رمزارزها راهی بورس ایران میشوند؛ تحول داراییها آغاز شد
به گزارش مخاطب ۲۴، امروز پول ودارایی شکل جدیدی یافته است؛ شکلی که از گاوصندوقها به درون رایانهها منتقل شده وهر روز که میگذرد اقبال عمومی به آن بیشتر وبیشتر میشود. رمز ارزها اکنون درحال تحمیل خود به سبد داراییها واقتصاد بین الملل هستند.
رمزارز یا کریپتوکارنسی (Cryptocurrency)، نوعی پول دیجیتال یا مجازی است که برای امنیت و تایید تراکنشهای خود از کریپتوگرافی (رمز نگاری نامتقارن) بهره میبرد. این داراییها برخلاف پولهای سنتی (مانند دلار یا یورو)، توسط هیچ نهاد مرکزی مانند بانک یا دولت کنترل نمیشود.
فرایند رمزنگاری نامتقارن رمز ارزها شامل گرفتن متن ساده و رمزگذاری آن با استفاده از کلید عمومی گیرنده است. متن رمز شده تنها با استفاده از کلید خصوصی گیرنده قابل رمزگشایی است. این تضمین میکند که تنها گیرنده مورد نظر میتواند به پیام دسترسی پیداکند.
نخستین رمزارز، بیتکوین (Bitcoin)، در سال ۲۰۰۹ توسط فرد یا گروهی ناشناس با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو معرفی شد و از آن زمان تاکنون هزاران رمزارز دیگر نیز ایجاد شدهاند.
بدین ترتیب رمز ارزها به آرامی درحال تسخیر اقتصاد جهانی هستند وروزانه میلیاردها دلار معامله وتجارت بااستفاده از آن صورت میگیرد. بااینکه رمز ارزها به واسطه مکانیسم خاص کدگذاری چندان قابل رهگیری نیستند، اما همین ویژگی باعث شده تا ظن بسیاری درباره سوء استفاده از آن در موضوعات مرتبط با پولشویی مرتبط با تامین مالی تروریسم وبخصوص اخلال درنظامهای اقتصادی ایجادشود.
بدین ترتیب کشورهای مختلف به دنبال راهکارهایی هستند که درعین حفظ ارزشهای رمز ارزها که سرعت انتقال راافزایش داده وساده سازی کرده ودرعین حال باعث کاهش هزینهها میشود، نوعی قانون وکنترل برآن وضع نمایند تااز سوءاستفادههای احتمالی که میتواند گسترده هم باشد جلوگیری کنند.
بورس، بهترین ابزار
یکی از مهمترین ابزارهای کنترلی رمز ارزها مکانیسمهای موجود در درون بازار سرمایه است. بازار سرمایه میتواند شرایطی را فراهم آورد که هم رمز ارزها قابلیت معامله شفاف وقانونی پیدا کنند وهم نوعی کنترل بر آنها اعمال شود.
بدین ترتیب برخی بورسهای جهانی زیرساختهایی برای معاملات رمز ارزها ایجاد کردهاند که به طور خلاصه در قالب صندوقهای تخصصی دسته بندی میشوند. هم اکنون ۲۰ کشور و ۲۶ بازار بورس، صندوقهای رمز ارز تشکیل دادهاند که به گفته کارشناسان، عمده دغدغه آنها شفافیت و مدیریت رگولاتوری و همچنین مدیریت ریسک است. حتی در بورس نیویورک که رمزارزها در قالبهای بزرگ جابجا میشود، چالش اصلی آنها ریسک و مدیریت آن است.
مسیر گریز ناپذیر بورس ایران
بورس ایران هم چه بخواهد وچه نخواهد باید رمز ارزها را درقالب صندوقهای تخصصی وبه عنوان داراییهای جدید ونوظهور در درون خود بپذیرد وبه رسمیت بشناسد؛ موضوعی که البته به شدت درباره اش اختلاف نظر وجوددارد. یک سوی این اختلاف نظر بانک مرکزی قرار دارد که براساس قانون مسئول فضای پولی بانکی کشور وپول ملی وارزها است ودر سوی دیگر، فعالان بازار رمز ارز هستند که چارچوبها و مکانیسمهای پیشنهادی بانک مرکزی درخصوص کنترل این دارایی جدید را ناکارآمد وسنتی میدانند.
بااین وجود میتوان به وضوح دید که سرانجام حاکمیت راهی جز پذیرش رمز ارزها در دل بورس ندارد واین مسیری لاجرم خواهد بود.
دکترعلی رحمانی، نخستین مدیرعامل شرکت بورس تهران درگفتگو با خبرنگار اقتصادی اطلاعات با اشاره به وضعیت کنونی بازار رمزارز و نگاه نهادهای بینالمللی به این حوزه میگوید: سال ۲۰۲۲ نهادهای حامی حقوق سرمایهگذاران، کارگروههای تخصصی درباره داراییهای دیجیتال تشکیل دادند و این نشان میدهد که مسئله حمایت از سرمایهگذاران و شناخت دقیق این طبقه چقدر اهمیت پیدا کرده است.
وی میافزاید: بااین وجود، در دانشگاهها و حتی نزد بسیاری از متخصصان، هنوز فهم عمیقی از ماهیت کسبوکار رمزارز وجود ندارد. ما دقیقاً نمیدانیم این کسب و کار چگونه حسابداری و حسابرسی میشود، چه اثرات مالیاتی دارد و باید چگونه در نظام گزارشگری مالی تعریف شود. یکی از مشکلات ما در ایران، نبود تعریف روشن و قابل استناد از این داراییهاست.
دکتر رحمانی با اشاره به تجربههای بینالمللی از جمله گزارش نوامبر ۲۰۲۰ پلتفرمهای مالی ادامه میدهد: در این گزارش ۱۸ توصیه سیاستی برای داراییهای رمزی ارائه شده است که بر چهار محور کلیدی تقویت چارچوبهای نظارتی، حفظ یکپارچگی بازار، حمایت از سرمایهگذاران و هماهنگی بین تنظیمگران تمرکز دارد.
این کارشناس ارشد بازار سرمایه توضیح میدهد: یکی از نگرانیهای مهم، تضاد منافع در ساختار پلتفرمهاست؛ جایی که صرافی یا ارائهدهنده خدمت همزمان نقش معاملهگر، کارگزار، متولی و حتی بازارگردان رمز ارزها را ایفا میکند. این تعدد نقشها باعث میشود نتوان از اجرای منصفانه معاملات، رعایت اولویت سفارش مشتری و حفظ امانتداری مطمئن بود.
وی با اشاره به چالشهای شفافیت رمز ارزها میگوید: در بازار سرمایه شفافیت مالیاتی و اطلاعاتی نهادینه شده است، اما در بازار رمزارز چنین زیرساختی وجود ندارد. ممکن است ظاهر یک پلتفرم شبیه ارائهدهنده خدمات باشد، اما در عمل نقش یک واسطه معاملاتی را نیز ایفا کند. این تعارض منافع اگر مدیریت نشود، ساختار بازار را آسیبپذیر میکند.
دکتر رحمانی با تاکید بر ضرورت بازنگری مقررات عرضه اولیه و پذیرش داراییهای رمزارزی میافزاید: باید ضوابط شفافی دراین باره تعیین شود. چرا که محتوای اقتصادی رمزارزها با شکل حقوقی آنها تفاوت دارد. همچنین لازم است نقش پلتفرمها در عرضه اولیه رمز ارزها دربورس محدود شود تا هم عرضهکننده و هم معاملهگر نباشند.
نخستین مدیرعامل شرکت بورس تهران اظهار میکند: داراییهای رمزارزی با ماهیت پراکنده و فرامرزی خود، ریسکهایی، چون دستکاری بازار، معاملات مبتنی بر اطلاعات نهانی، رفتارهای هرمی و سوءاستفاده اطلاعاتی را تشدید میکنند. برای مدیریت این ریسکها باید شناخت دقیق کسب وکار رمزارز ایجاد و استانداردهای گزارشگری و ابزارهای نظارتی بهروز تدوین شود.
وی با اشاره به محدودیت همکاریهای بینالمللی درخصوص رمز ارزها به دلیل تحریمها تصریح میکند: اگرچه تجربه جهانی در حوزه نظارت رمز ارزها بسیار غنی است، اما محدودیتهای ما اجازه استفاده کامل از آن را نمیدهد. با این حال میتوان از تجربیات بازارهای سنتی خودمان، مانند مجوزدهی، نظارت و کنترل عملیات، برای تطبیق با بازار رمزارز استفاده کرد.
رحمانی میافزاید: برای ایجاد بازاری پایدار رمز ارزی در بورس ودرقالب صندوقهای تخصصی، باید تعارض منافع مدیریت شود، یکپارچگی نظارت تقویت گردد و مقررات مطابق واقعیتهای اقتصادی رمزارزها بازطراحی شود. تنها در این صورت است که میتوان رمز ارزها را درقالب بورس سامان داد وبه آن شفافیت وکارآمدی بخشید.
منبع: اطلاعات آنلاین
