سرعت اینترنت ۴ پله سقوط کرد
مخاطب ۲۴- جدیدترین داده‌های سایت اسپیدتست که معیار سنجش آن بر اساس اینترنت داخلی کشور‌ها و نه اتصال به اینترنت بین الملل است، نشان می‌دهد که در ماه فوریه سال ۲۰۲۵ (بهمن - اسفند ۱۴۰۳) بر اساس شاخص «میانه»، سرعت دانلود اینترنت ثابت ایران ۱۶.۶۸ مگابیت بر ثانیه، سرعت آپلود ۴.۰۸ و میزان تاخیر ۲۶ میلی ثانیه است؛ بر اساس همین شاخص سرعت دانلود (بارگذاری) اینترنت سیار ۴۹.۲۰ مگابیت بر ثانیه، سرعت آپلود ۱۱.۵۴ مگابیت بر ثانیه و میزان تاخیر ۲۸ میلی‌ثانیه است.
با این توصیف، جایگاه ایران در رده بندی کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت موبایل با سه پله سقوط در رده ۷۲ قرار گرفته است؛ اما در بخش رده بندی کشور‌هایی با بیشترین میانه سرعت اینترنت ثابت جایگاه ایران با چهار پله سقوط رده ۱۴۰ ثبت شده است.
معاون وزیر: بی کیفیتی اینترنت را قبول داریم
همواره برای بسیاری از کاربران اینترنت این پرسش مطرح است که چرا کشور‌هایی در همسایگی ما صاحب اینترنت با کیفیت‌اند، اما ما از این امکان محروم هستیم. در این باره بهزاد اکبری، مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت و معاون وزیر ارتباطات در گفت‌و‌گو با زومیت ضمن تایید بی کیفیتی اینترنت و اذعان به آن، فیلترینگ و محدودیت‌هایی که در بیش از دو سال اخیر رخ داده را از مهم‌ترین دلایل این افت می‌داند. او معتقد است: «در چنین شرایطی طبیعی است که آسیب جدی به کیفیت سرویس وارد شود. این مسئله هم نه تقصیر اپراتور است، نه مردم. اما این موضوع باید حل شود، چون حل نشدن آن به کل اکوسیستم دیجیتال و کل اقتصاد کشور آسیب جدی خواهد زد.»
معاون وزیر ارتباطات درباره افت شاخص ترافیک اینترنت که در نتیجه اعمال محدودیت‌ها رخ داده است، می‌گوید: «در شاخص ترافیک، متوسط رشد سالانه ترافیک دیتا در دنیا ۳۰ درصد بوده، اما در حدود ۲ سال گذشته به خاطر وجود محدودیت‌ها ما این رشد را نداشته‌ایم. در این مدت ابتدا یک سقوط خیلی سنگین ترافیک داشتیم، بعد با سرعت خیلی کم و شیب ملایم شروع به رشد کردیم.» توضیحات او قابل توجه است: تصور کنید نزدیک به ۳ سال رشد را از یک اکوسیستم بگیرید؛ اپراتور‌های ارائه‌دهنده اینترنت از یک طرف به خاطر کاهش ترافیک درآمدشان کاهش پیدا کرد و از طرف دیگر، موظف بودند که به مردم سرویس بدهند، در نتیجه هزینه‌هایشان افزایش پیدا کرد. در این شرایط، قدرت این اپراتور‌ها حتی برای حفظ وضعیت موجود شبکه هم کاهش پیدا کرده بود. ضمن این که نبود قطعیت‌های بسیاری هم پیش روی شبکه بوده و اپراتور‌ها نمی‌دانستند در آینده چه چیزی در انتظارشان است؛ بنابراین توان سرمایه‌گذاری برای ارتقای زیرساخت‌هارا نداشتند.
این ۴ دلیل اصلی برای بی کیفیتی اینترنت
نخست، کمبود سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اصلی شبکه باعث شده تجهیزات موجود توان پاسخگویی به حجم روزافزون تقاضا را نداشته باشند. این مسئله به خصوص در ساعات اوج مصرف بیشتر احساس می‌شود.
دوم، پهنای باند بین‌المللی محدود و هزینه‌های بالای تأمین آن، فشار مضاعفی بر شبکه وارد می‌کند. درحالی که تعرفه‌ها پایین نگه داشته شده، هزینه‌های تأمین پهنای باند بین‌المللی به ارز خارجی محاسبه می‌شود که باتوجه به نوسانات نرخ ارز، چالش بزرگی برای اپراتور‌ها ایجاد کرده است.
سوم، افزایش تعداد کاربران و تغییر الگوی مصرف آن‌ها به سمت محتوای حجیم مانند ویدئو، بازی‌های آنلاین و آموزش مجازی، فشار بیشتری بر زیرساخت‌های موجود وارد کرده است. این در حالی است که سرعت توسعه زیرساخت‌ها متناسب با افزایش تقاضا نبوده است.
چهارم، نبود تعادل بین هزینه‌های سرمایه‌گذاری و درآمد‌های حاصل از ارائه خدمات، انگیزه شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنت برای توسعه و بهبود کیفیت را کاهش داده است. در نتیجه، کاربران با وجود پرداخت هزینه‌های نسبتاً پایین، خدمات باکیفیت پایین‌تری دریافت می‌کنند.
از سوی دیگر، در سال‌های اخیر، موضوع قیمت‌گذاری خدمات اینترنت در ایران همواره موضوعی چالش‌برانگیز بوده است. بررسی‌های کارشناسی نشان می‌دهد که تعرفه اینترنت در ایران در مقایسه با استاندارد‌های جهانی و هزینه‌های زیرساختی، پایین است و تعرفه ثابت ایران طی ۹سال تقریبا ثابت مانده است. این قیمت‌گذاری که در ابتدا به نظر به نفع مصرف‌کنندگان می‌رسد، در واقعیت منجر به مشکلات متعددی شده که کیفیت خدمات را تحت‌تأثیر قرار داده است.
اینترنت همچون کالای اساسی
به هر روی آن چه امروز به عنوان «اینترنت» در اختیار مردم قرار می‌گیرد، به معنای واقعی و استاندارد آن، فاقد ویژگی‌ها و کیفیت لازم است. این در شرایطی است که امروز می‌توان اینترنت را در کنار سایر کالا‌های اساسی قرار داد و به همان میزان که برای اقلام ضروری زیست و زندگی امروز، اهتمام وجود دارد برای این کالا نیز اهتمام صورت گیرد.
