به گزارش مخاطب۲۴، نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی و رأیگیری درباره قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین با هدف جلوگیری از بازگشت خودکار تحریمهای سازمان ملل علیه ایران، ساعاتی پیش برگزار شد. این قطعنامه که به منظور تمدید فنی قطعنامه ۲۲۳۱ به مدت ۶ ماه (۱۸ آوریل ۲۰۲۶/ششم اردیبهشت ۱۴۰۵) پیشنهاد شده بود، به دلیل کارشکنی آمریکا و کشورهای اروپایی با ۴ رای موافق، ۹ رای مخالف و ۲ رای ممتنع نتوانست آرای لازم را کسب کند.
با شکست این قطعنامه پیشنهادی، فرآیند موسوم به طبق بند ۱۱ قطعنامه ۲۲۳۱ وارد مرحله نهایی شد و تحریمهایی که پس از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ (برجام) لغو شده بودند، در آستانه احیای خودکار قرار گرفتند.
آمریکا، انگلیس و فرانسه قطعنامه پیشنهادی چین و روسیه در خصوص تعویق بازگشت تحریمها علیه ایران را وتو کردند.
چین و روسیه خواستار تمدید «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) و همچنین قطعنامه ۲۲۳۱ شده بودند.
این قطعنامه در صورت تصویب، بازگشت تحریمها علیه ایران را به مدت شش ماه تا ۱۸ آوریل ۲۰۲۶ به تعویق میانداخت.
ریاست دورهای شورای امنیت بر عهده کرهجنوبی است.
چین، روسیه، پاکستان و الجزایر
فرانسه، انگلیس، آمریکا، سیرالئون، اسلوونی، دانمارک، پاناما، سومالی و یونان
گویان و کره جنوبی
با ۹ رای منفی و چهار رأی مثبت چین؛ روسیه، پاکستان و الجزایر قطعنامه تمدید برجام به جایی نرسید. آمریکا، فرانسه و انگلیس قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین را وتو کردند.
«دیمیتری پولیانسکی» معاون نماینده دائم روسیه در سازمان ملل در این نشست گفت: تروئیکای اروپایی بر اساس اطلاعات نادرست به ایران فشار وارد کرده است. ایران با آژانس همکاری کرده است.
وی افزود: ایران همه اقدامات را انجام داده است تا همکاری کند. معتقدم که کشورهای اروپایی باید به جای تشدید تنش، لغو تحریمها علیه ایران را تمدید کنند. این دیپلماسی نیست.
وی تأکید کرد: اتفاق نظر درباره استفاده از مکانیسم ماشه وجود ندارد. روسیه و چین با تمدید قطعنامه یک راه حل به همه طرفها ارایه میدهد. با رای به این قطعنامه به دیپلماسی پایندی خودتان را نشان میدهید.
«گنگ شوآنگ» معاون نماینده دائم چین در سازمان ملل نیز در این جلسه یادآور شد: ایران از خود تعامل و نشانههای مثبت برای مذاکره با آمریکا نشان داده است. هنوز فرصت برای دیپلماسی باقی است.
وی افزود: بیایید با هم کار کنیم به جای تقابل و درگیری راه گفتوگو را انتخاب کنیم.
نماینده چین گفت این کشور از پیشنهاد روسیه برای به تعویق انداختن اسنپ بک به مدت ۶ ماه حمایت میکند.
وی گفت ایران بارها صداقت و تمایل خود را برای همکاری و یافتن راهحلهای دیپلماتیک برای مسئله هستهای نشان داده است.
نماینده فرانسه در جلسه شورای امنیت گفت که با پیشنهاد روسیه و چین برای تمدید مهلت بازگشت تحریمها علیه ایران مخالف است.
او ایران را به عدم ارائه پیشنهادات جدی متهم کرد و از اعضای شورای امنیت خواست به پیشنویس روسیه و چین رأی منفی بدهند.
نماینده انگلیس مدعی شد که سه کشور اروپایی مذاکرات بیوقفهای برای بازگرداندن ایران به تبعیت از مفاد توافق هستهای داشتهاند.
او مدعی شد که انگلیس از راهکار دیپلماتیک برای حل و فصل مسائل برنامه هستهای ایران حمایت میکند.
نماینده آمریکا ضمن ابراز خرسندی از عدم تصویب قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین برای تعویق ۶ ماهه تحریمها علیه ایران مدعی شد که این تلاش با هدف سلب مسئولیت از ایران صورت گرفته است.
«دوروتی شیا» معاون نماینده آمریکا در سازمان ملل طی این جلسه ادعا کرد: «ایران از تعهدات خود سرپیچی کرده و ما بدین ترتیب خواستار فعالسازی مکانیسم ماشه شدهایم.»
او در ادامه ادعاهای خود افزود: «ایران در رسیدگی به نگرانیهای تروئیکای اروپایی در مورد ذخایر هستهای خود کوتاهی کرده است. بدین ترتیب، ما از اعمال مجدد تحریمهای سازمان ملل علیه ایران که از عصر شنبه اجرایی خواهد شد، حمایت میکنیم.»
معاون نمایندگی آمریکا در این نشست گفت: «سازوکار اسنپبک مانعی برای رفع تحریمها از طریق دیپلماسی در مراحل بعدی نیست».
نماینده دانمارک نیز مدعی شد: «با وجود تلاشهای دیپلماتیک فشرده، ایران هنوز گامهای لازم برای تمدید مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ را برنداشته است. پیشنویس امروز نیز فاقد الزام به همکاری کامل با آژانس بینالمللی انرژی اتمی بود و تصویب آن تنها وضعیت ناپایدار فعلی را طولانیتر میکرد. دانمارک نگران برنامه هستهای ایران و انباشت اورانیوم با غنای بالاست. ایران از سال ۲۰۱۹ در عدم انطباق با برجام بوده و تصمیم به فعالسازی سازوکار اسنپبک، تصمیمی ضروری بود.»
او در ادامه گفت: «رأی منفی ما مخالفت با دیپلماسی نیست؛ بلکه ناشی از پایبندی به هدف اصلی است: ایران نباید به سلاح هستهای دست یابد. دانمارک همچنان به دیپلماسی باور دارد و امیدوار است ایران با حسن نیت به میز مذاکره بازگردد.»
نماینده پاکستان در سازمان ملل ضمن تاکید بر اینکه پاکستان به نفع این پیشنویس رای داد، گفت: «دیپلماسی باید چراغ راه ما برای حل مسئله هستهای ایران باشد.»
او تاکید کرد: «برجام بهترین راهحل برای حل مسئله هستهای ایران بهشمار میرود و پاکستان دائما خواستار راهحلهای دیپلماتیک برای چنین مسائلی شده است.»
نماینده پاکستان در طی جلسه شورای امنیت خاطر نشان کرد: «تحریمها مسائل را پیچیدهتر میکند و مردم عادی ایران را هدف قرار میدهد. ما خواستار رویکرد همکاری به جای تقابل هستیم.»
نماینده الجزایر در سازمان ملل گفت: «تلاشهای دیپلماتیک تنها راهحل برای مسئله هستهای ایران است.»
وی افزود: «ما مجددا از همه طرفها دعوت میکنیم که از هرگونه اقدام تنشزا خودداری و با حسننیت گفتوگو کنند.»
نماینده الجزایر در نشست شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد که کشورش به پیشنویس قطعنامه پیشنهادی روسیه و چین برای تمدید فنی مفاد قطعنامه ۲۲۳۱ رأی مثبت داده است.
او تأکید کرد که این اقدام گامی ضروری برای فراهمسازی زمان لازم جهت ازسرگیری مذاکرات میان طرفهای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) بوده است.
نماینده الجزایر با ابراز تأسف از عدم موفقیت شورای امنیت در تصویب این متن، گفت: «شورای امنیت بار دیگر فرصت برای تشویق گفتوگو، کاهش تنشها و گشودن مسیر دیپلماسی را از دست داد.»
وی با اشاره به موضع اصولی الجزایر مبنی بر اولویت راهحلهای سیاسی و دیپلماتیک، هشدار داد که هرگونه جایگزین برای حل مسالمتآمیز پرونده هستهای ایران، مخاطراتی جدی برای صلح و امنیت منطقهای و بینالمللی در پی خواهد داشت.
نماینده الجزایر همچنین به توافقات اخیر میان ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تاریخ ۹ سپتامبر اشاره کرد و آن را نشانهای از امکان ادامه گفتوگو و تلاشهای دیپلماتیک دانست.
الجزایر بار دیگر از همه طرفها خواست حداکثر خویشتنداری را در پیش گیرند، از اقدامات تنشزا خودداری کنند و با حسن نیت در مذاکراتی سازنده برای دستیابی به راهحلی جامع، پایدار و مناسب برای پرونده هستهای ایران مشارکت داشته باشند.
دیپلمات روس با اشاره به اظهارات سه کشور اروپایی درباره فعالسازی سازوکار اسنپبک و بازاعمال تحریمها علیه ایران را رد کرد و آن را فاقد مشروعیت دانست.
پولیانسکی در پایان اعلام کرد که «تمام مسئولیت پیامدهای احتمالی» ناشی از عدم تصویب پیشنویس قطعنامه مشترک روسیه و چین درباره ایران، «بهطور کامل بر عهده کشورهایی است که از این متن حمایت نکردند».
«سید عباس عراقچی» وزیر خارجه ایران نیز که در این نشست حاضر شده بود، در واکنش به تحولات اخیر در شورای امنیت تأکید کرد که کشورهایی که از پیشنویس قطعنامه روسیه و چین برای تعویق بازاعمال تحریمها حمایت کردند، «در سمت درست تاریخ» قرار دارند.
«سید عباس عراقچی» وزیر خارجه ایران نیز که در این نشست حاضر شده بود با اشاره به پایبندی کامل تهران به توافق هستهای، تصریح کرد که «ایالات متحده بهصورت یکجانبه از این توافق خارج شد و اکنون در کنار اروپا، روایتی مشابه با روایت رژیم اسرائیل ارائه میدهد؛ رژیمی که تنها دارنده سلاحهای هستهای در منطقه خاورمیانه است.»
عراقچی گفت جمهوری اسلامی ایران ناچار شد در چارچوب حقوق شناختهشده خود در برجام، اقداماتی اتخاذ کرده و برخی تعهدات را کاهش دهد.
او همچنین با انتقاد شدید از رفتار غرب، گفت: «ایالات متحده به دیپلماسی خیانت کرد و تروئیکای اروپایی آن را به خاک سپرد.»
پیشتر سیدعباس عراقچی وزیر خارجه ایران در پیامی در صفحه خود در یکی از شبکههای اجتماعی از اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد خواست در انجام وظایف خود مسئولانه عمل کنند و در کنار دیپلماسی، عدالت و حقوق بینالملل بایستید.
وزیر امورخارجه در پیام خود نوشت: بعدازظهر امروز، شورای امنیت سازمان ملل درباره پیشنویس قطعنامهای برای تمدید قطعنامه ۲۲۳۱ رای گیری خواهد کرد. این فرصتی کوتاه برای شورای امنیت است تا به رویارویی «نه» و به همکاری «آری» بگوید، و از این طریق زمان و فضای لازم را برای دیپلماسی فراهم کند.
این در حالی است که «یوهان وادهفول» وزیر خارجه آلمان اعلام کرد که پس از شکست مذاکرات میان ایران و قدرتهای اروپایی برای حل بنبست بر سر برنامه هستهای تهران، تحریمهای سازمان ملل دوباره علیه ایران اعمال میشود.