بازگشت تحریم‌ها و چالش کریدور زنگزور برای اقتصاد ایران
مخاطب ۲۴، علاوه بر فشار اقتصادی، بازگشت تحریم‌ها بر زندگی روزمره مردم نیز اثرگذار خواهد بود. افزایش قیمت کالاها، محدودیت در واردات تجهیزات و مواد اولیه و کاهش دسترسی به فناوری‌های نوین، شرایط زندگی را دشوارتر می‌کند و به ویژه اقشار کم‌درآمد و متوسط را بیش از پیش تحت فشار قرار می‌دهد. این موضوع می‌تواند باعث نارضایتی عمومی و فشار اجتماعی شود.
در سطح سیاسی و دیپلماتیک نیز، این وضعیت باعث پیچیدگی بیشتر مذاکرات بین‌المللی و کاهش اطمینان سرمایه‌گذاران خارجی خواهد شد. دولت مجبور است راهکار‌هایی برای مدیریت این بحران پیدا کند، از جمله تنوع‌بخشی به بازارها، تقویت تولید داخلی و تسهیل همکاری‌های منطقه‌ای. در مجموع، بازگشت تحریم‌ها تهدیدی جدی است که نیازمند برنامه‌ریزی و اقدامات پیشگیرانه گسترده است.
دبیر انجمن کشتیرانی گفت: اگر توان دیپلماسی اقتصادی خود را تقویت کنیم، هیچگاه کریدوری مانند زنگزور به زیان ما عملیاتی نخواهد شد، احداث چنین کریدوری منافع ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
مسعود پل‌مه دبیر انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته امروز (سه‌شنبه، ۱۱ شهریور) در نشست خبری با بیان اینکه تشکل ملی کشتیرانی ایران دارای قدمتی بالغ بر ۷۲ سال است و بیش از ۴۰۰ شرکت فعال در حوزه لجستیک بندری و دریایی کشور فعالیت می‌کنند، گفت: این شرکت‌ها در تمامی زمینه‌های مدیریت، اجرا و سرمایه‌گذاری منشأ اثر بوده و همواره به‌عنوان حامیان اصلی تجارت خارجی کشور ایفای نقش کرده‌اند.
وی افزود: در سال جاری پنجمین دوره همایش توسعه دریا محور یا اقتصاد دریا محور برگزار خواهد شد. برگزاری چنین همایشی باید با استفاده از تمام توان علمی، اجرایی و مدیریتی دولت و بخش خصوصی صورت گیرد، زیرا اقتصاد دریامحور یکی از بااهمیت‌ترین مباحث اقتصادی ایران است. دریا موهبتی الهی است که موتور پیشران اقتصاد، پیشرفت و تعالی کشور محسوب می‌شود، اما متأسفانه تاکنون نتوانسته‌ایم به‌طور شایسته از این ظرفیت استفاده کنیم.
دبیر انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته بیان کرد: امیدواریم فرصت‌های از دست رفته را با اهمیت حداکثری و انرژی مضاعف جبران کنیم. در این دوره، همایش با رویکرد تقویت ارتباط بهینه میان بخش خصوصی و دولتی برگزار خواهد شد.
وی گفت: از دستاورد‌های دوره گذشته ایجاد دبیرخانه دائم کریدور شمال-جنوب بود. این کریدور بیش از ۲۲ سال پیش میان ایران، روسیه و هند توافق شده، اما تاکنون به شکل اجرایی و عملی محقق نشده است. سال گذشته روسیه ۹۰۰ میلیون تن تبادل کالا داشت. اما سهم ایران تنها حدود ۶ میلیون تن بود که از این کریدور عبور کرد، که رقم بسیار ناچیزی است.
وی افزود: نباید مزیت‌های این کریدور را از دست بدهیم. امروز کشور‌هایی که حتی منفعتی در اوراسیا و خاورمیانه ندارند، به دنبال سرمایه‌گذاری در این منطقه هستند. به‌عنوان مثال در سال ۱۳۸۶ اتاق بازرگانی آمریکا در اجلاس قزاقستان پیشنهاد کریدور اوراسیا را مطرح کرد. این در حالی است که آمریکا در جهان نقشی ضد اقتصادی دارد، اما برای منافع خود در منطقه چنین پیشنهاداتی ارائه می‌دهد. مشابه همین موضوع را امروز در کریدور زنگزور شاهد هستیم.
پل‌مه گفت: اگر توان دیپلماسی اقتصادی خود را تقویت کنیم، هیچگاه کریدوری مانند زنگزور به زیان ما عملیاتی نخواهد شد. احداث چنین کریدوری منافع ایران را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ زیرا در این صورت کامیون‌های ترکیه دیگر از مسیر ایران عبور نمی‌کنند و ما قدرت چانه‌زنی اقتصادی خود را در ترکیه از دست می‌دهیم.
وی افزود: متأسفانه نقطه ضعف ما نبود نگاه دیپلماسی اقتصادی در ساختار دولتی بوده است. خوشبختانه با روی کار آمدن دولت چهاردهم شاهد تغییرات مثبتی هستیم و امیدواریم این تغییرات به رویکرد‌های اجرایی منجر شود.
دبیر انجمن کشتیرانی گفت: یکی از مشکلات مهم، انقطاع در خط ریلی رشت - آستارا است که باید هرچه سریع‌تر به مرحله اجرا برسد. با ابتکار عمل می‌توان تهدید زنگزور را به تعویق انداخت.
وی افزود: یکی از اهداف اصلی برگزاری این همایش‌ها معرفی فرصت‌های پیش‌رو و تبدیل تهدید‌ها به فرصت بوده است. در اطراف ایران روزانه صد‌ها میلیون تن کالا در حال جابجایی است و بالغ بر ۱۲ کریدور فعال وجود دارد. اگر توانمندی خود را ارتقا دهیم، طراحان این کریدور‌ها ناچار خواهند شد ایران را به‌عنوان شریک استراتژیک خود بپذیرند.
دبیر انجمن کشتیرانی گفت: این امر بدون اعتماد دولت به بخش خصوصی محقق نخواهد شد. دولت باید نقش رگولاتور و تسهیل‌گر داشته باشد نه مجری. وقتی دولت در اجرا ورود پیدا می‌کند، هزینه‌ها افزایش می‌یابد و مزیت‌های رقابتی از دست می‌رود. برای نمونه کانتینری که از هند با مسیر دریایی به مسکو می‌رسد ۲۵ روز زمان و ۴۲۰۰ دلار هزینه دارد، اما همان کانتینر از مسیر ایران ۵۵ روز زمان می‌برد و ۸۰۰۰ دلار هزینه دارد.
وی افزود: دلیل این امر آن است که دولت به‌جای تسهیل‌گری وارد اجرا شده است. در حالی که تجربه جهانی نشان می‌دهد دولت باید هزینه کند تا فرصت کار، اشتغال و تولید ایجاد شود. سرمایه‌گذاری و اجرای پروژه‌ها باید بر عهده بخش خصوصی باشد.
پل‌مه گفت: ما بنا داریم امسال نیز به‌عنوان سربازان اقتصادی کشور فرصتی فراهم کنیم تا در شرایط دشوار و تنگنا‌های اقتصادی، گشایشی برای کشور ایجاد شود.
دبیرکل انجمن کشتیرانی با اشاره به اجرای مکانیزم اسنپ‌بک و تأثیر آن بر تجارت ایران گفت: در چند دهه گذشته همواره با تحریم‌ها مواجه بوده‌ایم و آثار آنها شرایط موجود را تشدید نکرده است. البته این تشدید‌ها به معنای صد درصدی نیست و بیش از ۳۰ درصد تأثیرات تشدیدکننده نخواهد داشت.
وی افزود: آنچه در تجارت بین‌المللی اهمیت دارد، دسترسی مستقیم به سیستم‌های بانکی و صنعتی است؛ در حالی‌که هم‌اکنون ما از این چرخه محروم هستیم. با این حال تجربه‌های گذشته در شرایط اسنپ‌بک، پیش از برجام و در دوره‌های قبلی تحریم، تجارب ارزشمندی را برای ما به همراه داشته است.
پل‌مه خاطرنشان کرد: با استفاده از این تجارب و علی‌رغم تشدیداتی که اسنپ‌بک ممکن است ایجاد کند، ناوگان کشور توانمندی مدیریتی، اجرایی و عملیاتی لازم را دارد و اطمینان می‌دهیم هیچ خللی در روند صادرات و واردات ایران ایجاد نخواهد شد.
وی در پایان گفت: هرچند تمام تلاش ما بر این است که شرایط به‌گونه‌ای تسهیل شود که افزایش هزینه ایجاد نشود، اما تصمیمات تحریمی و استکبارانه علیه ایران متأسفانه نقش افزایشی بر نرخ تبادل کالا و قیمت تمام‌شده آن داشته است.
منبع: گسترش نیوز
