مخاطب ۲۴- به نقل از ایسنا؛ دکتر شهین یاراحمدی، درباره غده تیروئید، گفت: تیرویید غده کوچکی شبیه پروانه است که در جلوی گردن، روی نای و پایین‌تر از غضروف تیرویید (سیب آدم)، قراردارد و بزرگ‌ترین غدد درون‌ریز بدن بشمار می‌رود. غده تیرویید دو لوب (راست و چپ) و یک قسمت میانی به نام ایسموس دارد.
نقش غده تیروئید در بدن چیست؟
وی با تاکید بر اینکه تیرویید در افزایش سوخت و ساز بدن، تکامل سیستم مغزی عصبی و همچنین رشد و نمو نقش اساسی دارد، اظهار کرد: اثرات هورمون تیرویید (تیروکسین) در رشد و تکامل مغز و رشد و نمو و عملکرد تعداد دیگری از غدد درون ریز بسیار مهم و ضروری است. اگر به هر علتی هورمون تیرویید در بدن تولید نشود، یا تولید آن کم باشد، بیماری کم‌کاری تیرویید به‌وجود می‌آید و عوارض مختلفی در بدن هویدا می‌شود که این عوارض در سنین مختلف متفاوت هستند.
علائم کم‌کاری تیروئید
او درخصوص نشانه‌های بروز تیروئید کم کار، بیان کرد: نشانه‌های کم کاری تیروئید در سنین مختلف متفاوت است. چون کمبود ترشح هورمون تیروئید وجود دارد همه واکنش‌های مربوط به سوخت و ساز بدن کند می‌شوند. کم اشتهایی، یبوست، عدم تحمل سرما، آهسته شدن حرکات، خشکی و خشونت پوست، مو‌های شکننده، ضعف و خستگی، صدای خشن و گرفتگی عضلاتی، کم شدن حافظه، خواب آلودگی، مشکل تمرکز، بی‌حسی دست‌ها و پاها، افزایش وزن خفیف، صورت پف‌آلوده بویژه چشم‌ها، خونریزی ماهیانه شدید و نامنظم در زنان، ترشح شیر از پستان‌ها، نازایی و گواتر (تورم غیرطبیعی در ناحیه جلوی گردن به علت بزرگ شدن غده تیروئید) از علایم کم کاری تیروئید است.
چاقی علامت اصلی کم‌کاری تیروئید نیست
وی با تاکید بر اینکه چاقی در همه کسانی که به کم‌کاری تیروئید مبتلا هستند دیده نمی‌شود، تصریح کرد: ممکن است در هر بیمار یک یا چند علامت وجود داشته باشد در حالی که در بیمار دیگر چنین علامتی شدت کمتر داشته یا اصلاً دیده نشود. در واقع تعدادی از افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید هیچ شکایتی را عنوان نمی‌کنند و در آزمایش تیروئید مشکل کشف می‌شود. چون بسیاری از شکایات فوق غیراختصاصی بوده و علل متعددی دارند.
علائم و نشانه‌های بروز تیروئید پرکار
رییس اداره غدد و متابولیک دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت درخصوص تیروئید پرکار، بیان کرد: اگر به هر علتی ترشح هورمون تیروئید در بدن بیش از حد طبیعی شود موجب بروز بیماری پرکاری تیرویید می‌شود که عوارض مختلفی در بدن رخ می‌دهد. پرکاری تیروئید حالتی است که باعث می‌شود مقدار زیاد هورمون به بافت‌های بدن برسد. اگر چه علل متفاوتی برای پرکاری تیروئید وجود دارد، اما علائم و نشانه‌های آن مشابه است.
وی افزود: به علت افزایش سوخت و ساز بدن، بیماران علائمی همچون طپش قلب و نامنظم شدن ضربان قلب، عدم تحمل گرما، کاهش وزن در بسیاری از موارد، احساس خستگی، اختلال خواب، لرزش دست‌ها، اضطراب و زود رنجی، تنفس کوتاه، درد سینه و ضعف عضلات و گا‌ها استفراغ، خارش، نارسایی قلب، سکته مغزی و یا حتی بیماری روانی را ممکن است تجربه کنند.
پیامد‌های عدم درمان پرکاری و کم‌کاری تیروئید
او در پاسخ به این سوال که عوارض عدم درمان تیروئید پرکار و کم‌کار چیست؟، توضیح داد: عدم درمان بیماری‌های تیروئیدی عوارض بسیار مهم و جدی، همچون عقب ماندگی ذهنی در نوزادان، کوتاهی قد در کودکان و نوجوانان، اختلالات هورمونی شدید، اختلالات چربی‌های خون و مشکلات روحی _ روانی در جوانان و میانسالان و نارسایی قلبی و حتی مرگ در میانسالان و سالمندان دارد. همچنین اختلالات تیروئیدی می‌تواند بر عملکرد اکثر ارگان‌ها و غدد بدن تاثیر گذار باشد. ناباروری و سقط از عوارض جدی در زنان است.
افزایش بروز سرطان تیروئید در سال‌های اخیر
او با بیان اینکه سرطان تیروئید شایع‌ترین بدخیمی غدد درون ریز در دنیا است، اظهار کرد: میزان بروز سرطان تیروئید سریع‌تر از هر بدخیمی دیگری در سال‌های اخیر افزایش داشته است. میانگین شیوع سرطان تیروئید به تفکیک سال نشان می‌دهد که شیوع سرطان تیروئید سیر افزایش یابنده‌ای بویژه از سال ۲۰۰۲ داشته است. شیوع در هر دو جنس افزایش یافته، ولی در زنان بسیار شایع‌تر از مردان است.
۴ استان رکورددار بروز سرطان تیروئید
بالاترین میزان شیوع سرطان تیروئید به‌ترتیب در استان‌های اصفهان با میانگین شیوع ۴.۳ در هر صد هزار نفر، یزد با میانگین شیوع ۴.۱ در هر صد هزارنفر، تهران با میانگین شیوع ۴ در هر صد هزار نفر و قزوین با میانگین شیوع ۳.۱ در هر صد هزار نفر است.
یاراحمدی با تاکیدبر لزوم استفاده از تیروئید بند در رادیوگرافی‌های دندانی، گفت: باید حین رادیوگرافی از سر و گردن و دندان از غده تیرویید محافظت شود. عدم استفاده از کاور تیروئید می‌تواند موجب بروز اختلالات تیروئیدی شود.
برنامه‌هایی که با وجود کرونا هم متوقف نشدند
رییس اداره غدد و متابولیک دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت درباره آثار و عوارض کرونا بر اجرای برنامه‌های وزارت بهداشت در خصوص بیماری‌های مرتبط با تیروئید، تصریح کرد: در پاندمی کرونا همه برنامه‌های سلامتی غیرواگیر در دنیا و ایران تحت تاثیر قرار گرفتند و ارائه خدمات به بیماران کاهش یافت اما، در ایران برنامه کشوری غربالگری بیماری کم کاری تیرویید نوزادان، تنها برنامه‌ای بود که حتی یک روز متوقف نشد و به غربالگری نوزادان، بیماریابی و درمان و پیگیری بیماران ادامه داد. این امر یکی دیگر از موفقیت‌های اجرای این برنامه است.
وی افزود: در پاندمی کووید ۱۹، بروز اختلالات تیروئیدی بخصوص التهاب تیروئید (تیروییدیت) شایع بود و بسیاری از این بیماران بعد از بهبودی التهاب تیروئید، به کم‌کاری تیروئید مبتلا شدند و تحت درمان قرار گرفتند.
