مخاطب۲۴- رضا بخشی همچنین به انتقاد از مخالفت و مقاومت در برابر نهادهای مدنی، از جمله شورای اسلامی شهر تهران و شورایاریها پرداخت. او نسبت به بیتوجهی مدیریت شهری تحت امر دکتر حناچی به این نهادها انتقاد کرد و خواستار ارائه دلایل این مخالفتها و مقاومتها شد.
در ادامه نشست دکتر پیروز حناچی، شهردار سابق تهران، به تشریح چالشها و تجربیات خود در حوزه مدیریت شهری پرداخت.
دکتر حناچی در این نشست با اشاره به سابقه حرفهای خود از سال ۷۶، گفت: “من همواره در مسیر معماری و شهرسازی فعالیت کردهام و تلاش کردهام تا آموزههای تخصصی خود را برای حل معضلات کشور به کار ببرم. ” وی تأکید کرد که به رغم تصویب بهترین طرحها در شورای عالی شهرسازی، در عمل با موانع جدی در اجرای آنها مواجه بودهاند.
وی همچنین به مشکلات نظام تصمیمسازی و مدیریت شهری اشاره کرد و گفت: “نظام مدیریت شهری ما دچار عدم توازن است؛ درآمدها و هزینهها تراز نیستند و هشتاد درصد بودجه کلان شهرها به درآمدهای ناشی از شهرسازی وابسته است. ” دکتر حناچی با اشاره به وضعیت مالی شهرها، شعر سعدی را نقل کرد و افزود: “به حال آن کس باید گریست که دخلش نوزده و خرجش بیست. ”
دکتر حناچی در ادامه به تلاشهای دوره خود برای ایجاد شفافیت در مدیریت شهری اشاره کرد و گفت: “ما هیچ چیزی را امضا نکردیم که توجیه تخصصی نداشت. ” وی همچنین به انتقادات از دستگاههای نظارتی اشاره کرد و افزود: “متأسفانه دستگاه نظارتی معمولاً بعد از وقوع تخلف اقدام میکند. ”
این مقام سابق با ابراز نگرانی از کیفیت زندگی در شهرها، گفت: “وضعیت کنونی ما نسبت به گذشته ضعیفتر شده است. ” وی تأکید کرد که باید به مشکلات اساسی نظام مدیریت شهری پرداخته شود و خاطرنشان کرد: “چرا باید هر روز بدتر از دیروز شویم؟ ”
دکتر حناچی به عدم تمرکز در پهنه جنوبی البرز و تهران اشاره کرد و گفت: “سیاستهایی که تحت عنوان مجموعه شهری تهران مطرح میشود، نیازمند توجه ویژهای هستند. ”
دکتر حناچی در ادامه نشست به اهمیت مشارکت مردم در فرآیند مدیریت شهری اشاره کرد و گفت: ” شهروندان باید احساس کنند که صدای آنها شنیده میشود و در تصمیمگیریها مشارکت دارند. ” او بر لزوم ایجاد بسترهای مناسب برای مشارکت عمومی تأکید کرد و افزود: “اگر مردم در صحنه نباشند مافیا شهر همه چیز را میبرد، مردم باید در طراحی و اجرای پروژههای شهری دخیل باشند، نه تنها کیفیت تصمیمات بهتر خواهد شد بلکه حس تعلق به شهر نیز افزایش مییابد. ”
وی همچنین به چالشهای زیستمحیطی تهران اشاره کرد و گفت: “آلودگی هوا، ترافیک و کمبود فضای سبز از جمله مسائلی هستند که نیازمند توجه فوری و راهکارهای عملیاتی هستند. ” دکتر حناچی با بیان اینکه “ما باید به سمت توسعه پایدار حرکت کنیم”، افزود: “این توسعه باید به گونهای باشد که نه تنها نیازهای امروز را برآورده کند، بلکه نسلهای آینده را نیز در نظر بگیرد. ”
در بخش دیگری از سخنانش، دکتر حناچی به ضرورت استفاده از فناوریهای نوین در مدیریت شهری پرداخت و گفت: “امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات میتواند نقش مهمی در بهبود خدمات شهری ایفا کند. ” او به مثالهایی از شهرهای هوشمند اشاره کرد و گفت: “ما باید به سمت ایجاد زیرساختهای دیجیتال برای تسهیل در خدماترسانی به شهروندان حرکت کنیم
بخشهایی از سخنان هشداردهنده دکتر حناچی درباره ضرورت کنترل آلایندهها و جدی گرفتن پروژه دوچرخه:
راهی جز این وجود ندارد. یادتان باشد که راه دیگری غیر از این وجود ندارد. ما باید به سمت کنترل آلایندهها حرکت کنیم. مردم انگلستان یک روز در سال ۱۹۵۵ از خواب بلند شدند و دیدند که سیهزار نفر از خواب بیدار نشدهاند. در آن زمان، لندن زغالسنگ میسوزاند. چند هفته پیش شنیدید که در انگلستان جشن گرفتند که دیگر زغالسنگ نمیسوزانند. در کشور ما، بهویژه در تهران، این آمار رسمااعلام نمیشود، اما اگر یک روز به بهشت زهرا رفتید و روزهایی که آلودگی بالاست را دقت کردید، متوجه میشوید که در حالت عادی بهطور متوسط روزانه صد و پنجاه نفر فوت میکنند. این آمار در روزهای اینورژن بالاتر است و گفته نمیشود که این افراد بر اثر آلودگی و ایست قلبی ناشی از آن فوت کردهاند. اگر به آمار مراجعه کنید، تخمین زده میشود که کمتر از هفتهزار نفر در سال نیست.
واقعیت این است که نمیتوانیم چشممان را به این واقعیتها ببندیم. برای حل این مشکل باید از حداکثر تخصصهای لازم استفاده کنیم. پروژه دوچرخه در حقیقت سالهای قبل قابل انجام نبود، زیرا شما نمیتوانستید دیتا را براحتی روی موبایل جابهجا کنید. این چندمین تلاش شهرداری برای توسعه دوچرخه بود. زمان آقای الویری این کار انجام شد، اما نتیجهای نداشت و زمان آقای قالیباف هم همینطور. علتش این بود که شما دوچرخه را باید در ایستگاه میگرفتید و در ایستگاه دیگر تحویل میدادید، و باید خودتان را با مسیر منطبق میکردید.
اما در دوره پنجم ما با استفاده از اینترنت اشیا یک اپلیکیشن روی موبایل طراحی شد که شما هر کجای شهر میتوانستید سوار شوید و هر کجا که نمیخواستید، میتوانستید دوچرخه را قفل ورها کنید. این پروژه برای استفاده کننده اقتصادی هم بود و قطعاً از قیمت تاکسی بسیار ارزانتر بود. ضمن اینکه ما نگفتیم که باید هفت یا هشت کیلومتر بیشتر با دوچرخه تردد کنید؛ کافی بود شما از در خانهتان تا اولین ایستگاه حمل و نقل عمومی با دوچرخه بروید. اگر این کمپین کامل شکل میگرفت، قطعاً شهر چهره دیگری پیدا میکرد.
الان در یکی از آلودهترین شهرهای جهان، یعنی پکن، دیگر خودروی موتوری یا دوچرخه بنزینی نمیبینید و مسیرهای دوچرخه به شدت توسعه یافته است. بعد از سفری که دوستان به چین داشتند، دیدند که در دنیا هم این اتفاق دارد میافتد. ما نباید همه چیز را تجربه کنیم؛ بلکه باید از علم هم استفاده کنیم.
در پایان این نشست، دکتر حناچی به پرسشهای حاضران پاسخ داد و بر لزوم همفکری و همکاری بین نهادهای مختلف برای حل مشکلات شهری تأکید کرد. او گفت: “مشکلات ما پیچیدهاند و نیازمند رویکردی جامع و یکپارچه هستیم. اگر همه نهادها و سازمانها دست به دست هم دهند، میتوانیم به نتایج مثبتی دست یابیم.
دکترحناچی درپاسخ به پرسشی درباره شورایاری گفتند: افتخار ما این است که انتخاباتی برای شورایاری برگزار کردیم که پانصد هزار نفر از مردم تهران در آن شرکت کردند و تماماً الکترونیکی بود؛ یعنی ما شب میتوانستیم نتایج را اعلام کنیم. این کار را در شرایطی انجام دادیم که دستگاههای نظارتی بحث داشتند. آنها قبول نداشتند که چیزی به نام شورایاری وجود داشته باشد. در قانون شوراها جایی برای شورایاری تصریح نشده است، اما بالاخره مخالفت جدی وجود داشت. اگر قرار است شورایاریها ادامه پیدا کنند، باید یک نظر واحد وجود داشته باشد، به آنها مسئولیت بدهیم و روالشان را قانونی کنیم تا بعداً از آنها پاسخ بخواهیم.
یکی دیگر از سوالاتی که دوستان اشاره کردند، پروژه توسعه محلی است. ما بر اساس مطالعه پروژهها را انتخاب میکردیم نه بر اساس سلیقه. شما باید مکانیزمی داشته باشید که اولویتبندی کنید؛ وقتی دهها تقاضا به شما میرسد، کدام یک اولویت دارد و کدام موثرتر است. ما بر اساس مطالعات قبلی ونطر شوراهای محلی که اعضای شورایاری هم عضوش بودند، مکانیزمی گذاشتیم تا این اولویتها را مشخص کنیم.
این اولویتها سال قبل تعیین میشدند، در بودجه ردیف میگرفتند و برای اجرا میرفتند. سه سالی که من در اجرا بودم، سال اول پانصد میلیارد تومان، سال دوم هزار و دویست میلیارد تومان و سال سوم دو هزار و چهارصد میلیارد تومان برای انجام این پروژهها گذاشته بودیم. عمدتاً این پروژهها کوچک مقیاس بودند، اما بسیار تأثیرگذار بودند و رضایت مردم را جلب میکردند.. ”
در پایان دکتر احمد شریف دبیرکل حزب همبستگی دانش آموختگان ایران ضمن تشکر و قدردانی از عوامل برگزار کننده نشستهای تخصصی شهرآورد افزود:این نشستها که با استقبال خوب کارشناسان، فعالان اجتماعی و علاقهمندان به مباحث شهری برگزار شده و به عنوان یک فرصت مفید برای تبادل نظر و بررسی چالشهای مدیریت شهری مورد توجه فعالین قرار گرفته است. امید است که اینگونه نشستها در احزاب دیگر هم آغاز شود و بتواند زمینهساز تحولاتی مثبت در حوزه مدیریت شهری کشور باشد