سایپا و مردم چرا با هم درگیر شدند؟!
مخاطب۲۴- تاخیر در تحویل خودرو شاهین به خریداران و عدم اطلاع رسانی کافی از سوی سایپا موجب شده است که اعتراض خریداران حواله شاهین بالا بگیرد و دست به اعتصاب بزنند. این درحالی است این خودروساز پاسخ روشنی به مردم نداده و به نظر می‌رسد پشت پرده‌هایی وجود دارد که مانع از تحویل به موقع خودرو به خریداران می‌شود.
سایپا وعده داد تا خودرو‌های خریداران را در زمستان ۱۴۰۳ تحویل دهد، اما تا امروز خبری از تحویل خودرو نیست یا اینکه برای بسیاری از حواله داران طرح‌های تبدیل در نظر گرفته شد که موعد تحویل آنها به یک سال بعد موکول شده است که این مسئله نگرانی حواله داران را در چنین شرایطی دوچندان کرده و باعث ایجاد شکل گیری فضای بی‌اعتمادی بین خریداران و خودروساز شده است.
گرچه تحریم‌های بین‌المللی، عدم هماهنگی در تولید با خودروسازان، مشکلات در تأمین برخی از قطعات مورد نیاز خودروسازان را با مشکلات زیادی مواجه کرده است؛ اما تقاضای زیاد برای شاهین نیز بیشتر از ظرفیت تولید سایپا بوده است که توازن تقاضا و عرضه را برهم زده است.
پیامک‌های دروغین سایپا به مردم
برخی مخاطبان تابناک مدعی شده‌اند که سایپا برای عده‌ای پیامک فروش فوری ارسال کرده و برای عده‌ای دیگر موعد تحویل را به صورت ناعادلانه به پاییز و زمستان ۱۴۰۴ و با قیمت‌های غیرقطعی موکول کرده که این موضوع باعث بلاتکلیفی و نارضایتی شدید متقاضیان شده است.
به نظرمی رسد که سایپا در هنگام فروش، پیش‌بینی دقیقی از توان تولید خود به ویژه در شرایط خاص نداشته است یا عمداً و آگاهانه بیش از ظرفیت خود اقدام به فروش کرده است که می‌تواند دلایل مختلفی ازجمله نیاز به نقدینگی از طریق به پیش‌فروش‌های گسترده، فشار وزارت صمت به جهت کنترل قیمت خودرو و کاهش التهاب بازار و مبارزه با قیمت گذاری دستوری برای رسیدن به سود بیشتر داشته باشد.
البته مشکل بسیاری از خودروساز‌ها مدیریت ضعیف زنجیره تأمین به موقع و با کیفیت قطعات است که به راحتی قادر است برنامه تولید یک خودروساز را مختل کند و کافی است تا یک قطعه کوچک با تاخیر ارسال شود تا منجر به توقف تولید هزاران خودرو شود. اما آنچه اکثرا مدیران سایپا در توجیه تاخیرتحویل خودرو‌ها به آن متوسل می‌شود به موضوع اجبار به رعایت استاندارد‌های ۸۵ گانه و یورو است و این گونه استدلال می‌شود که رعایت این استاندارد‌ها نیاز به تغییراتی در طراحی و تولید خودرو‌ها دارد که امری زمان‌بر و هزینه زا است.
وزارت صمت خودروسازان را تحت فشار می‌گذارد؟
البته دخالت وزارت صمت درتولید خودروسازان به اسم کنترل قیمت خودرو و کاهش التهاب بازار بی تاثیر نیست؛ به طوری که این وزارتخانه هر ساله اهدافی را برای تولید خودرو به خودروسازان ابلاغ کرده و آنها را تحت فشار گذاشته تا از طریق پیش‌فروش‌های گسترده به افزایش حجم فروش بازار کمک کرده حتی اگر این مساله به قیمت فروش فراتر از ظرفیت واقعی تولید تمام شود.
چرا باوجود گذشت یک سال خودرو‌ها تحویل نشده‌اند؟
تجربه نشان داده است که خودروسازان هم دربرابر سیاست‌های قیمت‌گذاری دستوری دولت سرخم نکرده و راه میان بر تحویل خودرو با تاخیر را همواره به عنوان استراتژی سودآور خود استفاده می‌کنند تا هم انگیزه برای افزایش تولید کاهش نیابد و هم بتوانند خودرو‌ها را با قیمت‌های جدید و بالاتری به مشتریان قالب کند.
اما اینکه چرا سایپا باوجود گذشت یک سال هنوز نتوانسته است نیاز مشتریان را پاسخ دهد نه تنها ناشی از عدم برنامه‌ریزی استراتژیک بلندمدت، نبود شفافیت درباره ظرفیت واقعی تولید و وضعیت تأمین قطعات و تعهدات است بلکه به دلیل ساختار انحصاری بازار خودرو و نبود رقابت خودروسازان فشار کمتری برای بهبود عملکرد و رعایت تعهدات خود احساس می‌کنند و این مشتریان هستند که نه گزینه‌های زیادی برای انتخاب دارند و نه در صورت عدم تحویل خودرو، دستشان به جایی بند است.
تأخیر‌های طولانی در تحویل خودرو‌های سایپا به ویژه خودرو شاهین که ناشی از خطا‌های برنامه‌ریزی داخلی و فشار‌های بیرونی و سیاست‌گذاران دولتی است که اعتماد عمومی مردم را به صنعت خودرو خدشه دار کرده است. با این حال بهتر است مشتریان برای پیگیری مطالبات خود به سازمان‌های نظارتی مانند سازمان حمایت از مصرف‌کننده و وزارت صنعت، معدن و تجارت مراجعه کنند. در ادامه تجمع اعتراضی مردم نسبت به تاخیر تحویل خودرو شاهین را مشاهده می‌کنید.
