کنکور ۱۴۰۰ در حالی برگزار شد که در طول دو سال تحصیلی گذشته دانش آموزان کشور با بی سابقهترین شرایط پاندمی کرونا مواجه بودند، اما بنظر میرسد در سازمان سنجش و در میان طراحان سوالات کنکور خبری از این موضوع نبوده است. مسئله و سوال اصلی این است که چرا کشور همواره از نبود همکاری بین بخشی و نبود رویکرد مسئله محور، در حال آسیب دیدن است و مقامات دولتی و ساختارهای بروکراتیک، حاضر به تعدیل مواضع و شرایط فعلی خود به نفع دانش آموزان و خانوادهها نیستند؟
در کنکور امسال بویژه در دروسی مثل ریاضی، سوالات غیرهماهنگ با محتوی کتاب درسی بوده و سطح دشواری و آشفته بودن چینش سوالات بگونهای بوده که عمده دانش آموزان را از ادامه پاسخگویی منصرف کرده است. متاسفانه عدم همکاری سازمان سنجش با وزارت آموزش و پرورش شرایط را به گونهای رقم زده که نگرانیهای روحی و روانی نوجوانان آینده ساز کشور را بشدت تشدید کرده است.
در حالی که قریب به یک چهارم دانش آموزان دبیرستانی و دانشجویان تازه وارد در دانشگاهها، دارای افسردگی و آسیبهای روحی هستند دستگاه عظیم و پیچیده کنکور و سازمان غیر شفاف و غیر پاسخگوی سازمان سنجش مرتبا بر تشدید بحرانهای روحی و روانی نوجوانان کشور دامن میزند.
مسئله این است که چرا باید افرادی سوالات کنکور را طراحی کنند که سالها از مدرسه و آموزش و پرورش دور بوده اند و کمترین آشنایی با وضعیت تدریس در مدارس ندارند. چرا رویههایی که دانش آموزان در طول دوره تحصیلی در مدرسه با آن خو گرفته اند در کنکور مبنا قرار نمیگیرد و مبنای کار در طراحی سوالات، آخرین متدها و شیوهای بکارگرفته شده در موسسات مافیایی کنکور میباشد.
مگر مبنای طراحی سوالات کنکور ورودی دانشگاهها، کتاب درسی و شیوههای برنامه ریزی درسی در وزارت آموزش و پرورش نیست؟ شخم زدن کتاب درسی برای طراحی سوالاتی که اکثریت دانش آموزان سال دیپلم قادر به پاسخگویی آن نیستند چه معنایی دارد؟ چرا سوالات کنکور نباید رویکرد کتاب محور داشته باشد؟ ضمن احترام به معلمان شاغل به کار در دبیرستانها، این سوال را میتوان از مسئولان سازمان سنجش و طراحان کنکور کرد که اگر این کنکور را از معلمان سراسر کشور بگیرد چند درصد قادر به پاسخگویی کامل هستند؟ پس سازمان سنجش چه تعمدی دارد که سوالات را به گونهای طراحی کند که بیش از نیمی از دانش آموزان کشور در برخی دروس نمره منفی دریافت کنند؟ طبیعی است که باید در این سامانه خلاقیت کش و تنش آفرین کنکور بازنگری اساسی صورت گیرد. مگر سازمان سنجش در کشور دیگری قرار دارد و یا این کنکور کشور ترکیه است که این گونه سوال طراحی میشود! اگر روزی سازمان غیرشفاف سنجش، عملکرد دانش آموزان در کنکور را منتشر کند واقعا فاجعه بار است انگار سوالات کنکور برای حذف دانشآموران با آموختههای متوسط و ضعیف جامعه است و محل رقابت کسانی است که سالها در موسسات کنکور با پرداخت هزینههای آنچنانی تلاش کرده اند خوب معلوم است که برگزاری چنین کنکوری به تشدید بی عدالتی آموزشی و تبعیضهای ناروا میانجامد. اگر قریب به نود درصد ظرفیت دانشگاهها از طریق معدل و بدون کنکور است پس چرا باید این شر بزرگ یعنی غول کنکور بر سر نظام آموزشی کشور و یک میلیون داوطلب مضطرب و نگران آوار شود؟ مگر وظیفه دولت تنظیم گری نیست؟ چرا باید دانشآموزان آینده ساز کشور تاوان عدم هماهنگی سازمان سنجش با طراحیها و برنامه ریزیهای آموزش و پرورش را پرداخت کنند؟ چرا مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی ورود تخصصی و هدفمند به این موضوعات ندارد؟ اگر میزان افسردگیها و آسیبهای روحی و روانی و همچنین خودکشیهای دانشجویان تازه وارد به دانشگاهها و موسسات آموزش عالی بررسی شود به آثار و تبعات خسارت بار و منفی غول کنکور بیشتر پی برده میشود. آخر این چه تعمدی است که سازمان سنجش هر ساله بر جسد وزارت آموزش و پرورش رژه میرود تا بنوعی ناکارآمدی این وزارتخانه عظیم و گسترده را آن هم به شیوهای غیر علمی و غیرکارشناسی آن هم برای جذب حدود ۱۰ درصد از متقاضیان ورود به دانشگاه به رخ بکشد! چرا عقده گشایی و ناهماهنگی بین دو وزارتخانه دولتی را باید دانش آموزان معصوم کشور باید پرداخت کنند؟ هرساله میلیاردها تومان پول کشور برای مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی هزینه میشود که به دغدغهها و نگرانیهای مردم پرداخته شود، ولی در خصوص کنکور، این دو نهاد خروجی مشخصی ندارند، چون تعارض شدید منافع در این عرصه چشمگیر است. مگر چه موضوعی در کشور مهمتر از این است که کل نوجوانان و خانوادههای آنها، بنوعی با آن درگیر هستند.
بیش از ده سال است موضوع کنکور در مجلس مطرح است، ولی قانون وضع شده، هر سال با تبصرهای معطل میماند و امسال موضوع به شورای عالی انقلاب فرهنگی آورده شده است، ولی هرگونه تصمیم جدیدی که بنفع دانش آموزان و خانوادهها و به ضرر مافیای کنکور باشد اگرچه در گام اول اتخاذ میشود، ولی نهایتا به مرور زمان با مداخله موثر لابیگران، به نفع مافیای کنکور بازنگری و اصلاح میشود.
از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای شورای انقلاب فرهنگی انتظار میرود موضوع کنکور ۱۴۰۰ را بصورت جدی و با لحاظ کردن شواهد و تجربیات سالهای گذشته در دستور کار قرار دهند و با شنیدن دیدگاههای تمامی ذینفعان از جمله تشکلها و جریانات صنفی و تخصصی، تصمیم گیری عاجلی پیرامون این موضوع ملی اتخاذ نمایند. همچنین از رئیس جمهور منتخب و دولت آینده انتظار میرود با اولویت قائل شدن برای مبارزه با غول کنکور- که بیشترین تاثیر را در ناکارآمدی نظام آموزشی و تشدید تبعیض و بی عدالتی آموزشی داشته است- و در جهت کاهش نگرانیها و دغدغههای نظام آموزش عمومی و نوجوانان آینده ساز کشور گامی اساسی بردارند.
مجمع فرهنگیان ایران اسلامی
۱۲ تیر ۱۴۰۰