری در حال کار روی این پروژه عبارتند از شرکت آمریکایی Morphosis، شرکت انگلیسی CHAP، شرکت دانمارکی BIG، شرکت انگلیسی Zaha Hadid Architects، شرکتهای هلندی Mecanoo و UNStudio، شرکت آمریکایی Aedas، شرکت آلمانی LAVA و شرکت استرالیایی Bureau Proberts.
۲- روشن / Roshn
«روشن» ابرپروژهای نه به شهرت «نئوم»، اما به همان اندازه بلندپروزانه است. هدف اصلی این ابرپروژه که به صندوق سرمایه گذاری عمومی عربستان سعودی تعلق دارد، افزایش نرخ خانهدار شدن در این کشور به ۷۰ درصد تا سال ۲۰۳۰ است. برای این منظور قرار است ۴۰۰ هزار خانه در جریان این ابرپروژه ساخته شود.
ابرپروژه «روشن» در حال حاضر در دست ساخت قرار دارد. تاکنون ۶ هزار خانه ساخته شده و ۲۷ هزار خانه ی دیگر نیز در حال ساخت است. همچنین در این ابرپروژه قرار است ۸۵۰ مسجد و ۲،۴۰۰ مدرسه ساخته و یک میلیون درخت کاشته شود.
۳- پروژه دریای سرخ / The Red Sea Project
در ابرپروژه «دریای سرخ» که یکی دیگر از طرحهای مشهور عربستان سعودی و از بخشهای کلیدی برنامه این کشور برای رونق صنعت گردشگری خود است، قرار است اقامتگاههایی در سواحل این کشور ساخته شود. این ابرپروژه که به صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان تعلق دارد، از ۲ بخش مجزا به نامهای «دریای سرخ» و «امالا» (Amaala) تشکیل شده است.
این ابرپروژه شامل فرودگاهی با طراحی شرکت معماری انگلیسی UK studio Foster + Partners میشود که در خاک عربستان سعودی در فاصلهای در حدود ۱۵ کیلومتر از سواحل این کشور در حال ساخت است.
این شرکت انگلیسی نقش بسیار پررنگی در این ابرپروژه دارد و در حال ساخت چندین هتل نیز هست، از جمله یک هتل آبی حلقهای شکل و یک اقامتگاه جزیرهای به نام «کورال بلوم» (Coral Bloom) که در تصویر بالا آمده است و همینطور یک هتل در میان تپههای شنی عربستان سعودی. این شرکت همچنین در حال ساخت آکواریومی به شکل صخرههای مرجانی در اقامتگاه «امالا» است.
دیگر شرکتهای معماری در حال کار بر روی این ابرپروژه عبارتند از شرکت ژاپنی Kengo Kuma و شرکت استرالیایی Associates.
۴- دیریه / Diriyah
ابرپروژه ۷ کیلومتر مربعی «دیریه» در غرب ریاض بر ناحیه تاریخی الطریف که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده تمرکز دارد، یک شهر خشتی که اولین خانه خاندان سعودی بوده و بهعنوان مهد پادشاهی سعودی شناخته میشود.
هدف از ابرپروژه ۶۳/۲ میلیارد دلاری «دیریه» که مدیریت آنرا جری اینزریلو برعهده دارد و هزینه آنرا صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی تأمین میکند، تبدیل این منطقه تاریخی به یک جاذبه گردشگری است. قرار است در این منطقه ۳۸ هتل، ۶ موزه و ۲۶ جاذبه ی فرهنگی دیگر ساخته شود.
اولین فاز این ابرپروژه شامل ۲۱ رستوران رو به این شهر خشتی، در اواخر سال ۲۰۲۲ افتتاح شد.
۵- پارک ملک سلمان / King Salman Park
«پارک ملک سلمان» که در مرکز شهر ریاض در حال ساخت است، قرار است بزرگترین پارک شهری دنیا شود.
این پارک که طراحی آنرا شرکت معماری دانمارکی Henning Larsen و شرکت معماری عربستانی Omrania برعهده دارند، ۱۱ کیلومتر مربع فضای سبز و یک میلیون درخت را دربرمیگیرد. این پارک قرار است با آب شهری ۱۰۰ درصد بازیافتی آبیاری شود.
در مرکز پارک مجموعهای از چند سازه دیدنی قرار خواهد داشت، از جمله «مجموعه هنرهای سلطنتی» شامل یک هرم ۱۱۰ متری با طراحی شرکت معماری اسپانیایی Ricardo Bofill.
۶- مرکز جده / Jeddah Central
این ابرپروژه عمدتاً مسکونی که محدوده ای به وسعت ۵/۷ میلیون متر مربع را دربرمیگیرد و هزینه آن توسط صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی تأمین میشود، شامل ۱۷ هزار واحد مسکونی و ۲،۷۰۰ اتاق هتل به همراه ۴ سازه دیدنی خواهد بود.
یکی از این سازههای دیدنی یک مرکز هنری با طراح شرکت معماری انگلیسی Heatherwick Studio (تصویر بالا) است که در محل یک کارخانه نمک زدایی آب دریا در کنار دریای سرخ ساخته میشود. دیگر سازههای دیدنی این ابرپروژه عبارتند از یک ورزشگاه با طراحی شرکت معماری آلمانی GMP Architecten، یک خانه اپرا با طراحی شرکت معماری دانمارکی Henning Larsen و یک اوشناریوم با طراحی شرکت معماری آمریکایی SOM.
۷- پروژه کیدیه / Qiddiya Project
ابرپروژه ی «کیدیه» که یکی دیگر از طرحهای عربستان سعودی برای توسعه صنعت گردشگری خود است، پایتخت سرگرمی، ورزش و فرهنگ عربستان توصیف شده است.
این ابرپروژه ۳۶۷ کیلومتر مربعی که در حال حاضر در غرب ریاض در دست ساخت قرار دارد، امکانات تفریحی متعددی را دربرمیگیرد، از جمله مراکز ورزشی، سالنهای کنسرت، زمینهای مسابقه، یک زمین گلف و یک شهربازی (تصویر بالا) که مرتفعترین و سریعترین ترن هوایی دنیا را خواهد داشت.
این پروژه به طور کامل به صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی تعلق دارد.
۸- مربع / Murabba
ابرپروژه «مربع» که قرار است خط افق جدید شهر ریاض را تعیین کند، یک منطقه تجاری و تفریحی در اطراف یک آسمانخراش مکعبی شکل به ارتفاع ۴۰۰ متر و به نام «مکعب» خواهد بود.
این مکعب که شامل ۲ میلیون متر مربع فضای فروشگاهی و جاذبههای فرهنگی و گردشگری خواهد بود، در مرکز یک ناحیه ۱۹ کیلومتر مربعی قرار دارد که مرکز شهر جدید پایتخت عربستان سعودی خواهد بود.
ابرپروژه «مربع» که هدایت آنرا محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی برعهده دارد، دربرگیرنده ۱۰۰ هزار واحد مسکونی، ۹ هزار اتاق هتل، ۹۸۰ هزار متر مربع فضای فروشگاهی و ۱/۴ میلیون متر مربع فضای اداری است.
۹- مرکز شهر سعودی / Saudi Downtown
ابرپروژه «مرکز شهر سعودی» که به صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی تعلق دارد، قرار است یک مرکز شهر مدرن و چند منظوره و جاذبههای گردشگری ای با فرهنگهای محلی متنوع عربستان سعودی در ۱۲ شهر این کشور برپا کند.
این ابرپروژه در مجموع محدودهای به وسعت بیش از ۱۰ میلیون متر مربع را دربرمیگیرد.
۱۰- ماسار / Masar
در ابرپروژه «ماسار» که هدایت آنرا یک شرکت ساختوساز عربستانی خصوصی به نام Umm Al Qura برعهده دارد، قرار است زمینی به طول ۳/۶ کیلومتر و به عرض ۳۰۰ متر در کنار مسجدالحرام، مسجد جامع مکه مورد بازسازی قرار گیرد.
در این ابرپروژه قرار است ۲۰۵ برج در اطراف خیابانی به پهنای ۶۰ متر منتهی به مسجدالحرام ساخته شود. اجرای این ابرپروژه با ساخت نزدیکترین برجها به مسجدالحرام آغاز شده و انتظار میرود تا سال ۲۰۳۵ به پایان برسد.
شرکتهای معماری در حال کار بر روی این پروژه عبارتند از شرکت عربستانی Omrania، شرکت آمریکایی HOK و شرکت انگلیسی RMJM.
۱۱- العلا / Al’Ula
یکی دیگر از ابرپروژههای عربستان سعودی برای افزایش جمعیت گردشگران این کشور به ۱۰۰ میلیون نفر در سال، «العلا» در شمال غرب این کشور است که آنرا سنگ بنای بلندپروازیهای فرهنگی و گردشگری پادشاهی عربستان توصیف کردهاند.
در این ابرپروژه قرار است در ناحیه اطراف منطقه تاریخی العلا که در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار دارد، چندین موزه و هتل ساخته شود، از جمله یک هتل زیرزمینی با طراحی شرکت معماری فرانسوی Jean Nouvel درون یک تپه ماسه سنگی (تصویر بالا) و یک اقامتگاه چادری مجلل با طراحی یک شرکت معماری فرانسوی دیگر به نام AW2.
موزههای این ابرپروژه عبارتند از یک موزه هنرهای معاصر با طراحی شرکت معماری لبنانی Lina Ghotmeh و موزه «اینسنس رود» (Museum of the Incense Road) با طراحی شرکت معماری انگلیسی Asif Khan.
۱۲- منطقه اقتصادی ملک عبدالله / King Abdullah Financial District
منطقه اقتصادی ملک عبدالله که شاید دقیقاً یک ابرپروژه نباشد، چرا که ساخت آن پیش از اعلام برنامه چشمانداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی آغاز شده بود، یک منطقه اداری و مسکونی وسیع در ریاض است که بیشتر آن تکمیل شده است.
این پروژه یک میلیون و ۶۰۰ هزار متر مربعی که با هدایت شرکت معماری دانمارکی Henning Larsen در حال طراحی است، قرار است شامل ۶۱ برج و آسمانخراش با طراحی چند شرکت معماری مختلف از جمله شرکت عربستانی Omrania، شرکتهای آمریکایی SOM، Gensler و HOK و شرکتهای انگلیسی CallisonRTKL و Foster + Partners باشد.
همه سازههای این پروژه توسط چند پل مجهز به سیستم تهویه هوا به یکدیگر متصل میشوند و یک سیستم مونوریل ۶ ایستگاهه در سرتاسر این منطقه نیز قرار خواهد داشت.
این منطقه اقتصادی به متروی در دست ساخت ریاض متصل خواهد شد. ایستگاه متروی منطقه اقتصادی ملک عبدالله که بسیار بزرگ خواهد بود، طراحی شرکت معماری انگلیسی Zaha Hadid Architects است.
۱۳- شهر غیر انتفاعی محمد بن سلمان / Mohammed bin Salman Non-profit City
ابرپروژه ی «شهر غیر انتفاعی محمد بن سلمان» که نام ولیعهد سعودی را روی خود دارد و هزینه آن از سوی بنیاد شخصی او تأمین میشود، در شهر ریاض به عنوان مرکز رشد کسب و کارها و محلی برای حمایت از رهبران آینده ی عربستان سعودی در حال ساخت است.
این شهر طراحی شرکت معماری انگلیسی CallisonRTKL است و با اتوبوسهای خودکار آن میتوان در عرض ۱۵ دقیقه به هر نقطه از شهر رسید.
این شهر همچنین قرار است یک مرکز هنری با یک سازه شفاف با طراحی شرکت معماری بحرینی Studio Anne Holtrop، یک سازه سه گوش به عنوان مقر شهر با طراحی شرکت معماری استرالیایی Conrad Gargett و یک مرکز کرهای شکل ویژه س علم، فناوری، مهندسی، هنر و ریاضیات نیز داشته باشد.
۱۴- سون / Seven
ابرپروژه «سون» که به طور کامل به صندوق سرمایهگذاری عمومی عربستان سعودی تعلق دارد، با شعار «ساخت فردایی سرگرم کنندهتر» در دست ساخت است. این صندوق قرار است ۱۰ منطقه ی تفریحی در سرتاسر عربستان سعودی بسازد.
این مناطق تفریحی که قرار است برای جمعیت جوان این کشور امکانات تفریحی فراهم کنند، هر یک شامل مراکز ورزشی سرپوشیده، پاساژ، سالنهای بولینگ، زمینهای گلف سرپوشیده، مراکز سرپوشیده موجسواری، مراکز چتربازی و سالن های سینما خواهند بود.