رتبه‌بندی معلمان، پول‌پاشی نیست
مسعود فیاضی در نشستی صمیمانه با جمعی از معلمان، کارشناسان ستادی و ادارات، نمایندگان تشکل‌های فرهنگیان و فعالان حوزه تعلیم و تربیت اظهار کرد: نظام تعلیم و تربیت یعنی آینده کشور، یعنی تربیت ۱۵ میلیون انسان؛ در آیات و روایات آمده است که اگر یک نفر را احیاکنی گویی همه انسان‌ها را احیا کرده‌ای. حال برای ۱۵ میلیون انسان هر کاری از دستت برمی‌آید بکن. این توفیق عجیبی است که فکر می‌کنم در کل عمرم نعمتی بزرگتر از این نصیبم نشده باشد.
وی افزود: بنده خود را جزئی از جریان فکری انقلابیِ متخصص و مجرب می‌دانم و از تعلق به آن مفتخرم و خدمت به کسانی که در فرهنگ تعلیم و تربیت دارند فعالیت می‌کنند، را بزرگترین توفیق می‌دانم.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش با بیان اینکه از سال‌های قبل معتقدم حوزه مأموریت آموزش‌وپرورش محدود به خود آموزش و پرورش نیست و باید سایر دستگاه‌ها هم نقش خود را ایفا کنند گفت: در مرکز پژوهش‌ها هم وقتی بحث برنامه هفتم مطرح شد و سازمان برنامه، سند آمایش سرزمین را آورده بود، در شورای معاونین گفتم اشکال چهل ساله مداومی داریم. اگر انقلابمان ایدئولوژیک بود پس ذاتش فرهنگی است و لذا قلبش باید تربیت نیرو باشد نه اقتصاد؛ اقتصاد شرط لازم است، ۹۰ است، اما ۱۰۰ نیست؛ بنابراین انسان اقتصادی نباید مبنای طرح توسعه و برنامه آمایش سرزمین باشد و چرا باید سند توسعه را سازمان برنامه و بودجه بنویسد؟ چرا آموزش و پرورش نباید بنویسد؟ آمایش سرزمین را چرا سازمان برنامه و بودجه بنویسد؟ چرا آموزش و پرورش نباید بنویسد؟ آیا به خاطر اینکه منابع پولی دست اوست پس او باید بنویسد؟ این را باید تغییر داد.
وی افزود: مقام معظم رهبری این ۴۰ سال را گام دوم شمرده‌اند و این دولت، اولین دولتِ گام دوم است و باید گام ۴۰ ساله را طراحی کند، اگر منطق این است که آموزش و پرورش باید قلب رآکتور توسعه کشور قرار بگیرد پس هدف را همین بگذاریم و بعد مهندسی معکوس کنیم و ببینیم باید چه کنیم؛ لذا نگاهمان باید متفاوت باشد. بله یک سری مسائل روی میز و مطالبات جدی داریم. اما باید زیرساخت‌هایی را نیز فراهم کنیم. کارهای بسیار خوبی در آموزش و پرورش اتفاق افتاده است. آموزش و پرورش "خوب" است، اما ما به کم راضی نیستیم و تا رسیدن به نقطه "خوب‌تر" فاصله داریم.
تحول، بخشنامه‌ای نیست
باید از زیر سنگ هم شده پول جور کنیم!
فیاضی با بیان اینکه نگاه من به ماجرای تحول این است که تحول باید در کلاس درس رقم بخورد گفت: تحول بخشنامه‌ای و مدیریت در ستاد وزارتخانه نیست. باید در پی اثربخشی بود؛ بنابراین قلب این رآکتور پیشرفت کشور می‌شود معلم، یعنی معلم است که باید تربیت شود و هر چقدر ما روی معلم سرمایه‌گذاری کنیم برد کرده‌ایم. یک معلم گاهی یک زندگی را عوض می‌کند. بنده به آقای رئیس جمهور هم عرض کردم که ما می‌خواهیم نگاهمان را به دانشگاه فرهنگیان و امثالهم عوض کنیم. در اینجا باید از زیر سنگ هم شده پول جور کنیم و هزینه کنیم. باید نگاه سرمایه‌ای داشته باشیم نگاه هزینه‌ای درست نیست.
وی تاکید کرد: لذا هرتحولی بخواهد رخ بدهد در مدرسه و کلاس باید رخ بدهد. ما اشتباه کردیم آمدیم تو ستاد وزارتخانه و ستاد اجرای سند تحول زدیم. ما باید برویم در مدرسه ستاد اجرای سند تحول بزنیم. باید تفویض اختیار بشود. یک نظام تفویض اختیار باید شکل بگیرد. شورای مدرسه باید اختیارات جدی پیدا کنند. نظام تعلیم و تربیت کاملاً حاکمیتی است، خصوصی هم نیست و حضرت امیرالمومنین (ع) در نامه‌ای به مالک اشتر فرمودند «وظیفه تو که قرار است حاکم بشوی این است که مردم را تعلیم بدهی؛ این کار توست.» هیچ حکومتی حتی حکومت بی‌دین هم نظام تعلیم و تربیت یعنی شکل‌دهی به آینده کشور را به بخش خصوصی نمی‌دهد. اما معنایش این نیست که تو خودت متصدی همه چیز باشی، لذا اگر قرار است منِ آموزش و پرورش تنظیم‌گری را در دست بگیرم باید تمرکزم را روی آن بگذارم.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش با بیان اینکه منِ نوعی باید به جای آنکه وزیر در ستاد باشم، وزیر در مدرسه باشم، باید در مدارس و شهرستان‌ها بچرخم و ببینم آن استاندارد‌هایی که طراحی کردم به درستی اجرا می‌شود یا خیر گفت: باید نظارتم را جدی، اما اجرا را واگذار کنم. به عنوان مثال، بازگشایی در شرایط کرونا به شیوع کرونا در منطقه بستگی دارد، به نوع درس بستگی دارد، مثلاً درس اتومکانیک در فنی‌وحرفه‌ای که مهارتی است باید حضوری آموزش داده شود و غیرحضوری نمی‌شود، به تراکم کلاسی هم بستگی دارد، ستاد در اینجا نمی‌تواند ضابطه بدهد، بلکه پروتکل می‌دهد و می‌گوید با رعایت این موارد خودت تصمیم بگیر که کِی و چه‌طور مدارس باز شود.
فیاضی اضافه کرد: ما فکر می‌کنیم مدیران در لایه‌های پایین‌تر نمی‌توانند خودشان تصمیم بگیرند. در حالی که همه هنر ما باید در به‌کارگیری این ظرفیت عظیم باشد، یعنی به جای اینکه بگویم حرف من را گوش کنید، بگویم این کار با شما باشد و روابط را تنظیم کنم، اختیار بدهم تا خودشان در یک قاعده‌ای کار را اداره کنند.
وی با اشاره به اینکه بنده بر اساس آیین‌نامه داخلی مجلس خواستم به گونه‌ای عمل کنم که از روز اول وارد عرصه اجرا شوم گفت: ماده ۲۳۵ آیین نامه داخلی مجلس می‌گوید وزیر بر اساس برنامه‌ای که روز رأی اعتماد ارائه می‌دهد باید سالانه گزارش بدهد. یعنی آن برنامه مصوب مجلس است و باید طبق آن عمل کند و گزارش دهد؛ بنابراین ما برنامه را دقیق بستیم که همین را مبنا قرار دهیم و تقسیم کار کنیم و روز اول را هم از دست ندهیم. این برنامه دو بخش است، یک بخش آن مسائل فوری فعلی و یک بخش هم مسائل تحولی است. ما اکنون یک سری مسائل فوری داریم که حتماً باید تعیین تکلیف شود و پای آن هم باید بایستیم تا جلو برود.
رتبه‌بندی، پول‌پاشی نیست
وی افزود: یکی از این‌ها بحث رتبه‌بندی است. مجلس پای کار آمده و ما هم باید هر چه تصویب می‌شود را با قدرت اجرا کنیم، به آقای رئیس جمهور و همچنین در مصاحبه‌هایم گفته‌ام که معتقدم این داستان از مصادیق اَتَمّ عدالت است، زیرا رتبه‌بندی که پول‌پاشی نیست، بلکه کاملاً تناسب بین نظام پرداخت و تخصص است. البته چندین سال است که باید اجرا می‌شده و نشده است. به نظر من رتبه بندی نقطه عطف و یکی از الطاف خفیه الهی برای آموزش و پرورش است چرا که اگر واقعاً درست اجرا شود اتفاق بزرگی می‌افتد و کیفیت آموزشی ارتقا می‌یابد.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش با بیان اینکه یک مسئله دیگر مطالبات معوق معلمان است گفت: اگر حق‌التدریس ماه به ماه پرداخت شود آیا دیگر کمبود معلم خواهیم داشت؟ چه‌طور است که دیگران وقتی اضافه کاری می‌کنند سر ماه پول آن را می‌گیرند، اما معلمی که کلاس رفته باید یک سال بعد حق‌الزحمه خود را دریافت کند؟ ما به مجلس هم گفتیم بیایید کمک کنید و ردیف بودجه برای حق التدریس‌ها بگذارید بعد ببینید آیا کمبود معلم پیدا می‌شود یا خیر؟.
فیاضی ادامه داد: بحث دیگر حقوق بازنشستگی است که باید این‌ها را جدی دنبال کرد. البته اگر توفیق باشد، بنده یک وزیر هستم و همه حاکمیت نیستم، برای حل این مسائل همه حاکمیت و دولت باید پای کار بیاید. من به آقای رئیسی گفتم اگر فقط یک درخواست از شما داشته باشم این است که شما در جلسات شورای عالی آموزش و پرورش حضور پیدا کنید و همان جا وضعیت را ببینید و دستور بدهید، چون شما یعنی کل دولت هستید.
وی با اشاره به اینکه مسئله دیگر دانشگاه فرهنگیان است عنوان کرد: دانشگاه فرهنگیان قلب ماجراست. ما باید تلاش کنیم که درجه یک بشود. سرمایه‌گذاری اصلی اینجاست. ما هر چقدر در دانشگاه فرهنگیان هزینه کنیم بردیم. اکنون آموزش و پرورش بهترین نخبگانی که تربیت می‌کند را به آموزش عالی می‌دهد، اما به خودش برنمی‌گردد. دانشگاه فرهنگیان باید ارتقاء یابد.
وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش افزود: یکی دیگر از مسائل فوریت‌دار، صندوق ذخیره فرهنگیان است. برخی می‌گفتند قرار بوده در صندوق ذخیره سپرده‌گذار باشند، گفتم قرار این نبوده، ۹۶.۵ درصد از بودجه آموزش و پرورش برای حقوق می‌رود و ۳.۵ درصد می‌ماند که به برنامه خاصی نمی‌رسد و قطره‌ای است که به رفاهیات اختصاص می‌یابد. این رفاهیات را کجا باید تأمین کند؟ اگر صندوق ذخیره بتواند با اصلاحاتی متولی رفاهیات شود، کار تمام است. فرهنگی چرا باید سپرده‌گذار باشد؟ سپرده‌گذاری باشد که نتواند نظارت کند؟ من تا این حرف را زدم جریانات خاصی شروع کردند به توییت زدن که در اساسنامه ماهیت حقوقی صندوق ذخیره مشخص است و شما نمی‌توانید این را تغییر دهید. در پاسخ باید بگویم خیر، ماهیت حقوقی آن مشخص نیست و قانون بودجه ۱۴۰۰ دولت را مکلف کرده که تا خرداد ماه اساسنامه صندوق را جهت تصویب به مجلس بدهد، پس ماهیت معلوم نیست و باید اصلاح شود.
وی تصریح کرد: آموزش و پرورش همه چیز دارد، اگر فقط بتوانیم نقشه را تنظیم کنیم که این زنجیره‌های ارزش را پیدا کنیم همه چیز هست و ما اصلاً نیاز به دولت نداریم. ببینید باید مدل اقتصادی وزارتخانه تغییر کند.
