راز‌های دیدار ترامپ و نتانیاهو
به گزارش مخاطب ۲۴: در حالی که جنگ غزه همچنان ادامه دارد و تنش‌ها میان ایران و اسرائیل به اوج خود رسیده، دیدار تازه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، توجه رسانه‌ها و تحلیلگران را به خود جلب کرده است. ترامپ مدعی شده که آمریکا و اسرائیل روی «توافقی دائمی با ایران» کار می‌کنند، اما نه محتوای این توافق روشن است و نه نشانه‌ای از پیشرفت ملموس در مسیر آن دیده می‌شود.
توافقی مبهم با ایران؟
نخست‌وزیر اسرائیل تنها دو هفته پس از حمله نظامی به تأسیسات هسته‌ای ایران به واشنگتن سفر کرد و با ترامپ وارد مذاکره شد. ترامپ در اظهاراتی که پیش از این دیدار منتشر شد، گفت: «یکی از موضوعات مهم همکاری ما با اسرائیل، احتمال دستیابی به توافقی دائمی با ایران است.» با این حال، مشخص نیست منظور ترامپ از این توافق چیست، به‌ویژه آنکه خود او مدعی است ایران همچنان بازرسی‌ها را نپذیرفته و از توقف غنی‌سازی اورانیوم خودداری کرده است.
ترامپ در گفت‌وگویی با خبرنگاران در هواپیمای ریاست‌جمهوری تأکید کرد که برنامه هسته‌ای ایران به عقب رانده شده، اما هشدار داد که ممکن است ایران آن را در نقطه‌ای دیگر از سر بگیرد.
مذاکرات معلق و تلاش‌های منطقه‌ای برای کاهش تنش
پیش از حمله اسرائیل به ایران در ۱۳ ژوئن، تهران و واشنگتن پنج دور مذاکره برگزار کرده بودند، اما این گفت‌و‌گو‌ها با آغاز درگیری متوقف شد. یکی از اصلی‌ترین گره‌های مذاکرات، موضوع غنی‌سازی در خاک ایران است؛ با این حال برخی امید دارند که تلاش‌های کشور‌های عربی حاشیه خلیج‌فارس بتواند زمینه را برای توافقی جدید فراهم کند. البته، این مسیر تنها در صورتی موفق خواهد بود که شروط ایران تأمین شود.
همزمانی دیپلماسی و جنگ
ترامپ در حالی از تمایل به صلح سخن می‌گوید که خود با عملیات هوایی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران، عملاً در جنگ شریک اسرائیل شده است. با وجود آنکه در سوم تیر با میانجی‌گری قطر و آمریکا، آتش‌بس موقتی بین تهران و تل‌آویو برقرار شد، ترامپ همچنان بر توقف کامل غنی‌سازی پافشاری می‌کند و مدعی است که تأسیسات غنی‌سازی را از بین برده‌است؛ ادعایی که از سوی ایران رد شده است. مقامات ایرانی تأکید دارند که تأسیسات آسیب دیده‌اند، اما از کار نیفتاده‌اند و غنی‌سازی ادامه دارد.
مذاکرات پشت پرده در اسلو
همزمان با سفر نتانیاهو، روزنامه تلگراف گزارش داد که ایران به‌رغم مخالفت برخی جریان‌های داخلی، مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا را از سر گرفته است. طبق این گزارش، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، قرار است در اسلو با نماینده دولت ترامپ دیدار کند. اگر این دیدار انجام شود، نخستین گفت‌وگوی مستقیم ایران و آمریکا پس از حمله اخیر آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران خواهد بود.
عراقچی در یادداشتی تأکید کرد که پذیرش آتش‌بس توسط ایران، فرصتی دوباره برای دیپلماسی ایجاد کرده است. او همچنین تصریح کرد که تهران هیچ‌گاه میز مذاکره را ترک نکرده است.
ابهام در سیاست نظارتی ایران و تعامل با آژانس
در حالی‌که مجلس ایران قانونی را برای محدود کردن ورود بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصویب کرده، مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه، در گفت‌وگویی با شبکه NBC گفت این اقدام واکنشی به گزارش ناعادلانه دبیرکل آژانس بوده و به معنای قطع کامل همکاری با آژانس نیست.
اهداف نتانیاهو از سفر سوم به آمریکا
تحلیل نشریه «ریسپانسیبل استیت‌کرفت» نشان می‌دهد که این سفر بیش از آنکه تلاشی برای صلح باشد، بخشی از اهداف سیاسی نتانیاهو است. ترامپ در اقدامی بی‌سابقه کمک‌های نظامی آمریکا را به پرونده‌های قضایی نتانیاهو گره زده و سعی دارد از این طریق بر نظام قضایی اسرائیل فشار وارد کند. او همچنین تلاش دارد تا دامنه توافقات ابراهیم را گسترش دهد و سوریه را به جمع کشور‌های عربی سازش‌کرده با اسرائیل اضافه کند؛ امری که فعلاً بیشتر شبیه یک مانور رسانه‌ای است تا واقعیتی ملموس.
از سوی دیگر، برخی منابع اسرائیلی گزارش داده‌اند که نتانیاهو در این سفر به دنبال دریافت مجوزی برای حمله مجدد به ایران است؛ اقدامی که می‌تواند توازن منطقه را بیش از پیش بر هم بزند.
شوی سیاسی یا راهی برای صلح؟
دیدار اخیر ترامپ و نتانیاهو شاید چیزی فراتر از یک شوی رسانه‌ای نباشد، چرا که در عمل، اسرائیل همچنان با تسلیحات آمریکایی به بمباران غزه ادامه می‌دهد. تا زمانی که ایالات متحده فشاری واقعی برای توقف این عملیات‌ها وارد نکند، «دیپلماسی پرهیاهو» نمی‌تواند گرهی از بحران‌ها باز کند و صرفاً به تعمیق بن‌بست‌ها خواهد انجامید.
منبع: دنیای اقتصاد
