در مغز خوابگردان چه رخ می‌دهد؟

مخاطب۲۴_ بسیاری از مردم «خوابگرد» را به عنوان کسی تصور می‌کنند که ناخودآگاه در حالی که چشمانش بسته است و دستانش در مقابلش دراز شده است، در حال راه رفتن است. در واقعیت، خوابگرد‌ها معمولاً چشمانشان باز است و ممکن است تعاملات پیچیده‌ای با محیط خود داشته باشند. دانشمندان علوم خواب از چنین رفتار‌های غیرطبیعی خواب به عنوان «پاراسومنیا» یاد می‌کنند که می‌تواند شامل رفتار‌های ساده مانند نشستن در رختخواب تا رفتار‌های پیچیده‌تر مانند بلند شدن از رختخواب و حرکت در اطراف یا جیغ زدن با حالتی ترسناک باشد.
در حالی که «پاراسومنیا» از این نوع در بین کودکان شایع‌تر است، تقریباً ۲-۳ ٪ از بزرگسالان هنوز به طور منظم آن را تجربه می‌کنند. پاراسومنیا می‌تواند هم برای فرد خواب و هم برای همسرش ناراحت کننده باشد. فرانچسکا سیکلاری، رئیس آزمایشگاه رویاها، توضیح می‌دهد: «خوابگرد‌ها می‌توانند به خود یا دیگران صدمه بزنند و ممکن است بعداً به خاطر کاری که انجام داده‌اند احساس شرمندگی کنند».

سیکلاری و تیم او این مطالعه را برای درک بهتر آنچه در مغز در هنگام پاراسومنیا رخ می‌دهد انجام داده‌اند. معمولاً اعتقاد بر این بود که رویا‌ها فقط در مرحله REM اتفاق میفتند. اکنون می‌دانیم که رویا‌ها می‌توانند در مراحل دیگر نیز اتفاق بیفتند. کسانی که در طول خواب غیر REM دچار پاراسومنیا می‌شوند، گاهی اوقات تجربه‌هایی شبیه رویا را گزارش می‌کنند و گاهی کاملاً ناخودآگاه به نظر می‌رسد. سیکلاری و تیمش برای درک علت این تفاوت‌ها در تجربه، تجربیات و الگو‌های فعالیت مغزی بیماران مبتلا به پاراسومنیا را در خواب غیر REM بررسی کردند.

REM که مخفف عبارت Rapid Eye Movement Sleep است، یکی از مراحل خواب در پستانداران است که در آن بدن در حالت خواب عمیق به سر می‌برد، ولی واکنش مغز در حالت بیداری است. طی خواب REM، حرکات بسیار سریع چشم با دوره‌های ۱۰ تا ۲۰ ثانیه‌ای به وجود می‌آید، ضربان قلب تندتر می‌شود و میزان سوخت و ساز مغز به حد زمان بیداری می‌رسد.
اندازه‌گیری فعالیت مغزی یک فرد در طول دوره پاراسومنیا کار ساده‌ای نیست. بیمار باید بخوابد، یک رویا را تجربه کند و فعالیت مغزی او در حین خواب ثبت شود. در حال حاضر مطالعات بسیار کمی وجود دارد که موفق به غلبه بر این موضوع شده‌اند. سیکلاری توضیح می‌دهد که با الکترود‌های زیادی که در آزمایشگاه استفاده می‌کنیم و برخی تکنیک‌های آنالیز خاص، اکنون می‌توانیم یک سیگنال بسیار تمیز دریافت کنیم، حتی زمانی که بیماران شروع به حرکت می‌کنند.

تیم سیکلاری از دو ضبط متوالی برای بررسی رفتار بیمار استفاده کردند. در اولین ضبط، بیمار به طور طبیعی می‌خوابد. پس از آن شبی که در آن بیمار بیدار نگه داشته می‌شود، فقط صبح روز بعد مجاز به خوابیدن است. در طول این ضبط، بیمار با ورود به مرحله خواب عمیق در معرض صدای بلندی قرار می‌گیرد. در برخی موارد، این منجر به پاراسومنیا می‌شود. پس از خواب، از بیمار پرسیده می‌شود که چه چیزی در ذهنش می‌گذرد.

در ۵۶ درصد از خواب‌های بررسی شده، بیماران گزارش کردند که در طول خواب، رویا دیده‌اند. این رویا اغلب در مورد یک بدبختی یا خطر قریب الوقوع بود. برخی گزارش دادند که فکر می‌کنند سقف پایین می‌آید. سیکلاری توضیح می‌دهد که یک بیمار فکر می‌کرد بچه‌اش را از دست داده است و در حال جستجوی ملحفه‌ها بود و روی تخت ایستاد تا سعی کند کفشدوزک‌ها را از سر خوردن از روی دیوار و مرگ نجات دهد. در ۱۹ درصد موارد، بیماران چیزی را تجربه نمی‌کردند و به سادگی از خواب بیدار می‌شدند و متوجه می‌شدند که کار‌هایی را انجام می‌دهند، تقریباً وضعیتی مشابه وضعیت خلسه. بخش کوچک دیگری گزارش کردند که چیزی را تجربه کرده بودند، اما نمی‌توانستند آن را به خاطر بیاورند.

بر اساس این سه دسته، گروه سیکلاری فعالیت‌های اندازه‌گیری شده مغز را مقایسه کردند و شباهت‌های واضحی پیدا کردند. سیکلاری: «آنچه که تعیین می‌کند بیمار کاملاً بیهوش باشد یا در عوض رویا ببیند، به نظر می‌رسد بستگی به وضعیتی دارد که بیمار در آن لحظه در آن قرار دارد. جالب اینجاست که بیماران تقریبا هرگز به صدایی که باعث پاراسومنیا شده است اشاره نمی‌کنند، بلکه به نوعی دیگر از خطر قریب‌الوقوع اشاره می‌کنند. هر چه با صدای بلندتر پیش برویم، احتمال تحریک بیماران بیشتر می‌شود.»

از آنجا که این تنها گام اول است، فضای زیادی برای مطالعات بعدی وجود دارد. در حالت ایده‌آل، ما می‌خواهیم سیستمی راه‌اندازی کنیم تا افراد بیشتری بتوانند خواب خود را در خانه ضبط کنند.

در حالی که هنوز تحقیقات زیادی برای انجام وجود دارد، سیکلاری مطمئن است که کار او می‌تواند بینش‌های ارزشمندی را ارائه دهد. "این تجربیات برای بیماران بسیار واقعی است و اکثر آن‌ها از به اشتراک گذاشتن آن‌ها با ما احساس آرامش می‌کنند. مشابه مطالعات قبلی، تحقیقات ما آنچه را که آن‌ها تجربه می‌کنند، که از نظر آموزشی ارزشمند است، روشن می‌کند. علاوه بر این، کار ما می‌تواند به مداخلات دارویی خاص در آینده کمک کند. پاراسومنیا اغلب با دارو‌های خواب آور غیر اختصاصی درمان می‌شود که همیشه موثر نیستند و می‌توانند عوارض جانبی منفی داشته باشند. اگر بتوانیم استنباط کنیم که کدام سیستم عصبی به طور غیر طبیعی کار می‌کند، در نهایت می‌توانیم سعی کنیم درمان‌های خاص تری ایجاد کنیم.