سازمان غذا و داروی امریکا استفاده از داروی آنتیبادی Evusheld را برای افرادی که نمیتوانند واکسن کووید-۱۹ دریافت کنند مجاز اعلام کرده است. بهتازگی ابزار جدیدی در مبارزه با کووید- ۱۹ رونمایی شده است که واکسن نیست. یک داروی ترکیبی آنتیبادی که به نام اووشلد (Evusheld) شناخته میشود، مجوز استفاده اضطراری از سازمان غذا و دارو (FDA) را برای کمک به پیشگیری از کووید-۱۹ در برخی از بزرگسالان و کودکان بالای ۱۲ سال که حداقل ۴۰ کیلوگرم وزن دارند دریافت کرده است.
مخاطب ۲۴- در این نوع درمان، فرد طی یک جلسه دو تزریق دریافت میکند که حدود ۶ ماه از او در مقابل بیماری محافظت میکند. سازمان غذا و دارو دریافت این دارو را برای دو گروه از افراد مجاز میداند. گروه اول افرادی که تحت تأثیر از شرایط پزشکی یا مصرف داروهای خاص مبتلابه سیستم ایمنی ضعیف تا شدید هستند که در این شرایط ممکن است بهاندازه کافی به واکسنها پاسخ ندهند. این گروه شامل افرادی است که برای درمان سرطان تحت شیمیدرمانی قرار میگیرند و کسانی که قبلاً پیوند عضو داشته و داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی مصرف میکنند. گروه دوم نیز شامل افرادی است که واکنش نامطلوب شدیدی به واکسن کووید-۱۹ یا مواد تشکیلدهنده آن داشتهاند.
باید دقت داشت که واکسنها همچنان بهترین محافظ در برابر ابتلا به کووید-۱۹ یا تجربه شدید بیماری، بستری شدن در بیمارستان یا مرگ هستند. بااینحال اووشلد جایگزینی است برای افرادی که نمیتوانند واکسن دریافت کنند.
طی مطالعهای در سال ۲۰۲۱ در دانشگاه واندربیلت، به بررسی اثربخشی Evusheld در پیشگیری از کووید-۱۹ پرداختهشده است. این تحقیق شامل ۵۱۷۲ فرد بالای ۵۹ سال یا افرادی میگردید که دچار برخی بیماریهای مزمن بودند. شرکتکنندگان واکسنی دریافت نکرده بودند، سابقه ابتلا به کووید-۱۹ را نداشتند و در ابتدای تحقیق آزمایش مثبتی مبنی بر ابتلا به آن نداشتند. از میان شرکتکنندگان، ۳۴۴۱ نفر دو تزریق اووشلد و ۱۷۳۱ نفر دارونما دریافت کردند. محققان با پیگیری شرکتکنندگان درصدد بودند بدانند آیا آنها ظرف کمتر از ۱۸۳ روز بعد از شروع آزمایش، مبتلابه کووید-۱۹ تشخیص دادهشدهاند یا خیر.
محققان گزارش دادند که خطر ابتلا به کووید-۱۹ در افرادی که Evusheld دریافت کردند در مقایسه با گروهی که دارونما دریافت کردند، ۷۷ درصد کاهش داشته است. علاوه بر آن مصونیت حاصل از اووشلد در مقابل کووید-۱۹ شش ماه برآورد گردید.
تحقیقات تکمیلی انجامشده توسط سازمان غذا و دارو و مراکز ارزیابی و تحقیقات بیولوژیک به این موضوع پرداخته است که آیا Evusheld میتواند در مبارزه با نوع اومیکرون کمک کند یا خیر. این مطالعه نشان میدهد که اووشیلد در برابر اومیکرون نیز تأثیر محافظتی و خنثی کردن اثر ویروس را داراست. منلاس پانگالوس، معاون اجرایی تحقیق و توسعه بیودارویی در استرازنکا طی اظهاراتی بیان کرده اووشیلد با ترکیب دو آنتیبادی قوی که به نحوی متفاوت، اما مکمل یکدیگر علیه ویروس عمل میکنند، برای مقابله با ایجاد مقاومت بالقوه در ظهور گونههای جدید SARS-CoV-۲ طراحی گردیده است.
عوارض جانبی
بر اساس گزارش سازمان غذا و دارو، شایعترین عوارض جانبی Evusheld سردرد، خستگی و سرفه است. این مطالعه همچنین واکنشهای حساسیتی مفرط ازجمله آنافیلاکسی و خونریزی در محلی تزریق را بهعنوان سایر عوارض جانبی احتمالی ذکر کرده است. بروز مشکلات جدی قلبی در شرکتکنندگانی که در معرض خطر بیماریهای قلبی قرار داشتند نیز نادر بود. بااینحال تعداد بیشتری از دریافتکنندگان اووشیلد نسبت به کسانی که دارونما دریافت کردند، عوارض جانبی قلبی را تجربه کردند.
همه شرکتکنندگانی که در طول دوره مطالعه با بروز مشکلات قلبی مواجه گردیدند، سابقه بیماری قلبی عروقی داشتند، بنابراین مشخص نیست که آیا اووشلد طی دوره مطالعه در بروز مشکلات قلبی نقش داشته است یا خیر.
باوجود مصونیتی که اووشلد در مقابل کووید-۱۹ ایجاد میکند، اما این داروی تزریقی واکسن نیست. بنا بر توضیح بث بئاتریز، دکترای اپیدمیولوژیست در وزارت بهداشت عمومی ماساچوست، عملکرد و تأثیرگذاری واکسنها اینگونه است که به بدن یاد میدهند چگونه بهسرعت پادتنها و گلبولهای سفید خون را هنگامیکه در معرض ویروس قرار میگیرند، تولید کرده و با این آمادگی از پیش به وجود آمده نسبت به عامل بیماریزا مصونیت ایجاد کنند. در برخی افراد حتی پس از تزریق واکسن، بدن ایمنی کافی برای تولید آنتیبادیهای موردنیاز برای مبارزه با عفونت ایجاد نمیکند. درواقع بهجای تکیهبر بدن برای ایجاد آنتیبادیها، Evusheld آنها را مستقیماً ارائه میدهد. بااینحال او در ادامه اضافه میکند که برای بیشتر مردم واکسنها بهترین گزینه هستند، زیرا به بدن یاد میدهند تا با استفاده از ابزارهای زیادی که برای مبارزه با عفونت در خود دارد واکنش نشان دهد. به عقیده دکتر بئاتریز، اووشیلد گزینه خوبی برای بخش کوچکی از افراد است که واکسنها برایشان مؤثر نیستند یا واکنشهای شدیدی نسبت به آنها دارند.
شایانذکر است که اووشیلد در حال حاضر برای درمان عفونتهای ناشی از ویروس کرونا استفاده نمیشود. بااینحال به گفته مقامات استرازنکا، این دارو در حال حاضر برای استفاده بیماران مبتلابه کووید-۱۹ پس از ترخیص از بیمارستان و همچنین بهعنوان یک داروی مکمل برای درمان بیماران بستری در حال مطالعه است.
منبع: فرارو