توافق آتش‌بس میان حماس و اسرائیل با میانجیگری ترامپ
به گزارش مخاطب۲۴، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اعلام کرد که حماس و اسرائیل پس از ماه‌ها درگیری در نوار غزه، درباره مرحله نخست طرح صلح پیشنهادی او به توافق رسیده‌اند. ترامپ در سخنانی اظهار داشت: «با افتخار اعلام می‌کنم که اسرائیل و حماس هر دو، مرحله اول طرح صلح ما را امضا کرده‌اند.»
بر اساس جزئیات منتشرشده، نخستین گام این توافق، بررسی و تصویب طرح در جلسه کابینه اسرائیل در روز جمعه است. در صورت تصویب، ارتش اسرائیل موظف است ظرف ۲۴ ساعت از مناطق مشخص‌شده عقب‌نشینی کند. در مرحله بعدی، یک دوره ۷۲ ساعته آغاز می‌شود که طی آن، حماس باید فرایند آزادی گروگان‌های اسرائیلی را آغاز کند.
شبکه خبری «سی‌ان‌ان» نیز به نقل از منابع اسرائیلی گزارش داده است که آزادی اسرای اسرائیلی احتمالاً از روز شنبه یا یکشنبه آغاز خواهد شد.
از سوی دیگر، جنبش حماس با صدور بیانیه‌ای رسمی، توافق آتش‌بس را تأیید و اعلام کرد که این توافق با میانجیگری قطر، مصر و ترکیه حاصل شده است. حماس تأکید کرده که این توافق شامل «پایان کامل جنگ، خروج نیروهای اشغالگر از نوار غزه، تبادل اسرا و ورود کمک‌های انسان‌دوستانه» به این منطقه خواهد بود.
در این بیانیه همچنین از تلاش‌های میانجی‌گران منطقه‌ای و شخص دونالد ترامپ برای توقف جنگ قدردانی شده و از کشور‌های ضامن توافق خواسته شده است تا اسرائیل را به اجرای کامل تعهدات خود ملزم کنند. حماس هشدار داده است که «نباید به رژیم اشغالگر اجازه داده شود از اجرای توافق شانه خالی کند یا در انجام تعهدات تعلل ورزد.»
توافق آتش‌بس میان حماس و اسرائیل پس از مذاکرات فشرده و غیرمستقیم در شهر شرم‌الشیخ مصر، با حضور نمایندگان قطر، ترکیه، آمریکا و مصر نهایی شد.
در چارچوب این توافق، مرحله نخست شامل چهار محور اصلی است: آتش‌بس فوری، آزادی اسرا، ورود کمک‌های انسان‌دوستانه و عقب‌نشینی محدود نیروهای اسرائیلی از نوار غزه. به‌موجب این توافق، حماس در ازای آزادی زندانیان فلسطینی، اسرای اسرائیلی را آزاد می‌کند و ارسال گسترده کمک‌های بشردوستانه به غزه آغاز خواهد شد.
مراحل بعدی طرح، خروج کامل اسرائیل از غزه، بازسازی زیرساخت‌ها، خلع سلاح نیروهای حماس، خروج رهبران این جنبش از غزه و تشکیل «شورای صلح» به ریاست دونالد ترامپ با حضور نمایندگان فلسطینی غیرحزبی برای اداره موقت غزه را شامل می‌شود.
با این حال، حماس اجرای مراحل بعدی را مشروط به مذاکرات تکمیلی دانسته و اعلام کرده است که درباره خلع سلاح و واگذاری کامل اداره غزه هنوز تصمیم نهایی نگرفته است. تحلیلگران بر این باورند که این موضوع می‌تواند اجرای کامل توافق را با چالش روبه‌رو کند.
برخی منابع نزدیک به هیئت اسرائیلی نیز گفته‌اند که با آزادی اسرای اسرائیلی، انگیزه تل‌آویو برای ادامه عملیات نظامی در غزه کاهش یافته است. در مقابل، حماس نیز با تحقق آتش‌بس، آزادی زندانیان و ورود کمک‌ها، به بخشی از اهداف خود رسیده است.
به این ترتیب، مرحله نخست طرح ترامپ که به گفته ناظران «نقدی و فوری» است، به اجرا درآمده، اما مراحل بعدی آن – شامل خلع سلاح حماس و واگذاری اداره غزه – احتمالاً با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد شد و ممکن است اجرای آن به تعویق افتد.
واکنش‌های بین‌المللی به توافق آتش‌بس
اعلام این توافق با واکنش گسترده رهبران جهان روبه‌رو شد. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، خواستار آزادی فوری همه گروگان‌ها و تضمین آتش‌بس پایدار شد.
ریشی سوناک، نخست‌وزیر بریتانیا، نیز گفت: «اجرای کامل توافق باید با رفع فوری تمام محدودیت‌ها بر کمک‌های بشردوستانه به غزه همراه باشد.»
آنتونی آلبانیزی، نخست‌وزیر استرالیا، این اقدام را «گامی ضروری برای صلح» توصیف کرد و از همه طرف‌ها خواست به مفاد طرح ترامپ پایبند بمانند.
همچنین وزیران امور خارجه هلند، ایتالیا و نروژ با استقبال از این توافق، خواستار اجرای سریع آن شدند. وزیر خارجه ایتالیا اعلام کرد کشورش آماده است در روند بازسازی غزه مشارکت و در صورت نیاز، نیرو برای حفظ صلح اعزام کند. وزیر خارجه نروژ نیز ضمن ابراز امیدواری محتاطانه، این توافق را «نشانه‌ای مثبت در مسیر صلح خاورمیانه» دانست.
تحلیلگران معتقدند در حالی که مرحله نخست توافق آتش‌بس توانسته تا حدودی از شدت بحران انسانی در غزه بکاهد، سرنوشت مراحل بعدی آن، به‌ویژه مسأله خلع سلاح حماس و آینده سیاسی غزه، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
