مخاطب ۲۴- یک خانواده کاملا جدید از سویههای مختلف COVID-۱۹ به وجود آمده و همین حالا هم در اطراف ما به حیات خود ادامه میدهند. در میان این سویههای کرونا، حداقل یک مورد وجود دارد که برای برنده شدن از نظر میزان انتقال به میزبان انسانی، تلاش بیشتری از خودش نشان میدهد.
به این سویههای جدید، همچنین FLiRT گفته میشود که در ادامه بیشتر به معرفی و تحلیل رفتارشان میپردازیم. با گجت نیوز همراه شوید و از بیماریهای جدید این ویروس موذی و آشنا دور بمانید.
سویههای جدید کرونا از کجا آمدهاند؟
شاید در ابتدا فکر کنید که همیشه صحبت از یک سویه جدید COVID است؛ باید بگوییم که تا حدودی هم درست فکر میکنید. ماهیت ویروس همین است و به طور دائمی خودش را تغییر میدهد تا تکامل بیشتری پیدا کند. آخرین یافتههایی که مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) در این باره منتشر کردهاند، به سویههای متعدد COVID اشاره دارند. ظاهرا این سویههای کرونا تازه از نسل همان او میکرون هستند که حدودا دو سال پیش همه گیر شده بود.
سویههای کرونا جدید که تلاش میکنند به میهمانی پاندمی COVID بپیوندند، نسخههای مشتق شده از JN.۱ شناخته میشوند. این سویه، در ابتدای سال ۲۰۲۴ به عنوان همه گیرترین نسخه از ویروس کرونا در سر تا سر جهان معرفی شد. حالا چند ماه از آغاز سال میلادی گذشته؛ اما هنوز هم بر اساس گزارشهای پزشکی اکثریت نمونههای مبتلا به همین سویه تعلق دارد.
دانشمندان چه میگویند؟
اریک توپول، دانشمند پزشک از موسسه تحقیقاتی اسکریپز، در جدیدترین مقاله از خبرنامه اختصاصیاش تحت عنوان Ground Truth توضیحاتی ارائه داد. بر اساس ادعای او، جدیدترین سویه در پروتئین اسپایک خود جهشهایی داشته است. در یکی از موقعیتها، آمینواسیدی که برچسب F داشت با آمینواسید دیگری عوض که در ابتدا با برچسب L شناخته میشد. در یک موقعیت دیگر هم آمینواسید F به آمینواسید T تبدیل شد. حالا اگر این حروف را در کنار هم قرار دهید، همان کلمه FLiRT به وجود میآید که در ابتدای مطلب به آن اشاره کردیم.
به نظر میرسد یکی از اعضای خانواده FLiRT که تحت عنوان KP.۲ در آزمایشگاه شناخته میشود، در حال حاضر پیشرو باشد. مدل سازی CDC در این باره بیان میکند که در میان سویههای کرونا تازه، همین KP.۲ میتواند عامل یک چهارم از سرایتهای اخیر باشد. حالا پرسشی که پیش میآید این است؛ باید نگران این کرونا جدید باشیم؟
توپول به خبرگزاری Time در این باره گفت که انتظار ندارد موج بزرگی از بیماری در اثر ابتلا به این سویه در میان افراد به وجود آید. از نظر او، ابتلا به KP.۲ احتمالا در حد یک موج کوچک خواهد بود.
دانشمندان ژاپنی هم در همین زمینه پژوهشی انجام دادهاند که در مرحله پیش انتشار قرار دارد و هنوز به تایید رسمی نرسیده. نکته مهم درباره پژوهش شرقی، تایید همان ادعای قبلی است. نویسندگان این مطالعه هم میگویند که میزان بیماری زایی سویه KP.۲ به شکل معناداری کمتر از JN.۱ خواهد بود.
برخلاف کاهش در شدت ابتلا، نویسندگان این مطالعه میگویند که KP.۲ قادر است آسانتر از JN.۱ منتشر شود. همچنین شاید این سویه جدید در مقابل پاسخهای سیستم ایمنی میزبان در اثر دریافت واکسنها و درگیریهای قبلی، مقاومت بیشتری نشان دهد.
بار دیگر تاکید میکنیم که مقاله دانشمندان ژاپنی هنوز به طور رسمی منتشر نشده؛ اما همچنان ارزش یافتههای آن بالا است و مقامات بخش سلامت و پزشکی باید به آن توجه ویژه نشان دهند. اهمیت این مساله زمانی مشخص میشود که توجه کنیم زمان زیادی از دریافت واکسن اولیه و دوز یادآور آن گذشته و حالا بیشتر در معرض ابتلا قرار داریم.
اهمیت واکسن کرونا در پیشگیری از ابتلا
سویههای کرونا جدید
سازمان جهانی سلامت هم اخیرا بیانیهای در همین زمینه منتشر کرد. با توجه به بیانیه WHO، واکسنهای آینده COVID-۱۹ با تاکید بر JN.۱ و سویههای مختلف آن توسعه پیدا میکنند و عرضه میشوند. آنها رسما قبول کردهاند که «زمان، جهشهای خاص و مشخصات پادتنی و همچنین تاثیر احتمالی این سویههای کرونا جدید بر سلامت جهانی هنوز نامشخص است». البته بر اساس دادههایی که در دسترس قرار دارد، سازمان سلامت جهانی معتقد است که توجه به مبارزه با JN.۱ میتواند امیدبخش باشد.
واکسنها تنها زمانی میتوانند اثربخش باشند که افراد از آنها استفاده کنند! مجله آنلاین Nature Medicine هفته گذشته یک مقاله جدید درباره واکسن منتشر کرد. این مقاله بیان میکند که اعتماد به واکسن هم هنوز نمیتواند خیال ما را در مقابل از بین رفتن پاندمی به طور کامل آسوده سازد.
ایمن المهندس، نویسنده ارشد این مقاله، در بیانیهای گفت:
در حالی که هنوز درباره عوارض ناشی از پاندمی قبلی میان افراد مبتلا شده نگرانیهایی داریم، باید به ایمنی سازی هم توجه ویژه نشان دهیم. ما باید در جهت توسعه پذیرش واکسن از طرف مردم تلاش کنیم تا نسل تازه واکسنهای ضد کرونا را هم بپذیرند. باید پیامهای هدفمند طراحی کنیم و از کانالهای مورد اعتماد عمومی آنها را به مردم در سر تا سر جهان برسانیم تا میزان دریافت داوطلبانه واکسن سویههای کرونا جدید افزایش پیدا کند.