دیپلماسی فرهنگی، راهبردی بنیادین در تحکیم روابط ایران و چین
مخاطب ۲۴، پیام سیدرضا صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به آیین بازگشایی نمایشگاه ارمغان ابریشم؛ مروری بر روابط ایران و چین که روز سه‌شنبه ۲۲ مهرماه ۱۴۰۴ برگزار شد، توسط ابراهیم زارعی رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری قرائت شد. در این پیام آمده است: دیپلماسی فرهنگی راهبردی مهم در تأمین و پیشرفت فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است.
از این رو می‌توان آن را یکی از ابزار‌های موثر در پیوند فرهنگی میان کشور‌ها دانست. ایران و چین، دو کشور بزرگ در شرق و غرب آسیا با اشتراکات فرهنگی و تاریخی، از دوران باستان تاکنون در حوزه مناسبات فرهنگی و بازرگانی پیوندی عمیق داشته‌اند. در دیپلماسی فرهنگی ایران، میراث‌فرهنگی مشترک نقشی ویژه در گسترش روابط میان دو کشور ایفا می‌کند.
صالحی‌امیری افزود: این میراث مشترک که نشان از تأثیر و تأثر متقابل فرهنگی از ریشه‌های دینی جهان ایرانی دارد، در قالب آیین‌های زرتشتی و مانوی نقش مهمی در شکل‌گیری و انسجام روابط اقتصادی و سیاسی ایفا کرده است. اعزام سفرا و کاروان‌های بازرگانی در روزگار گذشته نیز جلوه‌ای از این ارتباط تمدنی بوده است. در سیاست‌های فرهنگی امروز، این همگرایی باید به‌گونه‌ای دنبال شود که روابط ایران و چین صرفاً به بُعد اقتصادی محدود نماند و به پیوندی عمیق میان قلب‌ها و هویت‌های فرهنگی دو ملت تبدیل شود؛ پیوندی که از گذشته‌ای درخشان ریشه می‌گیرد و چراغ تعاملات امروز را روشن می‌سازد.
وزیر میراث‌فرهنگی در ادامه با تاکید بر ضرورت شناخت علمی و دقیق ریشه‌های مشترک فرهنگی دو کشور تصریح کرد: شناخت درست و علمی از میراث مشترک، تصویری روشن از هویت باستانی مشترک در فرهنگ و هنر ایران و چین ارائه می‌دهد و می‌تواند ارتباط امروزی میان دو ملت را معنادارتر سازد. این شناخت، حس مشترکی از میراث‌تمدنی را ایجاد کرده و همچون مشعلی الهام‌بخش در مسیر تعاملات فرهنگی دو کشور خواهد بود.
وی در بخش دیگری از پیام خود خاطرنشان کرد: اگرچه مبادلات دینی در قالب آیین‌های زرتشتی، مانوی و اسلام شاخصی مذهبی محسوب می‌شود، اما راه ابریشم و یا جاده شاهی، نماد تعاملات بازرگانی در مسیر‌های خشکی و دریایی است. تجلی ادبیات، هنر، سفالگری و فلزکاری در ایستگاه‌های تجاری میان دو کشور در بقایای میراث فرهنگی به خوبی قابل شناسایی است و می‌تواند موضوع پژوهش‌های مشترک میان محققان، مراکز پژوهشی و دانشگاهی ایران و جمهوری خلق چین قرار گیرد.
صالحی‌امیری با اشاره به نقش دیپلماسی فرهنگی در توسعه روابط رسمی میان دو کشور تاکید کرد: میراث‌فرهنگی به عنوان شاخصه‌ای تمدنی، دروازه‌ای برای افزایش سطح روابط در ابعاد مختلف میان ایران و چین است. برگزاری همایش‌ها و نمایشگاه‌های میراث فرهنگی همچون «ارمغان ابریشم» که به همت پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری به‌عنوان قطب پژوهشی وزارتخانه ـ برگزار شده است، مصداقی از این دیپلماسی فرهنگی هدفمند به‌شمار می‌رود.
وی افزود: برنامه بعدی این وزارتخانه به میراث‌فرهنگی دریایی دو کشور اختصاص یافته است. امید می‌رود این همکاری، با تمرکز بر شناخت فرهنگ و فناوری دریایی، بتواند درک ارزشمندی از خلاقیت‌های کهن دو ملت به جامعه ایران و چین عرضه کند. وزیر میراث‌فرهنگی در پایان پیام خود ابراز امیدواری کرد: این تعاملات فرهنگی می‌تواند مقدمه‌ای ارزشمند برای افزایش حضور گردشگران چینی در سرزمین کهنسال ایران باشد.
