عراقچی: هنوز زود است که تصور کنیم زمینه برای یک مذاکره وجود دارد
مخاطب ۲۴- سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان امشب، پنجشنبه‌شب، با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری توضیحاتی را در خصوص تحولات اخیر و سیاست خارجی ایران ارائه داد.
ایرانیان شکست‌ناپذیری ایران را نشان دادند
عراقچی درباره تجاوز به ایران گفت: امروز مقام معظم رهبری فرمودند ایران با واژه تسلیم ناآشناست. دو رژیم هسته‌ای با کمک دو کشور دیگر دارای سلاح هسته‌ای بسیج شدند و برنامه‌ریزی کردند ایران را بشکنند و به یک مبارزه ۵۰ ساله پایان دهند، اما موفق نشدند، این در تاریخ ایران باقی خواهد ماند، همه ایرانیان یکپارچه در دفاع از کشور بودند و شکست‌ناپذیری ما را نشان دادند.
تجاوز رژیم و آمریکا خیانتی به دیپلماسی بود
عراقچی ادامه داد: آمدند در مذاکره و خواسته‌های خود را مطرح کردند، ما در مذاکره از حقوق مردم ایران دفاع کردیم، وقتی ناامید شدند از مذاکره شیوه دیگری را امتحان کردند. ما در همه مکاتبات گفتیم که این تجاوز خیانتی به دیپلماسی و نفس مذاکره بود، دنیا اکنون حق را به ما می‌دهد.
وزیر امور خارجه در ادامه با بیان اینکه در این مسیر مقاومت وقتی جنگ شروع شد سیاست خارجی در راستای مقاومت قرار گرفت، اظهار داشت: سیاست خارجی در صحنه بین‌المللی با رساندن صدای حقانیت مردم ایران حرکت کرد، ما از این جهت دست برتر را داشتیم.
وی اضافه کرد: یک‌سری کشور‌ها هدفشان حمایت از رژیم صهیونیستی و وادار کردن ما به عدم دفاع از کشورمان بود، برخی‌ها سفارش به خویشتنداری و آتش‌بس کردند، در این مورد منطق ما قبول نمی‌کرد، زیرا ما مورد تجاوز قرار گرفته بودیم و دفاع می‌کردیم، در این جهت منطق ما خوب به پیش می‌رفت.
عراقچی ادامه داد: قطعنامه سازمان همکاری اسلامی و محکومیت کشورهای عربی و اسلامی و دیگر سازمان‌ها خوب بود. ما وارد عرصه‌ای شدیم که حقانیت مردم ایران را نشان دهیم و جلب حمایت بین‌المللی کنیم. هیچ جایی نبود که منطق ما مطرح شود و مورد پذیرش نباشد.
وزیر امور خارجه در خصوص توقف جنگ گفت: ما سیاستی که مصوب بود و مورد تصویب مراجع تصمیم‌گیر بود این بود که اگر دشمن بدون پیش‌شرط متوقف شود ایران هم به واکنش‌های خودش خاتمه می‌دهد، علت روشن است، زیرا آنان بودند که تهاجم می‌کردند، وقتی اینها اعلام کردند من در حال بازگشت به تهران از راه زمینی بودم، آنها اعلام آمادگی کردند از ساعت چهار صبح به‌وقت تهران حملات را متوقف کنند، شرطی که ما گذاشته بودیم محقق شد، ما نهایتاً اعلام کردیم که آتش‌بس را قبول نداریم ولی اگر رژیم به حملات خودش ادامه ندهد ما هم قصدی برای ادامه نداریم.
وی افزود: رژیم صهیونیستی از سر استیصال به این نقطه رسید که تهاجم را متوقف کند، رییس جمهور آمریکا ساعت به ساعت حرف‌های مختلف می‌زند، من دیدم که داشت روایت طرف مقابل مطرح می‌شد که وساطتی صورت گرفته است، من سعی کردم خنثی کنم و روایت صحیح را بیان کنم. رژیم درخواست داد که عملیات متوقف شود. ضربات آخر که بسیار مؤثر بود توسط نیرو‌های مسلح ما زده شد.
عراقچی تصریح کرد: من به‌صراحت گفتم به طرف‌های ثالث گفتیم که به رژیم بگویند که ایران لبنان نیست و اگر اقدامی انجام دهند ما اقدام متقابل انجام خواهیم داد، امیدوارم به آتش‌بس احترام بگزارند، زیرا ما تسامح نخواهیم کرد، در تماس با یک طرف اروپایی به‌صراحت گفتم؛ بگویید ایران لبنان نیست و اگر نقض آتش‌بس کنند ایران پاسخ خواهد داد.
وزیر امور خارجه در ادامه در خصوص وضعیت مسیر دیپلماسی و مذاکرات گفت: دیپلماسی همیشه وجود دارد قبل از جنگ برای جلوگیری، در طول جنگ و بعد از جنگ وجود دارد، البته مذاکره بخشی از دیپلماسی است. وقتی حرف از مذاکره هم می‌زنیم به‌معنی توافق نیست و برای اتمام حجت صورت می‌گیرد. در مذاکرات هم ما مواضع روشن داشتیم و کوتاه نیامدیم و تبدیل به اتمام حجت شد. اینکه از الآن دیپلماسی چگونه پیش می‌رود باید روی آن بررسی کنیم.
وی اضافه کرد: دیپلماسی الآن هم وجود دارد و تبادل پیام‌ها و صحبت‌ها ادامه دارد، اما اینکه به مذاکرات آمریکا برگردیم یا نه باید بررسی شود، دیپلماسی پدیده‌ای است که با توجه به هزینه ـ فایده عمل می‌کنید. مهم منافع ماست و اگر منافع ما اقتضا کند تصمیم گرفته خواهد شد. همان مذاکرات قبل از جنگ هم به ما حقانیت داد. مذاکره در شرایط مختلف به‌دلایل مختلف می‌تواند صورت بگیرد و لزومی به رسیدن به توافق نیست، مهم اینجا منافع و مصلحت کشور است.
عراقچی ادامه داد: ما تجربه‌ای داریم که آمریکا وسط مذاکره خیانت کرد و در بررسی‌های ما مورد توجه است.
وی درباره اظهارات ترامپ گفت: هیچ توافقی برای شروع مجدد مذاکره انجام نشده است و حتی صحبتی برای مذاکره نشده است، هیچ موضوعیتی برای مذاکره اکنون وجود ندارد.
عراقچی در خصوص مذاکرات قبلی انجام‌شده با آمریکا گفت: در مذاکرات قبلی آنان پیشنهادی دادند که بسیاری از اجزا آن مورد قبول ما نبود و ما آن را رد کردیم. ما اطلاع دادیم که مورد پذیرش ما نیست و ما پیشنهاد خودمان را در جلسه بعدی خواهیم داد. آن پیشنهاد به دستشان نرسید و تجاوز رخ داد. از روز اول هم ما روشن کردیم که هرگونه توافق احتمالی باید دو ستون برای غنی سازی در ایران و رفع تحریم‌ها داشته باشد. یک ستون سوم هم آنکه ما تضمینی برای عدم رفتن به سلاح اتمی بدهیم می‌توانست مطرح شود. اگر این محور‌ها وجود داشته باشد رسیدن به توافق محتمل است. نهایتا ناامید شدند و به سمت دیگری رفتند.
وی افزود: آقای البوسعیدی که واسط این مذاکره بود، نقشش از صرف یک پیام بردن و آوردن بالاتر بود و تلاش کرد ابتکاراتی داشته باشد. ایشان در طول پنج دور بیش از یک بار پیشنهادات مکتوب به دو طرف داد. این میانجی گری دو طرف را سعی کرد فعالانه انجام دهد. این در مذاکره عجیب نیست.
وزیر امور خارجه درباره غنی سازی و خطوط قرمز ایران گفت: همه اینها در حال بررسی است. آسیب‌ها کم نبوده است و در حال ارزیابی است. ما هم داریم در سیاستمان ارزیابی می‌کنیم. هنوز زود است که تصور کنیم زمینه برای یک مذاکره وجود دارد.
عراقچی در خصوص رفتار اروپایی‌ها و تاکید وی درباره کدام میز مذاکره، گفت: قطعا سوال وجود دارد که کدام میز مذاکره؟ کسانی که می‌گویند برگردید به میز مذاکره باید بگویند کدام میز مذاکره! من در گفتگوی با هیات اروپایی در ژنو مذاکره نکردیم. بیشتر گفت‌و‌گو بود و قبلش اینها تماس مشترک با من گرفتند و بحث‌ها جدی و چالشی بود. قرار شد حضوری صحبت کنیم.
وی افزود: گفت‌و‌گو صریح و چالشی و مفید بود. من به آنان گفتم که با شما در سال ۲۰۱۵ نشستیم و توافق کردیم.
عراقچی در خصوص نحوه عزیمت به ژنو گفت: من زمینی به ژنو رفتم. با افتخار از مسیر زمینی حرکت کردم و وقتی وارد ترکیه شدم از هواپیما‌های ما که در استابول مانده بود استفاده کردم.
استفاده از اسنپ‌بک، اشتباه تاریخی اروپا است
وی درباره احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه توسط اروپایی‌ها گفت: اروپا، به‌ویژه فرانسه و انگلیس به‌عنوان اعضای دائم شورای امنیت، از امکان فعال‌سازی مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) برخوردارند. در جلسه اخیر روز جمعه، این موضوع به‌صورت جدی مورد بحث قرار گرفت و صراحتاً تأکید شد که فعال‌سازی این مکانیسم، بزرگ‌ترین اشتباه راهبردی اروپا خواهد بود؛ چراکه به نقش اروپا در پرونده هسته‌ای ایران برای همیشه پایان خواهد داد.
عراقچی تصریح کرد: در صورتی که اروپا بخواهد در روند مذاکرات باقی بماندروندی که ممکن است تا پیش از ماه اکتبر نیز به پایان نرسدباید از استفاده از این ابزار پرهیز کند.
وی افزود: اروپا گمان می‌کند با استفاده از اسنپ‌بک می‌تواند دست ایران را در مذاکرات خالی کند، همان‌طور که تصور داشت با حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران، قدرت چانه‌زنی ما را از بین ببرد. چنین تصوری نادرست است؛ نه حملات نظامی و نه اسنپ‌بک، موقعیت ایران را تضعیف نخواهد کرد، بلکه نقش اروپا را در این پرونده به‌کلی حذف می‌کند.
عراقچی: آمریکا مسئله هسته‌ای را پیچیده‌تر کرد
عراقچی در ادامه خاطرنشان کرد: پیش از این، موضوع هسته‌ای ایران در مسیر راه‌حل مسالمت‌آمیز قرار داشت؛ اما اکنون، با وقوع جنگ و ریخته شدن خون انسان‌ها، شرایط کاملاً تغییر کرده و نمی‌توان به راحتی گذشته درباره آن به توافق رسید.
وی تصریح کرد: اشتباه آمریکا نه‌تنها به حل موضوع هسته‌ای کمکی نکرد، بلکه آن را به‌مراتب پیچیده‌تر و دشوارتر کرد. این وضعیت برای اروپا نیز صادق است. اگر اروپا به فعال‌سازی مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) روی آورد، فقط شرایط را بغرنج‌تر خواهد کرد.
وزیر خارجه ادامه داد: در نشست روز جمعه و همچنین در تماس‌های بعدی، به صراحت به طرف‌های اروپایی اعلام شد که این ابزار علیه ایران عمل نخواهد کرد، بلکه نتیجه معکوس خواهد داشت و آنها را از روند حل مسئله و مذاکرات کنار خواهد زد.
وی افزود: برخی از طرف‌های اروپایی نیز به این موضوع اذعان داشتند و خواستار گفت‌و‌گو‌های بیشتر برای روشن‌تر شدن تبعات این تصمیم شدند.
عراقچی: فعلاً بنایی برای پذیرش گروسی نداریم
عراقچی در خصوص روابط با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و درخواست گروسی برای سفر به تهران گفت: جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر برنامه‌ای برای پذیرش آقای گروسی ندارد. موضوع حضور بازرسان نیز باید مورد بررسی دقیق قرار گیرد تا مشخص شود آیا با مفاد قانون مصوب مجلس شورای اسلامی انطباق دارد یا خیر. اگر چنین انطباقی وجود داشته باشد، ممکن است در مورد آن تصمیمی اتخاذ شود.
وی تصریح کرد: در شرایط فعلی، با توجه به تخریب برخی تأسیسات هسته‌ای، انجام بازرسی‌ها به معنای دستیابی به اطلاعات دقیق درباره میزان خسارات است.
وزیر خارجه گفت: خسارات، به‌صورت کلی، زیاد و جدی ارزیابی می‌شوند. با این حال، تصمیم نهایی در این زمینه باید با بررسی شورای عالی امنیت ملی و در چارچوب قوانین داخلی اتخاذ شود.
عراقچی: وزارت امور خارجه شناسایی متجاوز را در سازمان ملل پیگیری می‌کند
وزیر امور خارجه در ادامه درباره اقدامات برای جبران خسارت‌ها گفت: بخش بین‌الملل معاونت بین‌الملل وزارت امور خارجه مأموریت یافته است که موضوع شناسایی متجاوز در سازمان ملل و پیگیری جبران خسارات را دنبال کند.
وی افزود: معاونت حقوقی ریاست جمهوری نیز در این زمینه فعال شده و مسئول جمع‌بندی و مستندسازی خسارات وارده، شامل هزینه‌های انسانی و مادی، است.
عراقچی تاکید کرد: این اقدامات نیازمند کار فشرده و دقیق در زمینه مستندسازی و پیگیری حقوقی جبران خسارات است که امروز مورد تأکید مقام معظم رهبری قرار گرفت.
وی ادامه داد: معاونت بین‌الملل و اداره کل حقوقی وزارت امور خارجه با همکاری معاونت حقوقی ریاست جمهوری، این دو مأموریت را پیگیری خواهند کرد و وزارت خارجه سهم خود را در این زمینه انجام می‌دهد.
سیاست ایران توسعه روابط دوستانه با همسایگان است
عراقچی درباره حمله به پایگاه العدید گفت: حمله اخیر ایران به پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه، صرفاً پاسخی به تهدید آمریکا بود و هیچ پیام یا هدفی علیه کشورهای عربی همسایه نداشت.
وی تاکید کرد: پس از حمله، کشور‌هایی مانند قطر ناراحت شدند که طبیعی است؛ اما تأکید کردیم که این واکنش صرفاً متوجه آمریکا و پایگاه‌هایش بوده و هیچ خصومتی با دولت‌های منطقه نداریم.
وی افزود: مدارکی نیز در اختیار داریم که نشان می‌دهد پایگاه‌های آمریکا در منطقه، ولو بدون اطلاع دولت‌های میزبان، در حمایت از اسرائیل نقش داشته‌اند.
عراقچی خاطرنشان کرد: ما تلاش کرده‌ایم حساب آمریکا را از حساب کشورهای منطقه جدا کنیم و خوشبختانه بیشتر این کشور‌ها نیز این منطق را پذیرفته‌اند و اجازه استفاده از خاک خود علیه ایران را نخواهند داد.
وی اظهار داشت: سیاست ایران بر تقویت روابط حسن همجواری، به‌ویژه با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس، عراق و حتی مصر است.
