علی شریفی زارچی سرپرست مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات در گزارشی تجمیعی و تحلیلی میزان بستری و فوتی کرونا بعد از تزریق واکسن را به وزیر بهداشت ارائه داد.
یک بدنه آماری در وزارت بهداشت در گزارشی به بررسی موارد بستری و مرگ مرتبط با کرونا در میان جمعیت واکسیناسیون شده کشورمان پرداخته است.
آنچه از این گزارش برداشت می‌شود آن است که برخی شاخص‌ها نسبت به آمار سایر کشور‌ها به طور قابل توجهی بالاتر و تا حدی نگران‌کننده است. به طور مثال نرخ فوت در افراد کامل واکسینه شده (که دو هفته از دریافت دوز دومشان می‌گذرد) در ایران حدود ۷۰ برابر برخی کشور‌ها بوده است.
یک گمانه آن است که این عملکرد ضعیف ناشی از کارایی پایین واکسن‌های موجود در کشور و در واقع وابسته به برند واکسن‌ها بوده است
جزئیات گزارش سرپرست مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت
به گزارش مخاطب ۲۴ به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، در این گزارش سرپرست مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات میزان بستری و فوتی کرونا پس از تزریق دوز اول، میزان بستری و فوتی کرونا بلافاصله پس از تزریق دوز دوم، بستری و مرگ و میر ناشی از کرونا ۲ هفته بعد از تزریق دوز دوم واکسن اعلام شده است.
از ۲٫۷۴۹٫۳۵۶ نفر جمعیت، ۱۶۷۸۴ نفر دو هفته بعد از دریافت دز دوم واکسن ناشی از کرونا بستری شده اند و نسبت افراد بستری شده با تزریق دو دوز واکسن به کل افراد واکسینه شده ۰.۰۰۶۱ بوده و از هر یک میلیون نفر واکسینه شده ۶۱۰۴ نفر بستری شده اند؛ در واقع از هر صد نفر واکسینه شده کامل ۰.۶ نفر (کمتر از یک نفر) بستری شده است.
در شاخص مرگ ناشی کرونا بعد از دو هفته بعد از دریافت دوز دوم واکسن ۲۰۷۲ نفر فوت کرده اند که تست ۱۱۸۳ نفر مثبت، تست ۵۴۲ نفر منفی و ۳۴۷ نفر نامشخص است و از هر یک میلیون نفر ۷۵۳ نفر فوت شده اند؛ در واقع از هر صد نفر حدود ۰.۷ نفر (کمتر از یک نفر) با دریافت ۲ دوز واکسن فوت کرده است.
متن گزارش به شرح زیر است:
جناب آقای دکتر سعید نمکی وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
با سلام و احترام
از آنجا که تجمیع و تحلیل اطلاعات ابتلا و واکسیناسیون کرونا از جمله وظایف این مرکز بوده است توجه جنابعالی را به تحلیل انجام شده ذیل جلب می‌نماید.
تاکنون ۹۱۲۱۰ نفر از افرادی که نوبت اول واکسن کووید۱۹ دریافت کرده اند با علائم مشکوک به کرونا به بیمارستان مراجعه کرده اند که از این بین ۱۵۳۲۴ نفر بستری موقت و ۷۵۸۸۶ نفر بستری عادی شده اند.
نمودار ذیل، توزیع سن بستری شدگان پس از دریافت نوبت اول واکسیناسیون را نشان می‌دهد.
سن افراد بستری پس از واکسیناسیون نوبت اول
همچنین نمودار ذیل، فاصله‌ی زمانی بین دریافت واکسن نوبت اول و شروع بستری عادی را نشان می‌دهد. توجه فرمایید این نمودار شامل مواردی که نوبت دوم واکسن را هم دریافت کرده اند، است و لذا فاصله زمانی ذکر شده، صرفا مدت زمان بین تزریق نوبت اول و بستری شدن بر اساس روز است.
فاصله واکسیناسیون نوبت اول و بستری شدن بر حسب روز
متاسفانه از بین بستری شدگان، ۸۵۵۲ نفر فوت شده اند که از بین آن‌ها نتیجه تست کرونای ۵۰۹۸ نفر مثبت و ۲۱۵۶ نفر منفی بوده است و در مورد ۱۲۹۸ نفر باقیمانده تست انجام نشده با نتیجه آن ثبت نشده است دو نمودار ذیل، توزیع سن و فاصله‌ی زمانی بین تزریق واکسن نوبت اول و بستری منجر به فوت این افراد را نشان می‌دهد. مجددا تاکید می‌شود نمودار‌های ذیل شامل افرادی که نوبت دوم واکسن را هم دریافت و فوت شده اند، می‌شود.
اگر نتایج فوق را محدود به افرادی کنیم که نوبت دوم واکسن را دریافت نموده اند، از بین ایشان تاکنون ۲۳۳۸۰ نفر با علائم مشکوک به کرونا به بیمارستان مراجعه کرده اند که از بین ایشان ۳۰۵۶ نفر بستری موقت و ۲۰۳۲۴ نفر بستری عادی شده اند. نمودار ذیل، توزیع سن افرادی که پس از دریافت واکسن نوبت دوم بستری شده اند را نمایش می‌دهد.
سن افراد بستری پس از واکسیناسیون نوبت دوم
لازم به ذکر است تاریخ شروع بستری ۱۶۷۸۴ نفر حداقل دو هفته پس از دریافت نوبت دوم واکسن (Breakthrough Hospitalizations) بوده است. با در نظر گرفتن جمعیت ۲۷۴۹۳۵۶ نفری که تا زمان انجام تحلیل، حداقل دو هفته از دریافت نوبت دوم آن‌ها گذشته است، نرخ تشدید علائم و بستری افراد کامل اواکسینه شده، ۶۱۰۴ نفر در هر یک میلیون نفر بوده است. این شاخص نسبت به آمار‌های اعلام شده از سوی برخی کشور‌ها به مراتب بالاتر به نظر می‌رسد. در نمودار ذیل فاصله زمانی بین دریافت واکسن نوبت دوم و تاریخ شروع بستری نمایش داده شده است، ضمن آن که موارد Breakthrough Hospitalization با رنگ قرمز مشخص شده اند.
فاصله واکسیناسیون نوبت دوم و شروع بستری بر حسب روز
از بین دریافت کنندگان نوبت دوم واکسن که بستری شده اند، متاسفانه ۲۴۹۰ نفر فوت شده اند که از بین آن‌ها نتیجه تست کرونای ۱۴۱۱ نفر مثبت، ۶۸۲ نفر منفی و ۳۹۷ نفر نامشخص یا ثبت نشده است. نمودار ذیل، توزیع سن این افراد را نمایش می‌دهد.
بسیار حائز اهمیت است که ۲۰۷۲ نفر از افرادی که تاریخ شروع بستری آن‌ها حداقل دو هفته پس از دریافت نوبت دوم واکسن بوده است، فوت شده اند. این در حالی است که بر طبق مطالعات بین المللی ادعا می‌شود احتمال تشدید بیماری و مرگ افراد دو هفته پس از دریافت نوبت دوم واکسن (Breakthrough Deaths) بسیار ناچیز است. از میان فوت شدگان فوق، نتیجه تست ۱۱۸۳ نفر مثبت، ۵۴۲ نفر منفی و ۳۴۷ نفر نامشخص بوده است. با در نظر گرفتن احتمال خطای منفی کاذب تست کرونا و وجود افرادی که به هر علت خارج از بیمارستان فوت کرده اند، آمار افرادی که دو هفته پس از دریافت نوبت دوم واکسن مبتلا شده و سپس با تشدید علائم فوت شده اند حتما بیش از این خواهد بود. در نمودار ذیل فاصله‌ی زمانی بین دریافت واکسن نوبت دوم و تاریخ شروع بستری منجر به فوت نمایش داده شده است، ضمن آنکه موارد Breakthrough Death با رنگ قرمز مشخص شده اند.
فاصله واکسیناسیون نوبت دوم و شروع بستری منجر به فوت
با در نظر گرفتن جمعیت ۲۷۴۹۳۵۶ نفری که تا آن زمان حداقل دو هفته از دریافت نوبت دوم آن‌ها گذشته است، نرخ فوت افرادی که بیش از دو هفته از نوبت دوم واکسن آن‌ها گذشته است ۷۵۳ نفر در هر یک میلیون نفر بوده است. شاخص Breakthrough Deaths اعلام شده در برخی کشور‌ها کمتر از ۱۰ نفر در هر یک میلیون نفر جمعیت است.
گرچه تحلیل‌های لازم به تفکیک برند واکسن قابل انجام و ارائه است، اما باید به این نکات ضروری ذیل توجه داشت:
۱- به دلیل ورود یا تولید برند‌های مختلف واکسن در مقاطع زمانی متفاوت، گروه‌های سنی، شغلی یا بیماری زمینه‌ای متفاوتی از هر برند واکسینه شده اند.
۲- متوسط مدت زمان سپری شده از تزریق نوبت‌های مختلف هر برند بسیار متفاوت است.
۳- خیز پنجم با موج مبتلایان کرونای دلتا در مقطع زمانی اتفاق افتاد که از نوبت اول یا دوم بعضی برند‌ها چند هفته می‌گذرد در حالی که بعضی برند‌های دیگر همچنان در حال تزریق هستند.
علاوه بر موارد فوق باید توجه داشت که شاخص‌های بالا در طول زمان در کشور ما و سایر کشور‌ها در حال تغییر و تحول هستند. مثلا تقدم و تاخر ورود ویروس دلتا به کشور‌ها و میزان کارایی هر نوع واکسن در برابر آن می‌تواند بر نتایج اثرگذار باشد؛ لذا باید تحلیل‌های تفکیکی بر اساس نوع برند و مقایسه عملکرد برند‌های مختلف و همچنین مقایسه شاخص‌های کشور با سایر کشور‌ها را با حساسیت و توجه بسیار بالایی انجام داد تا دقت و اعتبار نتایج به لحاظ روش علمی و اصول اپیدمیولوژی و آمار مخدوش نگردد.
با عنایت به مراتب فوق درخواست می‌شود دستور فرمایند موضوع با قید فوریت در مراجع ذیربط از جمله کمیته علمی کشوری کرونا مورد بررسی دقیق قرار بگیرد. اطلاع رسانی مناسب به عموم مردم از جدی بودن احتمال بستری و فوت پس از دریافت واکسن می‌تواند از کاهش سطح مراقبت‌های بهداشتی پس از دریافت واکسن جلوگیری کند. همچنین، پیشنهاد می‌شود نتایج تحلیل در دستور کار ستاد ملی کرونا قرار گیرد تا در سیاست گذاری و تصمیم گیری‌های ذیربط از جمله منابع تامین واکسن، تعیین سطح مراقبت‌های بهداشتی پس از افزایش درصد واکسیناسیون و سایر موارد ذی ربط مورد توجه قرار گیرد.
این مرکز آمادگی دارد تحلیل‌های تکمیلی را بر اساس درخواست کمیته علمی، دانشگاه‌های علوم پزشکی و محققان سراسر کشور ارائه دهد. همچنین به دلیل اهمیت موضوع، این مرکز آماده است در صورت موافقت ستاد ملی کرونا، کل داده‌های بستری، واکسیناسیون و مرگ ناشی از کرونا را به صورت بی هویت شده در اختیار مراجع علمی و پژوهشی سراسر کشور قرار دهد.
دکتر علی شریفی زارچی سرپرست مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات
