نوزاد از چند ماهگی غلت می‌زند و میچرخد؟

مخاطب۲۴_ وقتی کودک روی سرش کنترل پیدا می‌کند و تقریباً همان زمانی که یاد می‌گیرد خودش با تکیه دادن به چیزی بنشیند، غلت زدن یا غلت خوردن را یاد خواهد گرفت.

والدین همیشه منتظر چهار دست و پا رفتن، و برداشتن اولین قدم‌های فرزند خود هستند، اما حرکت مهم دیگری نیز وجود دارد که در صدر جدول مراحل رشدی کودک قرار می‌گیرد و آن معلق زدن است! بله، شاید کودک ماه‌ها و سال‌ها وقت نیاز داشته باشد تا کامل و بی عیب و نقص شروع به معلق زدن کند، اما او در ماه‌های اولیه زندگی به جای این حرکت می‌تواند غلت بزند.

غلت زدن مرحله رشدی مهمی برای کودک محسوب می‌شود، چرا که اولین حرکت بزرگ زندگی او است. اما چرا غلت زدن در نوزادن اهمیت دارد؟ بهترین زمان غلت زدن نوزاد، چند ماهگی است؟ آیا تاخیر در غلت زدن نوزاد نشان از تاخیر رشدی کودک است؟ به منظور آشنایی با اهمیت غلت زدن در کودکان تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

غلت زدن نوزادان؛ یک شاهکار حرکتی

در منظر کودک، غلت زدن یک شاهکار حرکتی است. با این حرکت، کودک برای اولین بار و به تنهایی تغییر بزرگی در وضعیت بدن خود و نیز چشم اندازش از دنیای پیرامون ایجاد می‌کند. برای انجام این کار، او باید از کنترل مناسب سر برخوردار بوده و قدرت عضلات گردن و بازوانش کافی باشد.

روی شکم خوابیدن (وضعیت دمر) می‌تواند کودک را مهیای غلت زدن کند. زمانیکه کودک روی شکم می‌خوابد، سرش را بالا نگه داشته و با استفاده از دستانش، بالا تنه اش را به بالا می‌کشد.

همین به بالا کشیدن‌های (push up) به ظاهر ناچیز، در آماده سازی و رشد عضلات گردن، شانه، تنه و بازو موثر است. همینطور که کودک قویتر می‌شود، شروع به ضربه زدن با پاهایش کرده و دستانش را در هوا تکان می‌دهد (انگار در حال شنا کردن است). او سپس شروع به غلت زدن به طرفین کرده و در نهایت یکبار حرکت را به انتها رسانده و بطور کامل روی شکم قرار می‌گیرد.

بعضی از کودکان از ۳ یا ۴ ماهگی شروع به غلت زدن می‌کنند، اما اکثر آن‌ها تا ۶ یا ۷ ماهگی در این کار، مهارت کافی کسب می‌کنند. آن‌ها معمولا در ابتدای کار یاد می‌گیرند که از شکم به پشت غلت بزنند. سپس حدود یک ماه بعد، آن‌ها از وضعیت خوابیده به پشت به روی شکم غلت می‌زنند، چراکه این حرکت نیاز به هماهنگی و قدرت عضلانی بیشتری دارد.

زمان اولین غلت معمولا غافلگیر کننده است و والدین باید مراقب باشند که کودک در حول و حوش آن زمان روی بلندی یا نزدیک پله قرار نداشته باشد که به دنبال غلت زدن دچار آسیب شود.

کودک در اولین دفعات غلت زدن احتمالا دچار وحشت شده و شاید گریه کند. دلیل این حالت آن است که او هرگز قبلا چنین حرکتی را تجربه نکرده و از نظر او، تغییر سریع وضعیت بدن که درهنگام غلت زدن اتفاق می‌افتد، بسیار ترسناک است.

با این وجود، او خیلی زود در می‌یابد که این حرکت آکروباتی خیلی هم دلچسب بوده و آن را به دفعات تکرار می‌کند. او از این مهارت برای نزدیک شدن به اسباب بازی خود، نزدیک شدن به والدین و در آغوش آن‌ها خوابیدن، و یا فرار در هنگام تعویض پوشک بهره می‌جوید.

غلت زدن؛ یک مهارت حرکتی درشت

غلت زدن نیاز به کنترل خوب سر و قدرت در عضلات گردن و بازو دارد، بنابراین یک مهارت حرکتی درشت محسوب می‌شود. کودک برای غلت زدن نیاز به فشار بر روی شکم، بازوها، گردن و سر دارد که این فشار می‌تواند به رشد ماهیچه‌های گردن، شانه، تنه و بازو‌ها کمک کند.

هنگامی که این ژیمناست کوچک غلت زدن کامل (از پشت به روی شکم و بالعکس) را فرا می‌گیرد، تازه به این نکته پی می‌برد که غلت زدن‌های پشت سر هم چقدر می‌تواند سرگرم کننده باشد. بنابر این بعضی از کودکان برای جابجایی، از این حرکت استفاده می‌کنند و بطور دائم در حال جابجایی بین این نقطه و آن نقطه هستند.

در این جابجایی‌ها در کف خانه، والدین اصلا نباید متعجب شوند که کودک ممکن است تکه نانی در زیر مبل، مداد گمشده برادر بزرگتر و یا شارژر لپ تاپ را پیدا کند؛ لذا اگر چیزی در حوزه دسترسی کودک باشد، شک نکنید که به سمت آن غلت می‌زند. از این رو، والدین باید نسبت به ایمن سازی کف خانه و جمع آوری اشیا خطرناک اقدام کنند. از آنجا که کودک سالم دلیل کافی برای ماندن در این مرحله رشدی ندارد، لذا رشد خود را به سمت مستقل نشستن، و چهار دست و پا رفتن ادامه می‌دهد.

آیا تاخیر در غلت زدن نوزادان نگران کننده است؟

همان طور که در بالا اشاره شد، غلت زدن کودکان یک مهارت حرکتی درشت محسوب می‌شود که در حقیقت پیش نیاز سایر مراحل رشد حرکتی کودک مانند چهار دست و پا رفتن، نشستن و راه رفتن است. اگر کودک شما حدود ۷ ماه است که غلت نمی‌زند و نمی‌نشیند یا سعی نمی‌کند غلت بزند (بعضی از نوزادان به طور کلی از غلت زدن خودداری می‌کنند)، در مورد آن با پزشک اطفال صحبت کنید.

چه عواملی بر غلت زدن تأثیر می‌گذارد؟

اگرچه سرعت رشد کودک و تکامل مهارت‌های رشدی کودکان متفاوت است، اما جالب است بدانید که فرهنگ یا موقعیت جغرافیایی می‌تواند بر زمان و نحوه غلت زدن کودکان موثر باشد. تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۰۴ نشان داد که نوزادان در هنگ کنگ یا چین ابتدا از پشت به شکم غلت می‌زنند، در حالی که نوزادان در ایالات متحده معمولاً ابتدا از شکم به پشت می‌غلتند.

برخی دیگر از عواملی که ممکن است بر روی غلتیدن کودک تأثیر بگذارد عبارتند از:

رشد حرکتی: غلت زدن معیاری برای سنجش مهارت‌های حرکتی است، بنابراین نوزادانی که به هر دلیلی مهارت‌های حرکتی کندی دارند، ممکن است بعداً غلت بزنند.

تمرین و حمایت: در حالی که غلت زدن یک نقطه عطف در رشد کودکان به شمار می‌رود، مهارتی است که نیاز به تمرین دارد. اگر نوزادان تشویق شوند تا زمانی را به بازی روی زمین بگذرانند و برای تمرین کمک داشته باشند، ممکن است زودتر غلت بزنند.

نارس بودن: نوزادانی که نارس به دنیا می‌آیند در اوایل زندگی کندتر رشد می‌کنند و معمولاً دیرتر مهارت‌های حرکتی را کسب می‌کنند. برای مثال، نوزادی که ۲ ماه زودتر به دنیا می‌آید، ممکن است ۲ ماه دیرتر از سایر نوزادان عادی غلت زدن را یاد بگیرد.

نکات ضروری برای والدین

هنگامی که کودک قادر به غلت زدن است، والدین باید مراقب مواردی که منجر به آسیب نوزاد می‌شوند، باشند. این عوامل خطرساز عبارتند از:

غلت زدن از روی بلندی و افتادن

غلت زدن روی شکم در تخت خواب

بهترین راه برای حفاظت از کودک اینست که مکان ایمنی را برای غلتیدن او فراهم کنید، به عنوان مثال پتوی ضخیم، کفپوش بازی و قالی‌های کوچک گزینه‌های مناسبی هستند. لطفاً به هیچ عنوان نگران نشوید!

نیاز نیست هر ساعت کودک را در تختخواب خویش چک کنید. فقط مطمئن شوید که او را به پشت خوابانیده و محیط خواب او را ایمن کرده اید. ایمن سازی تخت خواب به آن معنا است که ضربه گیر‌های تختخواب، بالش، عروسک‌های پارچه ای، پتوی نازک یا لباس‌های او را در تختخواب یا روی نرده‌های آن قرار نداده اید.

قبل از اینکه نوزاد بغلتد، باید کنترل سر، قدرت شانه و درک اینکه می‌تواند به طور مستقل حرکت کند را توسعه دهد. این مهارت معمولا به تمرین نیاز دارد، بنابراین والدین می‌توانند با کمک به نوزاد مهارت او را در غلت زدن افزایش دهند. یکی از روش‌های موثر برای افزایش مهارت، بازی با کودک روی زمین است.

والدین می‌توانند با قرار دادن اسباب‌بازی‌ها در نزدیکی کودک، اما دور از دسترس، آن‌ها تشویق به گرفتن اسباب بازی‌ها کنند. سعی کنید در حین خواباندن، کودک به روی شکم قرار داده و او را با صدا زدن، آواز خواندن و تولید صدا با اسباب بازی‌های رنگی ترغیب کرده تا سر و گردن خود را بلند کرده و به طرف شما بیایید.