سیدرضا نورانی درباره توانمندی ایران در خصوص افزایش تولید محصولات کشاورزی، گفت: فائو، اعلام کرده است که جمهوری اسلامی ایران علاوه بر تولید محصولات غذایی برای خود میتواند نیاز کشورهای حوزه خلیج فارس را تهیه و تامین کند.
وی با بیان اینکه دیدگاه فائو با توجه به پتانسیلها و ظرفیتهای کشور ارئه شده است، خاطر نشان کرد: فائو بر این نکته اشراف کامل دارد که ما در منطقه کمآب قرار گرفتیم و در ۲ سال گذشته خشکسالی را تجربه کردیم. اما با این وجود افزایش تولید محصولات کشاورزی دور از دسترس نیست البته مشروط به اینکه بتوانیم زیرساختهای تولید محصولات کشاورزی را تقویت کنیم.
این فعال اقتصادی در پاسخ به این پرسش که یکی از نمایندگان مجلس بر این باور است که ایران میتواند نیاز ۷۰۰ میلیون انسان در زمینه محصولات کشاورزی را تامین کند آیا چنین دیدگاهی به واقعیت نزدیک است؟ گفت: درحال حاضر این امکان برای ما وجود ندارد شاید با نگاه اغماضآمیز بتوان گفت که ما میتوانیم حداقل برای ۲۰۰ میلیون نفر محصول کشاورزی تولید کنیم.
به گفته نورانی، علاوه بر تولید محصولات کشاورزی برای ۸۰ میلیون ایرانی سهم ناچیزی از تولیدات ما صادر میشود. متاسفانه بخش قابل توجهی از تولیدات محصولات کشاورزی به ضایعات تبدیل میشوند.
وی ضایعات محصولات کشاورزی را بین ۳۵ تا ۴۰ درصد عنوان کرد و افزود: ضایعات محصولات کشاورزی بالاست، این درحالیست که بین ۵ تا ۱۰ درصد از تولیدات ما صادر میشود. متاسفانه ما فراموش میکنیم که صادرات در افزایش تولید نقش مهمی ایفا میکند.
این فعال اقتصادی بابیان اینکه اهتمام جدی برای افزایش تولید محصولات کشاورزی در کشور ایجاد نشده است، تصریح کرد: فاکتورهای بالای برای افزایش تولید در کشور وجود دارد که چندان به آنها توجه نشده است بهعنوان نمونه ما هنوز از منابع آبی دریای عمان استفاده نکردیم، اما کشورهای حوزه خلیجفارس سالهاست که در زمینه ورود و از این آب برای تولید محصولات کشاورزی بهره میگیرند.
به گفته وی، نگاه ما در تامین آب معطوف به نزولات آسمانی است، اما نتوانستیم این زمینه را بهخوبی مدیریت کنیم و در فصلی که باران زیاد میآید سیلابها را به اعماق زمین هدایت کنیم تا کمتر از منابع زیرزمینی استفاده کنیم. به نظر من اگر دیدگاه مدیران نسبت به بحث افزایش تولید اصلاح شود پتانسیل لازم در زمینه افزایش تولید را داریم.
رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی با اشاره به عدم حمایت جدی در افزایش تولید محصولات کشاورزی، گفت: متاسفانه از تفکرات، بینش و دانش تشکلها در افزایش تولید استفاده نمیشود بهعنوان مثال وقتی در یک فصل کالای در کشور کمیاب میشود تمایلها برای تولید یک محصول از سوی تولیدکنندگان افزایش پیدا میکند؛ در نتیجه با افزایش تولید بخشی از آن ضایع میشود.
وی با اشاره به دیگر عوامل افزایش ضایعات محصولات کشاورزی، بیان کرد: ماشینآلات در برداشت محصولات کشاورزی بسیار مستهلک شدهاند همچنین زمان آن رسیده است که آبیاری قطرهای را جایگزین آبیاری غرقابی کنیم.
نورانی با اشاره به نبود برنامه در کشت محصولات کشاورزی، بیان کرد: تا به امروز نتوانستیم برنامه کشت منظم و مدونی را دنبال کنیم و به کشاورزان بگویم که چه تولیداتی را در برنامه تولید خود جای بدهند. در ۳ ماه نخست سال جاری هندوانه رتبه نخست صادرات محصولات کشاورزی را تصاحب کرد. باید بگویم در کشت هندوانه بیشترین حجم آب مصرف میشود ما این محصول پر آب بر را صادر میکنیم واز سوی دیگر محصولات کم آب بری، چون گندم و جو را وارد میکنیم.
این فعال اقتصادی ادامه داد: افزایش صادرات هندوانه و واردات گندم بهخوبی نشان میدهد که ما در روند واردات و صادرات خود از اصول مشخصی تبعیت نمیکنیم. باید در برنامه صادراتی خود اقلام پر آب بر را حذف و محصولاتی که آب بری کمی دارند و توانایی تولید آن در کشور وجود دارد را جایگزین کنیم.
وی با اشاره به توسعه صنایع جانبی و تکمیلی، گفت: بسیاری از ماشینآلات کهنه هستند و باید آنها را بهروز شوند.
نورانی بابیان اینکه تصمیمگیریها در بخش کشاورزی در اتاقهای بسته گرفته میشود، گفت: وقتی در تصمیمگیریها تشکلها نادیده گرفته میشوند تصمیمات دولتیها نتیجهای جز ایجاد رانت نخواهد داشت. ارزهای ارزان قیمت در اتاقهای در بسته داده به افراد خاصی داده شد که هیچ نقشی در تولید نداشتند.
وی بابیان اینکه صادرات محصولات کشاورزی مویرگی صورت میگیرد، بیان کرد: بهدلیل تحریمهایی که علیه ما میشود ما نمیتوانیم بهفکر توسعه صادرات باشیم، اما اگر بین دولت و تشکلهای بخش خصوصی اجماع نظر منسجم در زمینه افزایش صادرات شکل بگیرد میتوان آمار صادرات را افزایش داد؛ اما اگر در اتاقهای دربسته قوانین وضع شوند به نتیجه نخواهیم رسید.
نورانی با بیان اینکه تهدید صادرات به معنی تهدید تولید است، بیان کرد: سیاستهای بانک مرکزی باعث شد بسیاری از بازارهایی که برای تصاحب آنها سالها زحمت بکشیم را از دست بدهیم. هزینههای جانبی صادرات در زمان تحریمها ۳ برابر شد و باید برای افزایش تولید و صادرات هدفگذاری کنیم.