بیمارستان آیت‌الله هاشمی رفسنجانی؛ درمان رایگان بیماران خاص در فضایی مدرن
مخاطب ۲۴، مهدی گرجی، رئیس بیمارستان آیت‌الله هاشمی رفسنجانی تهران در گفت‌و‌گو با مخاطب۲۴ به تشریح ماهیت و خدمات این مرکز درمانی پرداخت و بر نقش بنیاد امور بیماری‌های خاص در راه‌اندازی و پشتیبانی این بیمارستان تاکید کرد.
ماهیت و جایگاه بیمارستان
به گفته گرجی، بنیاد امور بیماری‌های خاص تاکنون دو بیمارستان بزرگ در سطح تهران احداث کرده است: بیمارستان مرکزی سرطان در خیابان سئول و بیمارستان آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در جنوب شرق تهران، این مرکز از سال گذشته افتتاح شده و به عنوان یک نهاد عمومی غیردولتی اداره میشود و در آن خدمات درمانی با تعرفه عمومی غیر دولتی ارائه میشود، اما بیماران خاص همچون دیالیزی، تالاسمی، هموفیلی، خدمات خود را کاملا رایگان دریافت می‌کنند و همچنین شیمی درمانی در این بیمارستان به صورت رایگان انجام میشود.
خدمات درمانی و تخصصی
وی افزود: «به دلیل تراکم جمعیتی بالای جنوب شرق تهران و کمبود بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی در این منطقه، تاسیس بیمارستان آیت الله هاشمی رفسنجانی شرق با تدبیر بنیاد امور بیماری‌های خاص انجام شد، این اقدام توانست بخشی از نیاز جدی نظام سلامت در شرق تهران را برطرف کند.»، او ادامه داد: «بیماران خاص همچون بیماران دیالیزی، تالاسمی و هموفیلی نه تنها در حوزه بیماری خود، بلکه در سایر خدمات بیمارستان نیز به‌طور رایگان تحت پوشش قرار می‌گیرند. برای مثال اگر یک بیمار دیالیزی دچار سانحه و شکستگی شود، خدمات ارتوپدی او نیز رایگان خواهد بود.»
گرجی اشاره به خدمات حمایتی دیگر گفت:«برای بیماری‌های صعب‌العلاج و نادر مانند اوتیسم، ام‌اس، سرطان و پیوند اعضا، تخفیفات بسیار ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. همچنین براساس مصوبه اخیر شورای مدیران، مادران دارای فرزند اوتیسم علاوه بر استفاده از خدمات ارزان بیمارستان، سالانه تا سقف ۵ میلیون تومان تخفیف دریافت می‌کنند.»، وی درباره امکانات فیزیکی بیمارستان نیز توضیح داد: «دربیمارستان آیت الله هاشمی رفسنجانی اتاق‌ها تماما دو تخته بوده و در بخش اطفال تمام اتاق‌ها به شکل تک‌تخته طراحی شده‌اند. این موضوع براساس استانداردهای روز جهان است تا کودکان بستری‌شده در فضایی آرام‌تر و با آسایش بیشتر دوران نقاهت خود را سپری کنند.»
یاد آیت‌الله هاشمی
رئیس بیمارستان با اشاره به نقش آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در بنیان‌گذاری بنیاد امور بیماری‌های خاص گفت: در زمان حیات و پس از درگذشت ایشان، اعتبار و نام آیت‌الله هاشمی منشاء برکت بوده و همچنان و در همین زمان نیز موجب جلب اعتماد ویژه خیرین و پشتیبانی‌های فراوان میشود.
استفاده از فناوری‌های مدرن
رئیس بیمارستان هاشمی رفسنجانی با اشاره به بهره‌گیری از فناوری‌های نوین و تجهیزات پیشرفته گفت: «در این مرکز حساسیت زیادی در خصوص نوع خدمات‌دهی وجود داشته و دستگاه‌ها و تجهیزات بیمارستان با استانداردهای روز دنیا به‌روزرسانی می‌گردند. در حوزه سرطان، پیشرفته‌ترین تجهیزات مانند براکی‌تراپی، رادیوتراپی، دستگاه‌های تصویربرداری پیشرفته در بیمارستان‌ها نصب شده و استفاده می‌شوند و حتی باید اشاره نمود که در بخش بیهوشی تجهیزاتی استفاده میشود که در زمان راه‌اندازی بیمارستان، نمونه‌های پیشرفته‌تر در کشور وجود نداشتند تا آنجا که حتی کادر درمان نیز میبایست آموزش‌های لازم را برای کار با آن‌ها می‌دیدند.»، او ادامه داد: «در سایر بخش‌ها، از جمله حوزه زنان و زایمان، بیمارستان تجهیزاتی دارد که در ایران به طور انگشت شمار وجود داشته و این موضوع باعث شده است تا این بیمارستان قابلیت رقابت با مراکز درمانی مدرن منطقه را داشته باشد.»
رویکرد غیرانتفاعی
گرجی سیاست‌های این مرکز را تشریح کرده و گفت: «رویکرد، درآمدزایی نبوده و بیمارستان به‌گونه‌ای ساخته و اداره میشود که عملا به سودآوری نخواهد رسید. این مرکز با سیاست‌های خیرمحور وغیرانتفاعی به معنای واقعی کلام فعالیت می‌کند.»او افزود: «برای بیمارستان کیفیت خدمات رسانی بسیار مهم‌تراز میزان درآمد است. البته این بدین معنا نبوده که هیچ‌گونه هزینه‌ای دریافت نمیشود، اما آنچه ارزش دارد، ارائه خدمات گسترده‌تر به بیماران است.» وی در ادامه با اشاره به فضای موجود در بیمارستان افزود: «تجهیزات، شرایط بصری، رنگ‌آمیزی و حتی لباس‌های ویژه بیماران به‌گونه‌ای انتخاب شده است که فضای بیمارستان یادآور یک هتل زیبا باشد. بسیاری از بیماران زمانی که وارد این محیط می‌شوند، احساس آرامش کرده و تا حد زیادی از فشارهای ناشی از بیماری خود فاصله می‌گیرند.»
ارزیابی وزارت بهداشت در دولت چهاردهم
وی در بخش دیگری از گفت‌و‌گو عملکرد وزارت بهداشت دولت چهاردهم را مثبت ارزیابی کرده و گفت: «در این دولت الطاف و عنایات ویژه‌ای از سوی وزارت بهداشت وجود دارد. بیمارستان آیت الله هاشمی رفسنجانی مدت‌ها برای صدور پروانه فعالیت در صف انتظار بود، اما امروزه فرایند اخذ مجوزها کوتاه‌ترانجام میشود که این تغییر رویکرد جای تقدیر دارد.»
او ادامه داد: «شرایط ایران به‌گونه‌ای است که شاید نتوان همه کاستی‌های حوزه سلامت را به وزارت بهداشت نسبت داد. هرچند می‌توان برخی فرآیندها را تسهیل و نگاه‌های بهتری به مسئله خدمات ایجاد نمود، اما با وجود مشکلاتی مانند بدهی‌های بیمه‌ها به دانشگاه‌ها و نظام سلامت، عملکرد وزارت بهداشت مثبت بوده است.» وی با اشاره به مدیریت بحران‌های اخیر افزود:
«در جریان جنگ ۱۲ روزه، وزیر بهداشت شخصا در مقام فرماندهی سلامت مستقر شده و عملکرد وزارت بهداشت در این شرایط بسیار مناسب بود. البته آنچه مطلوب و ایده‌آل است، طبیعتا محقق نشد، اما با در نظر گرفتن شرایط دشوار کشور، عملکرد کلی وزارت بهداشت در این بحران نیز قابل قبول و مثبت ارزیابی میشود.»
چشم‌انداز و استراتژی
گرجی هدف اصلی را مطالبه‌گری برای بیماران خاص دانست و افزود: «هدف اصلی ما، مطالبه‌گری و پیگیری نیازهای بیماران خاص است. ما علاوه بر توسعه و تجهیز مراکز درمانی، وظیفه دارینم از دولت‌ها بخواهیم هر ساله بیماری‌های جدیدی را به فهرست بیماری‌های خاص اضافه کند. امروز نیز در حوزه بیماران صعب‌العلاج و نادر ورود کرده و کوشش میکنیم تا خدمات ارزشمندی را به آن‌ها ارائه دهیم.»
او با اشاره به تلاش برای تطبیق خدمات با استانداردهای جهانی افزود: «ما تلاش کرده‌ایم همان‌طور که تجهیزات و ساخت بیمارستان بر اساس استانداردهای روز دنیا طراحی شده‌اند، فرآیندهای خدمات‌دهی نیز مطابق این استانداردها باشد. برای نمونه یکی از سیاست‌ها این بوده است که تمام خدمات توسط پرستار ارائه شود؛ این سیاست در جهان رایج است اما به دلیل کمبود پرستار و مشکلات حقوق و مزایا، اجرای آن در کشور ما با چالش روبه‌رو است.»
وی ادامه داد: «علاقه‌مند و مصریم که با حمایت دولت و خیرین این سیاست‌ها را عملیاتی کنیم تا بیمارستان هم در ظاهر و هم در باطن مطابق با استانداردهای جهانی باشد. هدف این است که یک بیمارستان ایده‌آل و الگویی برای سایر مراکز درمانی کشور ارائه دهیم.» او با تأکید بر اهمیت محیط بیمارستان گفت: «بسیاری از بیمارستان‌های سطح کشور سازه‌های فرسوده و مشکلات ایمنی دارند و همین موضوع بر روحیه بیماران اثر منفی می‌گذارد. تلاش کرده‌ایم در کنار تجهیزات پیشرفته، فضای ظاهری و بصری بیمارستان را هم اصلاح کنیم تا بر بهبود بیماران اثر مثبت بگذارد.»
انجمن‌های بیماران خاص و نظارت
مهدی گرجی در این خصوص گفت: «انجمن‌ها با اعتماد مردم شکل گرفته‌اند، کمک‌های مردمی دریافت می‌کنند و خدمات ارزشمندی هم ارائه می‌دهند. اما سؤال اینجاست که آیا این خدمات با ظرفیت‌ها و امکانات موجود به بهترین شکل ارائه میشود؟ آیا واقعاً انجمن‌ها صرفاً در حوزه ماموریت خود فعالیت می‌کنند؟» وی ادامه داد: «چه نهادی متولی اصلی نظارت بر انجمن‌ها است؟ وزارت کشور یا وزارت بهداشت؟ آیا واقعاً این دستگاه‌ها بر ورودی و خروجی منابع و خدمات انجمن‌ها نظارت می‌کنند؟ بسیاری از بیماران و حتی مسئولان انجمن‌ها در شهرستان‌ها گلایه‌های جدی دارند.» رئیس بیمارستان آیت الله هاشمی رفسنجانی تاکید کرد: «بنیاد بیماری‌های خاص تشکیلات مستقلی است و مسیر خود را جداگانه دنبال می‌کند. با این حال، انجمن‌ها نیازمند نظارت جدی‌تر و شفاف‌تری هستند و باید پرسیده شود که آیا این خدمات آن‌ها کافی است و درآمدهای آن‌ها در مسیر درست هزینه میشود؟»؛ او خاطرنشان کرد:«میبایست مشخصص گردد که وظیفه اصلی انجمن‌ها مطالبه‌گری است یا ارائه خدمات؟ آیا درآمدهایی که انجمن‌ها از فعالیت‌های جانبی دارند، قانونی و شفاف هزینه میشود؟ نیت خیر ممکن است وجود داشته باشد، اما اگر سیاست انتخابی درست نباشد، نتیجه به نفع بیماران نخواهد بود.»
چالش کادر درمان
یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مطرح‌شده در مصاحبه خروج پزشکان و پرستاران از کشور و گرایش به حوزه عمل‌های زیبایی بود. او تاکید کرد:«خروج متخصصین از کشور همچنان ادامه دارد و یکی از دلایل اصلی آن، موضوع تعرفه‌ها است. امروز بسیاری از پزشکان به سمت حوزه زیبایی گرایش پیدا کرده‌اند به این علت که درآمد بیشتری دارد و ناگزیرند که وارد این عرصه شوند.»، او افزود: « اکنون در وضعیتی هستیم که بیمار از تعرفه‌ها رضایت ندارد و همچنین پزشک و پرستار نیز از دریافتی‌های خود راضی نیستند که این شرایط شرایط مطلوبی نیست.» وی ادامه داد: «اگر پزشک یا پرستار احساس کند دریافتی متناسب با کار خود ندارد، طبیعی است که یا به سمت جراحی‌های زیبایی می‌رود و یا کشور را ترک می‌کند. این موضوع برای پرستاران هم صادق است. پرستاری که به خارج می‌رود، پرستاری باسابقه و توانمند است که آزمون‌های سختی را گذرانده و جذب بازار کار کشورهای توسعه‌یافته شده است. چنین نیرویی سرمایه ملی است و نبود آن به شدت کیفیت خدمات را تحت تأثیر قرار می‌دهد.»
گرجی در ادامه تأکید کرد: «اگر دولت و بیمه‌های پایه بتوانند حمایت بیشتری کنند و تعرفه‌ها اصلاح شود و سهم بیشتری از هزینه‌ها توسط بیمه پوشش داده شود، فشار مالی بیماران کاهش پیدا می‌کند و پزشک و پرستار رضایت بیشتری خواهند داشت و بیمارستان‌ها می‌توانند به شکل پایدار اداره شوند.» او در پایان خاطرنشان کرد: «باید به موضوع نظام سلامت مانند مترو نگاه کرد. مترو به ظاهر شرکتی زیان‌ده است، اما اگر به کاهش آلودگی هوا، صرفه‌جویی در سوخت و رفع ترافیک نگاه شود، متوجه میگردیم که سرمایه‌گذاری در آن به سود جامعه است. نظام سلامت هم همین‌طور است. اگر امروز هزینه کنیم و از خروج پزشکان و پرستاران جلوگیری کنیم، در کوتاه‌مدت خواهیم دید که هزینه را جای درستی صرف کرده‌ایم.»
