بازار سهام در سایه ریسک‌های سیستماتیک و برجام
مخاطب۲۴، پیام الیاس کردی - کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در یادداشتی در خصوص بازار سهام در سایه فعال شدن اسنپ بک نوشت:
بازار سهام در هفته‌ای که گذشت، شاهد تحولات و نوسانات قابل‌توجهی بود که به نظر می‌رسد تحت تأثیر اتفاقات عجیب و غریب سیاسی و اقتصادی قرار گرفته است. در این تحلیل، قصد داریم به بررسی این تحولات و تأثیرات آنها بر بازار بپردازیم.
خود مکانیزم ماشه به‌تنهایی نمیتواند به‌عنوان یک ریسک سیستماتیک تلقی شود، اما می‌تواند عاملی برای فعال‌سازی ریسک‌های سیستماتیک باشد. این ریسک‌ها به‌ویژه به اجماع جهانی علیه ایران مربوط می‌شوند. برای بررسی این موضوع، می‌توان از دو منظر به آن نگاه کرد.
نخست، انزوای بین‌المللی ایران و تحریم‌های فلج‌کننده‌ای که در گذشته کشور را تحت فشار قرار داده‌اند. این تحریم‌ها در مقطعی ایران را به سمت مذاکراتی سوق داد که منجر به امضای توافق‌نامه‌ای به نام برجام شد. این توافق‌نامه با هدف کاهش فشار‌های اقتصادی و سیاسی شکل گرفت، اما در نهایت با مفادی مانند مکانیزم ماشه و بند‌های مربوط به غروب برجام همراه بود. این بند‌ها به کشور‌های طرف قرارداد امکان می‌دهند تا در صورت عدم پایبندی ایران به تعهدات، تحریم‌ها را به‌سرعت بازگردانند. در سال‌های اخیر، تحولات متعددی رخ داده که تلاش‌هایی برای احیای برجام را به همراه داشته است.
بااین‌حال، بازگشت آمریکا به این توافق و نحوه اجرای آن همچنان با چالش‌های جدی مواجه است.از سوی دیگر، موضوع اجماع جهانی علیه ایران مطرح است که می‌تواند به تشدید تنش‌ها، از جمله احتمال حمله نظامی، منجر شود. این اجماع می‌تواند در حوزه‌های مختلفی تأثیرگذار باشد، از جمله مسائل دریایی، مانند محدودیت‌های تجاری در آبراه‌های بین‌المللی، مسائل هوایی، مانند محدودیت پرواز‌ها یا تنش‌های نظامی، و همچنین مسائل مرتبط با مرز‌های زمینی که ممکن است به درگیری‌های منطقه‌ای منجر شود.
این عوامل همگی به‌عنوان ریسک‌های سیستماتیک، بازار سهام را تحت تأثیر قرار داده‌اند.در این میان، واکنش بازار سهام به این تحولات چندان مثبت نبوده است. بااین‌حال، باید توجه داشت که بازار سهام در حال حاضر به‌شدت ارزنده و ارزان شده است. به نظر می‌رسد قیمت‌های کنونی سهام در بسیاری از شرکت‌ها به پایین‌ترین حد ممکن رسیده و توانایی کاهش بیشتر را ندارد، مگر اینکه اخبار منفی و غیرمنتظره‌ای مانند وقوع جنگ یا تشدید تنش‌های سیاسی و نظامی رخ دهد.
اگر این دو عامل، یعنی ریسک سیستماتیک و ریسک جنگ، را در کنار هم بررسی کنیم، قیمت‌های فعلی سهام در بازار چندان غیرمنطقی به نظر نمی‌رسند. در واقع، می‌توان گفت که سهام بسیاری از شرکت‌ها در حال حاضر بسیار ارزان و ارزنده هستند. بااین‌حال، باید توجه داشت که در صورت وقوع رخداد‌های منفی مانند جنگ یا تشدید تحریم‌ها، ممکن است بازار سهام حتی از سطوح کنونی نیز پایین‌تر برود. اما اگر چنین اتفاقاتی رخ ندهد و اخبار مثبتی در حوزه سیاسی یا اقتصادی منتشر شود، به نظر می‌رسد بازار سهام بتواند در همین سطوح باقی بماند یا حتی بهبود یابد.
