وفاق ملی با سهمخواهی محقق نمیشود
مخاطب۲۴، در گفتوگویی طولانی و صریح با دکتر مصطفی کواکبیان، نماینده ادوارمجلس شورای اسلامی و دبیرکل حزب مردم سالاری، عملکرد یک ساله دولت چهاردهم از زوایای مختلف بررسی شد؛ مواردی همچون سیاست داخلی، جایگاه احزاب، وفاق ملی، زندانیان سیاسی، بازنگری قانون اساسی و وضعیت اینترنت.
ارزیابی شما از عملکرد دولت چیست؟
مصطفی کواکبیان با بیان اینکه مرور دقیق و جامع عملکرد دولت در فرصت کوتاه ممکن نیست، گفت: «در یک جمله میتوانم بگویم که نگاه خوشبینانهای به عملکرد یک ساله دولت دارم؛ هرچند که مشکلات و حفرههایی هم وجود دارد.»
او با اشاره به شخصیت دکتر پزشکیان افزود: «صداقت رئیسجمهور و نوع برخورد ایشان باعث شده که مردم او را با این ویژگیها بشناسند اما نباید فراموش کنیم که برای آینده نیازمند برنامهریزی جدی هستیم.»
ایشان با مقایسه مشارکت مردمی در انتخابات سال ۸۸ (حدود ۸۵ درصد) با وضعیت کنونی افزودند: «یکی از چالشهای مهم این است که آیا دولت توانسته رضایت گروههایی را که در انتخابات شرکت نکردند جلب کند یا خیر؟ این مسئله برای مشارکت در انتخابات بعدی اهمیت زیادی دارد.»
احزاب؛ بازیگران فراموششده
تحلیل شما به عنوان یکی از نامداران مبحث جامعه مدنی در خصوص تعامل دولت با احزاب چیست؟
بخش مهمی این مصاحبه به جایگاه احزاب و تعامل دولت با آنها اختصاص یافت؛ دبیرکل حزب مردم سالاری با یادآوری حضور دکتر پزشکیان در چندین کنگره این حزب گفت: «گرچه ایشان شخصا خود را فردی حزبی نمیدانند اما مخالف فعالیت احزاب نیز نیستند؟ با این حال وزارت کشور باید زمینه ارتقای جایگاه احزاب را در سطح جامعه و بدنه نظام فراهم کند.»
او از کوتاهی وزارت کشور در برگزاری انتخابات نمایندگان احزاب در کمیسیون ماده ۱۰ انتقاد کرد و افزود: «بیش از دو سال است که این انتخابات برگزار نشده؛ در حالی که حتی نماینده احزاب در این کمیسیون حق رای ندارد، ولی همان جایگاه حداقلی هم نادیده گرفته شده است.»
به گفته ایشان در خانه احزاب همه گرایشهای فکری از اصلاحطلبان و اصولگرایان تا جریانهای مستقل حضور دارند و بیتوجهی به این مجموعه، نشانه ضعف
در نگاه راهبردی به جامعه مدنی است.
سیاست خارجی؛ حمایت مشروط از دستگاه دیپلماسی
سیاست خارجه اعمالی از سوی دستگاه دیپلماسی را چگونه ارزیابی میکنید؟
نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی در ارزیابی حوزه سیاست خارجی و عملکرد دکتر عباس عراقچی بیان داشتند: «آقای عراقچی با توجه به سیاستهای کلان نظام و هماهنگی با راس حاکمیت عملکرد خوبی داشته است منتهی مسائل اساسی همچنان حل نشده است.»
او با اشاره به رفتار دولت آمریکا به ریاست دونالد ترامپ، افزود: «حقهبازیها و اقدامات غیرمعمول ترامپ قابل انکار نیست، اما ما باید برای حل پایدار مشکلات تلاش کنیم.»
وی نسبت به «بیتفاوتی احتمالی» دولت در قبال تحرکات برخی کشورهای همسایه و حضور قدرتهای خارجی در منطقه هشدار داد و تاکید کرد: «دستگاه دیپلماسی باید مانع شکلگیری شرایطی شود که کشورهایی مثل ارمنستان و آذربایجان بخواهند روابط
استراتژیک خود را به آمریکا بسپارند.»
وفاق ملی؛ ایده خوب با اجرای ناقص
آیا وفاق به عنوان شاه کلید صحبتهای انتخاباتی دکتر پزشکیان به طور کامل شکل گرفته است و میخواهد به کجا برسد؟
موضوع «وفاق ملی» از دیگر محورهای گفتوگو بود. «ازهمان ابتدا هشدار دادم که مفهوم وفاق نباید به حفظ منافع شخصی و پستهای مدیریتی محدود شود.»
وی توضیح داد: «هرچند ایده وفاق ملی که همه جریانها دیده شوند بسیار خوب است اما در عمل سهم جریانهای سیاسی بهطور عادلانه رعایت نشده است. بهعنوان مثال، در سه سال دولت مرحوم رئیسی، اصلاحطلبان هیچ سهمی نداشتند ولی اکنون در دولت پزشکیان تنها دو وزارتخانه در اختیار نیروهای اصلاحطلب است.»
وفاق باید در عمل به معنای حضور واقعی و مؤثر همه جریانها در تصمیمگیریها باشد، نه صرفا شعار.
وزارتخانههای موفق و ناکام
کدام وزارتخانه بهتر از بقیه و کدام وزارتخانه عملکرد ضعیفتری داشتند؟
کواکبیان در پاسخ به پرسشی درباره قویترین و ضعیفترین وزارتخانهها بدون نام بردن مستقیم، وزارت امور خارجه را یکی از دستگاههای موفق دانست و در مقابل به ضعف برنامهریزی وزارت نیرو اشاره کرد: «با توجه به پیشبینی تابستان گرم، باید از قبل برای تامین برق برنامهریزی میشد. حتی اگر دولت قبلی منابع را مصرف کرده باشد، پیشبینی و اقدام پیشگیرانه ضروری بود.»
زندانیان سیاسی؛ شاخصها و واقعیتها
نظر شما درباب زندانیان و محصوران سیاسی چیست؟
این فعال سیاسی با انتقاد از نگاه محدود به تعریف زندانی سیاسی توضیح داد: «گفته میشود سه یا چهار زندانی سیاسی داریم ولی با شاخصهایی که جبهه اصلاحات تعریف کرده است تعداد بیشتری مشمول این عنوان میشوند.»
در خصوص رفع حصر میرحسین موسوی، وی بر ضرورت در نظر گرفتن درخواستهای او تاکید نموده و بحث بازنگری قانون اساسی را بهعنوان راهی برای پاسخ به بخشی از این مطالبات مطرح کرد.
بازنگری قانون اساسی؛ مسیر قانونی یا مجلس مؤسسان؟
دکتر مطفی کواکبیان با اشاره به اصل ۱۷۷ قانون اساسی گفتند: «این اصل امکان بازنگری را فراهم کرده و نیازی به تشکیل مجلس موسسان یا دخالت نهادهای خارجی نیست.»
وی تاکید نمود که هرگونه بازنگری باید با برگزاری همهپرسی و مشارکت واقعی مردم همراه باشد و در فضای مجازی و رسانهای کنونی امکان تحمیل تصمیمات به مردم وجود ندارد.
اینترنت و فیلترینگ؛ وعدهای که عملی نشد
با اینترنت ضعیف و محدودی که امکان کنشگری را نمیدهد چه باید کرد؟
در بخش پایانی، ایشان به موضوع اینترنت و دسترسی آزاد مردم پرداخت و یادآور شدند: «رفع فیلترینگ از وعدههای انتخاباتی رئیسجمهوربود، اما تاکنون عملی نشده است.»
همچنین با انتقاد از وضعیت فعلی بیان داشتند: «مردم، حتی کودکان، یاد گرفتهاند چگونه از فیلترشکن استفاده کنند. این وضعیت هم دسترسی را محدود میکند و هم به سرپیچی از قانون دامن میزند و تا زمانی که جایگزین داخلی فراگیر و مورد وفاق وجود نداشته باشد، فیلترینگ تنها به نارضایتی عمومی میافزاید.»
در نهایت مصطفی کواکبیان بر این باور است که «وفاق ملی واقعی»، «تعامل جدی با نهادهای مدنی»، «حل پایدار مسائل خارجی» و «رفع محدودیتهای ارتباطی» میتواند به افزایش اعتماد عمومی و مشارکت مردم در آینده کمک نماید.
