کریپتوکارنسی یک ارز دیجیتال یا مجازی محسوب میشود که توسط فرایندی به نام رمزنگاری یا کریپتوگرافی ایمن شدهاست. رمزنگاری باعث میشود تا کلاهبرداریهایی همچون دوبار خرج کردن در این ارزها تقریبا غیرممکن شود. بیشتر ارزهای دیجیتال در شبکههای غیرمتمرکز با استفاده از فناوری بلاک چین فعالیت میکنند. بلاکچین یک دفتر کل توزیع شده است که توسط شبکهای متفاوت از رایانهها اجرا میشود.
یکی از ویژگیهای مشخص کریپتوکارنسی این است که معمولا توسط هیچ مرجع مرکزی صادر نمیشوند و از نظر تئوری از دخالت یا دستکاری دولت مصون هستند.
همانطورکه اشاره شد، رمزارزها، ارزهای دیجیتال یا مجازی هستند که زیربنای آنها سیستمهای رمزنگاری است. آنها امکان پرداخت امن را بدون استفاده از واسطههای شخص ثالث فراهم میکنند. در اصطلاح کریپتوکارنسی، «کریپتو» به الگوریتمهای رمزگذاری مختلف و تکنیکهای رمزنگاری اشاره دارد که از این ورودیها محافظت میکنند، مانند رمزگذاری منحنی بیضوی، جفتهای کلید عمومی-خصوصی و توابع هش.
نقطه عطف جذابیت و عملکرد بیت کوین و سایر رمزارزها، فناوری بلاکچین است. همانطور که از نام آن مشخص است، یک بلاکچین اساسا مجموعهای از بلاکهای اطلاعاتی متصل به هم است که در یک دفتر کل آنلاین نگهداری میشود. هر بلاک شامل مجموعهای از تراکنشها است که به طور مستقل توسط اعتبارسنجها در یک شبکه تایید شدهاست.
هر بلاک جدیدی که ایجاد میشود باید قبل از اضافه شدن به بلاکچین تایید شود. موضوعی که جعل تاریخچه تراکنشها را تقریبا غیرممکن میکند. محتویات دفتر کل آنلاین باید توسط شبکهای از گرههای منفرد یا رایانههایی که دفتر کل را نگهداری میکنند، تایید شود.
کارشناسان معتقدند که فناوری بلاک چین میتواند در صنایع مختلف مانند زنجیره تامین و فرآیندهایی مانند رای گیری آنلاین و تامین مالی جمعی مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال، موسسات مالی مانند جیپی موگان از فناوری بلاک چین برای کاهش هزینههای تراکنش از طریق ساده کردن پردازش پرداختها، استفاده میکنند.
بسیاری از ارزهای رمزپایه برای تسهیل فعالیت روی بلاک چین ایجاد شدهاند. به عنوان مثال، اتریوم به عنوان روش پرداخت در ازای اعتبارسنجی تراکنشها و باز کردن بلاکها طراحی شده است. هنگامی که بلاکچین اتریوم در سپتامبر 2022 به اثبات سهام تبدیل شد، اتریوم (ETH) وظیفه دیگری را نیز تحت عنوان مکانیزم استیکینگ در بلاکچین برعهده گرفت.
از آنجایی که کریپتوکارنسیهای زیادی در بازار وجود دارد، شناخت انواع ارزهای دیجیتال بسیار مهم است. دانستن اینکه آیا کوینی که برای سرمایهگذاری انتخاب کردهاید، هدفی دارد یا خیر، میتواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید که آیا این کریپتوکارنسی ارزش سرمایهگذاری دارد یا نه.
همانطور که کوینهای کوناگونی در بازار کریپتوکارنسی وجود دارد و شما همواره نام کوینهای مختلفی را میشنوید، عملکرد آنها نیز با یکدیگر متفاوت است و دستهبندیهای گوناگونی برای رمزارزها وجود دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
رمزارزهای کاربردی: اتریوم (ETH) و ریپل (XRP) دو نمونه از توکنهای کاربردی هستند که عملکردهای خاصی را در بلاک چینهای مربوطه خود انجام میدهند.
ارزهای دیجیتال تراکنشی: توکنهایی که برای استفاده به عنوان روش پرداخت طراحی شدهاند. بیت کوین (BTC) شناخته شدهترین آنهاست.
ارزهای رمزنگاری شده حاکمیتی: این توکنها به منظور رای دادن یا سایر افدامات حقوقی در یک بلاکچین استفاده میشوند که یونی سوآپ(UNI) نمونهای مشهور از این دسته است.
توکنهای پلتفرمی: این توکنها از برنامههایی که برای استفاده از بلاکچین ساخته شدهاند، پشتیبانی میکند. رمزارز سولانا (SOL) در این دسته جای میگیرد.
توکنهای امنیتی: توکنهایی که نشان دهنده مالکیت یک دارایی هستند، مانند سهامی که توکنیزه شده و ارزش آن به زنجیره بلوکی منتقل شدهاست. MS Token نمونهای از توکنهای امنیتی است.
همانطور که میدانید، ارزهای فیات قدرت خود را از دولت یا مقامات پولی میگیرند. به عنوان مثال، هر یک دلار توسط دولت ایالاتمتحده پشتیبانی میشود.
اما ارزهای دیجیتال توسط هیچ نهاد دولتی یا خصوصی پشتیبانی نمیشوند. بنابراین، اثبات وضعیت حقوقی آنها در حوزههای قضایی مختلف مالی در سراسر جهان دشوار است. اینکه کریپتوکارنسیها عمدتا خارج از اکثر زیرساختهای مالی موجود کار میکنند، باعث شده تا درباره قانونی بودن آنها اتفاق نظر وجود نداشته باشد.
در آمریکا، وضعیت نامشخص کریپتوکارنسیها در زمینه قانونی، پیامدهایی را برای استفاده از آنها در سرمایهگذاریها و معاملات روزانه ایجاد میکند. در ژوئن 2019، گروه ویژه اقدام مالی (FATF) توصیه کرد که نقل و انتقالات ارزهای دیجیتال باید مشمول الزامات قانونی مربوط به خود باشد.
دادگاههای ایالاتمتحده در جولای 2023، حکم دادند که کریپتوکارنسیها فقط زمانی که توسط خریداران نهادی خریداری میشوند، اوراق بهادارند و خرید و فروش آنها توسط سرمایهگذاران خرد که در صرافیها صورت میگیرد، به عنوان اوراقبهادار در نظر گرفته نمیشوند. این نتیجه توسط دادگاه منطقهای آمریکا در ناحیه جنوبی نیویورک در پرونده SEC علیه ریپل ارائه شد.
علاقهمندان به دنیای کریپتوکارنسی این حکم را یک پیروزی برای ارزهای دیجیتال نامیدند. با این حال، فعالیت صرافیهای کریپتو مانندعرضه یا فروش کوین به سرمایهگذاران نهادی، توسط SEC تنظیم میشوند. بنابراین، میتوان گفت که فعالیت رمزارزها در ایالاتمتحده قانونی است، اما آژانسهای نظارتی به تدریج درحال دخالت در این صنعت هستند.
در آسیا، قانون خدمات پرداخت ژاپن بیت کوین را به عنوان دارایی قانونی تعریف میکند. با این حال، صرافیهای ارزهای دیجیتال فعال در کشور ملزم به جمعآوری اطلاعات در مورد مشتری و جزئیات مربوط به حواله هستند.
چین اما مبادلات، تراکنشها و استخراج کریپتوکارنسیها را در داخل مرزهای خود ممنوع کرده اما دارای یک ارز دیجیتال بانک مرکزی (CBDC) است.
طبق گزارشهای موجود، هند در حال تدوین چارچوبی برای کریپتوکارنسیها است.
ارزهای دیجیتال در اتحادیه اروپا قانونی هستند. مشتقات و سایر محصولاتی که از ارزهای رمزنگاری شده استفاده میکنند اما باید به عنوان «ابزار مالی» مورد تایید قرار بگیرند و واجد شرایط باشند. در ژوئن 2023، مقررات بازار داراییهای رمزنگاری شده (MiCA) کمیسیون اروپا اجرایی شد. این قانون برای شرکتها یا فروشندگانی که خدمات مالی را با استفاده از ارزهای دیجیتال ارائه میکنند، تدابیر امنیتی و قوانینی را وضع میکند.
رمزارزها به دلیل ضرر زیادی که سرمایه گذاران از طریق کلاهبرداری، هک، باگ و نوسانات متحمل میشوند، به سرمایهگذاریهای پر ریسک شهرت یافتهاند. اگرچه رمزارزها و بلاکچین اصلی عموما امن هستند، اما پیچیدگی فنی استفاده و ذخیره داراییهای رمزنگاری شده میتواند خطر قابل توجهی برای کاربران جدید باشد.
علاوه بر ریسکهای بازار مرتبط با این داراییها، سرمایهگذاران کریپتوکارنسی باید از خطرات زیر نیز آگاه باشند:
ریسک کاربر: بر خلاف امور مالی سنتی، هیچ راهی برای لغو تراکنش رمزارزی پس از ارسال آن وجود ندارد.
ریسک نظارتی: وضعیت نظارتی برخی از رمزارزها هنوز نامشخص است، بسیاری از دولتها بهدنبال تنظیم آنها به عنوان اوراق بهادار، ارز یا هر دو هستند.
ریسک طرف مقابل: سرقت یا از دست دادن دارایی توسط یکی از این اشخاص ثالث میتواند منجر به از دست دادن کل سرمایه فرد شود.
ریسکهای برنامهنویسی: بسیاری از پلتفرمها از قراردادهای هوشمند خودکار برای کنترل سپردههای کاربران استفاده میکنند. استفاده از این پلتفرمها خطر از دست دادن دارایی با یک باگ یا سوءاستفاده را زیاد میکند.
دستکاری بازار: دستکاری بازار همچنان یک مشکل اساسی در است، زیرا برخی به طور غیراخلاقی از نفوذ خود استفاده میکنند.
تسهیل انتقال وجه بین طرفین، حذف اشخاص ثالث از معاملات، ایجاد سود بالا از مزایای کریپتوکارنسی است. اما نوسانات بالا، مسائل امنیتی خارج از زنجیره و احتمال انجام اقدامات مجرمانه از معایب ارزهای دیجیتال محسوب میشود.