کد خبر: ۶۲۳۴۹
تاریخ انتشار: ۰۶ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۷:۴۹

دنیا چندین جمهوری اسلامی دارد!

در جهان امروز، اصطلاح "جمهوری اسلامی" به نظام‌های حکومتی‌ای اطلاق می‌شود که ترکیبی از اصول جمهوری (مانند انتخابات و نمایندگی مردمی) و ارزش‌های اسلامی (مانند تطبیق قوانین با شریعت) را در ساختار سیاسی خود پیاده می‌کنند.
دنیا چندین جمهوری اسلامی دارد!

به گزارش مخاطب ۲۴: "جمهوری اسلامی" مفهومی نوظهور در ادبیات سیاسی جهان مدرن است که در آن حاکمیت مردمی از طریق سازوکار‌های انتخاباتی با اصول و احکام اسلامی ادغام می‌شود. این نوع نظام معمولاً شامل قانون اساسی‌ای است که اسلام را به عنوان دین رسمی شناخته و شریعت را منبع اصلی یا یکی از منابع قانون‌گذاری قرار می‌دهد. با این حال، نحوه اجرا، میزان نفوذ دین در سیاست، و سطح دموکراسی در این کشور‌ها متفاوت است.

کشور‌های دارای عنوان "جمهوری اسلامی"

جمهوری اسلامی ایران

تأسیس: ۱۹۷۹ (پس از انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی)

ساختار: ترکیبی از عناصر جمهوری (انتخاب رئیس‌جمهور و مجلس) و نظارت دینی (ولایت فقیه، شورای نگهبان)

جمعیت: بیش از ۸۸ میلیون نفر (برآورد ۲۰۲۵، بر اساس داده‌های بانک جهانی)

ایران اولین کشوری است که این مدل را پس از انقلاب ۱۹۷۹ پیاده کرد. قانون اساسی ۱۹۷۹ و اصلاحات ۱۹۸۹، اسلام شیعی را محور حکومتی قرار داد. شورای نگهبان قوانین را با شریعت و سیاست‌های رهبری تطبیق می‌دهد.

جمهوری اسلامی پاکستان

تأسیس: ۱۹۴۷ (استقلال از بریتانیا؛ عنوان "جمهوری اسلامی" در قانون اساسی ۱۹۵۶ و به‌ویژه ۱۹۷۳ تثبیت شد)

جمهوری پارلمانی فدرال با اسلام (عمدتاً سنی) به عنوان دین رسمی

حدود ۲۴۵ میلیون نفر (برآورد ۲۰۲۵، بانک جهانی)

پاکستان پس از استقلال، هویت اسلامی را در قانون اساسی ۱۹۷۳ برجسته کرد. "شورای عقاید و احکام اسلامی" قوانین را با شریعت تطبیق می‌دهد. با این حال، ۱۹٪ جمعیت (حدود ۴۶ میلیون نفر) شیعه هستند، که بزرگ‌ترین اقلیت شیعه در جهان است.

جمهوری اسلامی موریتانی

تأسیس: ۱۹۵۸ (استقلال از فرانسه؛ عنوان "جمهوری اسلامی" در قانون اساسی ۱۹۵۹ و اصلاحات بعدی)

ساختار: جمهوری نیمه‌ریاستی با اسلام (سنی مالکی) به عنوان دین رسمی و شریعت منبع اصلی قانون

جمعیت: حدود ۴.۹ میلیون نفر (برآورد ۲۰۲۵، بانک جهانی)

موریتانی در غرب آفریقا، شریعت را در قوانین کیفری و مدنی (مانند مجازات‌های شرعی) اعمال می‌کند، هرچند اجرا در برخی مناطق محدود است. اقلیت‌های غیرمسلمان (حدود ۱٪) آزادی نسبی دارند.

آمار به‌روز: GDP موریتانی در ۲۰۲۵ حدود ۱۰.۵ میلیارد دلار است (صندوق بین‌المللی پول). نرخ فقر بالا (حدود ۳۱٪ در ۲۰۲۴) و وابستگی به معدن (آهن) و ماهیگیری از چالش‌های اصلی است.

مورد خاص: جمهوری اسلامی افغانستان

پس از سقوط طالبان در ۲۰۰۱، "جمهوری اسلامی افغانستان" با قانون اساسی ۲۰۰۴ شکل گرفت. با بازگشت طالبان در اوت ۲۰۲۱، نظام به "امارت اسلامی" تغییر یافت و دیگر "جمهوری اسلامی" نیست.

اگرچه تا ۲۰۲۱ این عنوان را داشت، نظام کنونی مبتنی بر حاکمیت مطلق طالبان و بدون عناصر جمهوری است. جمعیت حدود ۴۲ میلیون نفر (۲۰۲۵) و GDP حدود ۱۴.۵ میلیارد دلار (برآورد ۲۰۲۴) است.

به اختصار درباره ویژگی‌های مشترک این "سه جمهوری اسلامی در جهان" می‌توان گفت هر سه کشور (ایران، پاکستان، موریتانی) اسلام را دین رسمی و شریعت را منبع قانون می‌دانند. ترکیب عناصر انتخاباتی (رئیس‌جمهور، مجلس) با نظارت دینی (شورا‌های اسلامی، قوانین شرعی). هر سه با فشار‌های خارجی (تحریم‌ها برای ایران، روابط پیچیده پاکستان با آمریکا و هند، و مسائل منطقه‌ای موریتانی) مواجه‌اند.

ایران شیعه (۹۰-۹۵٪)، پاکستان عمدتاً سنی (۷۷٪) با اقلیت بزرگ شیعه، و موریتانی تماماً سنی مالکی. ایران نظام ولایت فقیه دارد، پاکستان پارلمانی فدرال است، و موریتانی نیمه‌ریاستی. پاکستان و ایران اقتصاد‌های بزرگ‌تر و متنوع‌تری دارند، در حالی که موریتانی به منابع محدود وابسته است.

ایران شیعه (۹۰-۹۵٪)، پاکستان عمدتاً سنی (۷۷٪) با اقلیت بزرگ شیعه، و موریتانی تماماً سنی مالکی. ایران نظام ولایت فقیه دارد، پاکستان پارلمانی فدرال است، و موریتانی نیمه‌ریاستی. پاکستان و ایران اقتصاد‌های بزرگ‌تر و متنوع‌تری دارند، در حالی که موریتانی به منابع محدود وابسته است.

تنها سه کشور به طور رسمی عنوان "جمهوری اسلامی" را دارند: ایران، پاکستان و موریتانی. افغانستان دیگر در این دسته نیست. این کشور‌ها با وجود اشتراک در هویت اسلامی، از نظر مذهبی، سیاسی و اقتصادی تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند. ایران با نظام ولایت فقیه و اقتصاد متنوع‌تر، پاکستان با ساختار فدرال و چالش‌های امنیتی-اقتصادی، و موریتانی با اقتصاد کوچک‌تر و تمرکز بر شریعت سنی، مدل‌های متفاوتی از "جمهوری اسلامی" را نشان می‌دهند.

تحریم‌های بین‌المللی (به‌ویژه علیه ایران)، ناامنی منطقه‌ای (تروریسم در پاکستان و ایران)، و ضعف اقتصادی (به‌ویژه در موریتانی) موانع اصلی هستند. فشار‌های خارجی، مانند روابط پاکستان با آمریکا و عربستان یا تحریم‌های ایران، بر این نظام‌ها تأثیر می‌گذارند.

همکاری‌های منطقه‌ای (مانند اتصال بندر چابهار ایران و گوادر پاکستان) و استفاده از منابع (نفت و گاز ایران، نیروی انسانی پاکستان) می‌تواند این کشور‌ها را تقویت کند.

منبع: تابناک

آخرین اخبار
پربازدید ها
تصاویر
صفحه خبر بالای تصاویر
اخبار داغ
چطور به سوالات کودکان درباره جنگ و درگیری پاسخ دهیم؟ چطور به سوالات کودکان درباره جنگ و درگیری پاسخ دهیم؟
درگیری و حوادث فقط بزرگ‌تر‌ها را درگیر و نگران نمی‌کند، کودکان هم سهمی از اضطراب اتفاقات تلخ دارند؛ آنها سؤال می‌پرسند، می‌ترسند و گاهی در سکوت، اضطراب را در دل خود نگه می‌دارند. در پی حمله رژیم صهیونیستی به ایران، توصیه‌های روانشناسی دفتر یونیسف بازخوانی می‌شود، توصیه‌هایی که والدین را راهنمایی می‌کند چطور با فرزندان خود درباره این موضوعات حرف بزنند، به سوالاتشان پاسخ بدهند.
کمالوندی: تأسیسات هسته‌ای آسیب جدی ندیده‌اند کمالوندی: تأسیسات هسته‌ای آسیب جدی ندیده‌اند
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد که در نطنز، بخشی از آسیب‌ها به بخش‌های سطحی وارد شده و خوشبختانه عمده تأسیسات، که در زیر زمین قرار دارند، آسیبی ندیده‌اند.
صدور مجوز خریدوفروش آنلاین طلا متوقف شد صدور مجوز خریدوفروش آنلاین طلا متوقف شد
به گفته معاون مرکز بهبود محیط کسب و کار، خرید و فروش آنلاین طلا موقتا متوقف شد.
شهادت مظلومانه نوجوان تکواندوکار بر اثر تجاوز رژیم صهیونیستی شهادت مظلومانه نوجوان تکواندوکار بر اثر تجاوز رژیم صهیونیستی
یک نوجوان تکواندوکار بر اثر تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک ایران به شهادت رسید.
اسارت یک خلبان زن اسراییلی اسارت یک خلبان زن اسراییلی
پدافند هوایی کشورمان دو جنگنده اسرائیلی را ساقط کرد. یک خلبان که زن است اسیر شد.
کانال ۱۳: آتش‌سوزی در نزدیکی ساختمان وزارت دفاع در تل‌آویو رخ داد کانال ۱۳: آتش‌سوزی در نزدیکی ساختمان وزارت دفاع در تل‌آویو رخ داد
شبکه المیادین از برخورد موشک‌های ایرانی به تل‌آویو خبر داده است.
آغاز پاسخ ایران به حمله رژیم اسرائیل آغاز پاسخ ایران به حمله رژیم اسرائیل
دقایقی پیش پاسخ ایران به حمله رژیم اسرائیل آغاز شد.
برگزیده
کمالوندی: تأسیسات هسته‌ای آسیب جدی ندیده‌اند کمالوندی: تأسیسات هسته‌ای آسیب جدی ندیده‌اند
سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاکید کرد که در نطنز، بخشی از آسیب‌ها به بخش‌های سطحی وارد شده و خوشبختانه عمده تأسیسات، که در زیر زمین قرار دارند، آسیبی ندیده‌اند.
شهادت مظلومانه نوجوان تکواندوکار بر اثر تجاوز رژیم صهیونیستی شهادت مظلومانه نوجوان تکواندوکار بر اثر تجاوز رژیم صهیونیستی
یک نوجوان تکواندوکار بر اثر تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک ایران به شهادت رسید.
اسارت یک خلبان زن اسراییلی اسارت یک خلبان زن اسراییلی
پدافند هوایی کشورمان دو جنگنده اسرائیلی را ساقط کرد. یک خلبان که زن است اسیر شد.
صفحه خبر بالای تصاویر