تحول اقتصادی ایران در سایه حکمرانی نوین
مخاطب ۲۴- پزشکیان و چالش‌های پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف - در دنیای پیچیده و پر تلاطم سیاست ایران، به نظر می‌رسد دولتی که بتواند چالش‌های کنونی را با تدابیر نوین و استراتژی‌های عملی حل کند، می‌تواند به موفقیت دست یابد. یکی از چهره‌های بارز در عرصه سیاست ایران که در این مسیر نقش کلیدی ایفا می‌کند، مسعود پزشکیان است. پزشکیان، وزیری با تجربه در حوزه بهداشت و درمان و فردی که همیشه بر شفافیت و کارآمدی تأکید کرده، اکنون در افق سیاست‌ورزی کشور به عنوان یک گزینه جدی برای شکل‌دهی به دولتی جدید و پویا مطرح است. اما سوال اینجاست که این دولت چگونه می‌تواند چالش‌ها را پشت سر بگذارد؟ آیا می‌تواند بر مشکلات اقتصادی فائق آید و روابط خارجی ایران را به سطحی جدید برساند؟ در این بین، موضوع مهمی که سایه خود را بر سیاست خارجی کشور انداخته، مسئله پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف و تبعات آن است.
حکمرانی نوین؛ پزشکیان در پی اصلاحات کلیدی
دولت پزشکیان در صورتی می‌تواند موفق باشد که ابتدا بر شفافیت، مسئولیت‌پذیری و مدیریت اثربخش تمرکز کند. برای جلب اعتماد مردم و همچنین بهبود وضعیت کشور، شفافیت در تمامی سطوح تصمیم‌گیری یک ضرورت است. پزشکیان می‌داند که برای جلب اعتماد عمومی باید سامانه‌های مدیریتی را بازتر کند، از فساد بکاهد و نحوه تخصیص منابع را برای عموم شفاف‌سازی کند.
در حالی که برخی دولت‌ها با اتهام فساد روبه‌رو هستند، پزشکیان باید الگوی حکمرانی جدیدی را در نظر بگیرد. این الگو نه تنها در مدیریت منابع، بلکه در ایجاد مشارکت گسترده‌تر در تصمیم‌گیری‌ها، به ویژه از طریق مشارکت جوانان و نخبگان کشور، خود را نشان می‌دهد. اگر دولت بتواند بخش‌های اقتصادی و اجتماعی کشور را با دیدگاه‌های نوآورانه و رویکردی مشارکتی به پیش ببرد، قطعاً در ایجاد تحولی بنیادین در ایران موفق خواهد بود.
اقتصاد مقاومتی؛ ایران در مسیر تحول
اقتصاد ایران همچنان با چالش‌های بزرگی مواجه است؛ از رکود تا بحران‌های اقتصادی، همه و همه بر دوش دولت‌ها سنگینی می‌کند. در چنین شرایطی، پزشکیان باید تمام تلاش خود را برای تقویت اقتصاد مقاومتی به کار گیرد. یکی از اولین گام‌ها، حمایت از تولید داخلی و کاهش وابستگی به واردات است. صنایع ایران نیاز به بازسازی و نوسازی دارند و دولت باید از طریق سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و استفاده از منابع داخلی به تقویت تولید ملی بپردازد.
همچنین، دولت باید به حمایت از صنایع دانش‌بنیان توجه ویژه داشته باشد. در جهان امروز، توسعه اقتصادی از دل نوآوری بیرون می‌آید. ایران می‌تواند با بهره‌گیری از ظرفیت نخبگان خود در عرصه‌های فناورانه، به عنوان قطب نوآوری در منطقه شناخته شود.
اف‌ای‌تی‌اف؛ فرصت یا تهدید؟
اما در عرصه بین‌المللی، یکی از مسائل کلیدی که باید به آن پرداخته شود، مسئله اف‌ای‌تی‌اف است. این نهاد جهانی که برای مقابله با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم طراحی شده، برای بسیاری از کشور‌ها به موضوعی مهم بدل شده است. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست.
پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف برای ایران از جنبه اقتصادی می‌تواند مزایای زیادی به همراه داشته باشد. عضویت در این نهاد می‌تواند به کشور کمک کند تا در تعاملات مالی و اقتصادی با کشور‌های دیگر و به‌ویژه در عرصه بانکداری بین‌المللی، موفق‌تر عمل کند. دسترسی به بازار‌های جهانی و کاهش هزینه‌های مالی از جمله مزایای پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف است.
با این حال، نگرانی‌های بسیاری درباره پیوستن به این نهاد وجود دارد. یکی از این نگرانی‌ها، محدودیت‌هایی است که ممکن است به حاکمیت اقتصادی ایران وارد شود. برخی بخش‌های دولتی و نهاد‌های امنیتی کشور ممکن است نگران باشند که پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف منجر به کاهش استقلال در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و امنیتی ایران شود. این همان جایی است که تصمیم‌گیران باید با دقت بیشتر و استراتژی‌هایی هوشمندانه به این موضوع نگاه کنند.
ایران می‌تواند با اتخاذ یک رویکرد میانه‌رو، هم اصول اف‌ای‌تی‌اف را بپذیرد و هم در عین حال حاکمیت خود را حفظ کند. به‌طور مثال، ایران می‌تواند برخی از اصلاحات مورد نظر اف‌ای‌تی‌اف را با شرایط خاص خود بپذیرد، بدون آنکه مجبور به پذیرش تمامی الزام‌های این نهاد جهانی شود. این راه‌حل می‌تواند فرصتی برای تعامل بیشتر با جهان و در عین حال حفظ استقلال و امنیت ملی کشور باشد.
دولت پزشکیان در مسیر تحول
در نهایت، دولتی که پزشکیان به دنبال آن است، باید در مسیر حکمرانی شفاف، اقتصاد مقاومتی و دیپلماسی فعال حرکت کند. ترکیب این سه مولفه می‌تواند ایران را از بحران‌های اقتصادی و سیاسی عبور دهد و آن را به یک بازیگر مؤثرتر در عرصه جهانی تبدیل کند. اما در کنار این تحولات، مسئله اف‌ای‌تی‌اف نیز باید به‌طور هوشمندانه مدیریت شود. ایران می‌تواند با پذیرش اصول این نهاد، در عین حال با رعایت شرایط و منافع ملی خود، فرصت‌های جدیدی را برای رشد و توسعه کشور فراهم کند.
اقتصاد ایران و پیوند آن با اف‌ای‌تی‌اف: چالش‌ها و فرصت‌ها
اقتصاد ایران در دوران معاصر با چالش‌های فراوانی روبه‌رو است. تحریم‌ها، نوسانات قیمت نفت، مشکلات ساختاری در بازارها، و مسائل مربوط به شفافیت در سیستم مالی، همگی عوامل متعددی هستند که بر روند رشد اقتصادی کشور تأثیر گذاشته‌اند. در این بین، پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی (اف‌ای‌تی‌اف) به‌عنوان یکی از راهکار‌های پیشنهادی، می‌تواند نقشی حیاتی در بهبود وضعیت اقتصادی کشور ایفا کند. اما این پیوستن نه تنها فرصت‌هایی به همراه دارد، بلکه چالش‌هایی هم برای سیاست‌گذاران به همراه خواهد داشت.
اقتصاد ایران به دلیل وابستگی زیاد به درآمد‌های نفتی و همچنین تحریم‌های اقتصادی که مانع از تعاملات مالی با سایر کشور‌ها می‌شود، با مشکلات جدی روبه‌رو است. این تحریم‌ها باعث شده‌اند تا بسیاری از بانک‌های ایرانی نتوانند به‌راحتی با بانک‌های بین‌المللی همکاری کنند، که این موضوع هم در سطح تجاری و هم در سطح تأمین مالی کشور مشکل‌آفرین است.
مهم‌ترین چالشی که ایران با آن مواجه است، محدودیت‌های نظام بانکی کشور است. این محدودیت‌ها ناشی از عدم توانایی بانک‌های ایرانی در اتصال به شبکه‌های مالی بین‌المللی است، زیرا بسیاری از کشور‌ها از ترس تحریم‌های آمریکا و سایر قدرت‌ها از تعامل با بانک‌های ایرانی خودداری می‌کنند. این مشکلات موجب افزایش هزینه‌ها در تجارت خارجی، صاردات، و واردات می‌شود.
اف‌ای‌تی‌اف، سازمانی بین‌المللی است که به‌طور خاص برای مبارزه با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم تشکیل شده است. پیوستن ایران به این گروه می‌تواند برای کشور مزایای زیادی داشته باشد. یکی از مهم‌ترین مزایای عضویت در اف‌ای‌تی‌اف، دسترسی بهتر به سیستم‌های مالی جهانی است. با پذیرش استاندارد‌های این سازمان، بانک‌ها و مؤسسات مالی بین‌المللی می‌توانند با بانک‌های ایرانی همکاری کنند و در نتیجه، مشکلات موجود در زمینه‌های تراکنش‌های مالی و اقتصادی کاهش یابد.
در دنیای امروز که تعاملات مالی و تجاری به‌طور فزاینده‌ای به جهانی شدن وابسته است، پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف می‌تواند به ایران کمک کند تا اعتبار بیشتری در جامعه جهانی کسب کند. این امر به نوبه خود می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های تجاری و افزایش قابلیت رقابت‌پذیری ایران در بازار‌های جهانی شود.
هرچند که پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف می‌تواند مزایای زیادی به همراه داشته باشد، اما نگرانی‌هایی نیز در این مسیر وجود دارد. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها، از دست دادن بخشی از حاکمیت اقتصادی است. برخی از مسئولان کشور نگران هستند که پذیرش الزامات اف‌ای‌تی‌اف ممکن است به استقلال تصمیم‌گیری‌های اقتصادی ایران آسیب بزند.
مورد دیگر، مشکل ساز بودن برای بخش‌های غیررسمی اقتصاد است. در ایران، بخش بزرگی از فعالیت‌های اقتصادی خارج از چارچوب‌های رسمی و در قالب بازار‌های غیررسمی انجام می‌شود. پذیرش استاندارد‌های اف‌ای‌تی‌اف می‌تواند این بخش‌ها را با محدودیت‌های جدیدی مواجه کند که ممکن است هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی داشته باشد.
ایران می‌تواند با اتخاذ یک رویکرد میانه‌رو به پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف نگاهی هوشمندانه داشته باشد. به‌طور مثال، ایران می‌تواند اصلاحات مورد نظر اف‌ای‌تی‌اف را به شکلی متناسب با شرایط داخلی خود پیاده‌سازی کند و در عین حال حاکمیت اقتصادی خود را حفظ نماید. این امر می‌تواند از یک سو باعث بهبود روابط ایران با جهان و از سوی دیگر، فشار‌های داخلی را کاهش دهد.
یکی دیگر از روش‌ها، ایجاد شفافیت بیشتر در سیستم مالی کشور است. ایران می‌تواند با تقویت نظارت و کنترل‌های داخلی، شفافیت مالی را بهبود بخشیده و خود را از اتهامات احتمالی پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم دور نگه دارد. این کار نه تنها به ایران کمک می‌کند تا در سطح جهانی معتبرتر شود، بلکه در عین حال هزینه‌های مالی کشور را کاهش می‌دهد.
اقتصاد ایران در شرایط کنونی به یک بازنگری جدی نیاز دارد. پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف می‌تواند فرصتی برای بهبود وضعیت اقتصادی کشور ایجاد کند و به تقویت روابط ایران با جامعه جهانی کمک کند. با این حال، لازم است که ایران این پیوستن را با در نظر گرفتن شرایط خاص خود انجام دهد تا بتواند از منافع آن بهره‌برداری کند و در عین حال حاکمیت اقتصادی خود را حفظ نماید. اگر ایران بتواند چالش‌ها را با دقت مدیریت کرده و اصلاحات لازم را در سیستم مالی خود اعمال کند، می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور، شاهد رشد و توسعه‌ای پایدار در عرصه بین‌المللی باشد.
رضوان ولی زاده؛ دانشجوی علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی
