گردشگری آگاهانه تعریفی متفاوت از گردشگری
مخاطب ۲۴- با افزایش حساسیت جهانی نسبت به بحران‌های زیست‌محیطی و ضرورت توسعه پایدار، نگاه به گردشگری نیز دستخوش تحولاتی عمیق شده است.
«گردشگری آگاهانه» یکی از شاخه‌های نوین گردشگری است که بر اصول احترام به طبیعت، تعامل مسئولانه با جوامع محلی و حفظ میراث‌فرهنگی و طبیعی تاکید دارد.
استان کردستان با دارا بودن طبیعت بکر، جنگل‌های بلوط، کوهستان‌های سرسبز، رودخانه‌های زلال و تنوع زیستی بالا یکی از مقاصد مهم گردشگری طبیعی در ایران محسوب می‌شود که ظرفیت بالایی برای توسعه و ترویج این نوع گردشگری دارد؛ این استان در سال‌های اخیر شاهد رشد قابل توجهی در میزان ورود گردشگران داخلی و خارجی به جاذبه‌های طبیعی منطقه بوده است.
به گفته مدیرکل توسعه گردشگری داخلی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، استان کردستان در چند سال اخیر به یکی از مقاصد گردشگری نوظهور کشور تبدیل شده است و شاهد افزایش چشمگیر تعداد گردشگران به این استان بوده است.
سید مصطفی فاطمی عنوان می‌کند در ایام نوروز امسال شاهد افزایش تعداد گردشگران به کردستان بوده‌ایم، در حالی که در برخی استان‌ها این روند کاهشی بوده است.
بر اساس این گزارش هرچند رشد ورود گردشگران به کردستان گواهی بر ظرفیت‌های گردشگری بالا در منطقه و نتیجه تلاش‌های مداوم برای معرفی ظرفیت‌های این استان طی سال‌های اخیر است، اما در صورت نبود راهبرد‌های مناسب می‌تواند به عاملی برای تخریب طبیعت، فرسایش فرهنگ بومی و تحمیل فشار مضاعف بر منابع طبیعی و اجتماعی منطقه تبدیل شود.
بر همین اساس اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان در راستای رسیدن به اهداف و برنامه‌های پیش‌بینی شده، در طول ایام سال اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی مختلف با توجه به نیاز فعالان حوزه گردشگری می‌کند.
رئیس گروه توسعه گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان در این رابطه می‌گوید: برنامه‌ریزی برای آموزش‌های تخصصی و به‌کارگیری نیرو‌های آموزش دیده در استان از اولویت‌های این مجموعه به‌منظور کیفیت ارائه خدمات و ارتقای سطح رضایت‌مندی مهمانان و گردشگران است.
ئاوات مکاری افزود: به همین منظور این اداره‌کل در طول ایام سال دوره‌های آموزشی تحت عنوان طبیعت‌گردی و شناخت تور با هدف آشنایی هر چه بیشتر فعالان این حوزه با روش‌ها و راهکار‌های طبیعت‌گردی از جمله اصول تورگردانی در طبیعت، نحوه کمپ زدن در طبیعت، آشنایی با تجهیزات طبیعت‌گردی و کاربرد آنها، اصول گام‌برداری و... در طبیعت برگزار می‌کند.
او بیان کرد: گردشگری روستایی نیز یکی از مباحث بسیار مهم در دنیای امروزی است و دوره‌هایی آموزشی برای آمادگی و آشنایی جوامع محلی برگزار شده است.
مکاری با بیان اینکه ساکنان بومی مناطق گردشگری به‌ویژه در مناطق روستایی استان، در خط مقدم حفظ محیط زیست و فرهنگ محلی قرار دارند، گفت: بسیاری از آنها با ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی، رستوران‌های محلی و راه‌اندازی برنامه‌های گردشگری فرهنگی نقش مهمی در ترویج گردشگری پایدار ایفا می‌کنند.
رئیس گروه توسعه گردشگری اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کردستان اظهار کرد: مردم محلی زمانی که ببینند گردشگری برای آنها درآمد و ارزش اجتماعی به همراه دارد، خودشان حافظ منابع طبیعی می‌شوند.
او یادآور شد: توانمندسازی این جوامع از طریق آموزش، حمایت مالی و ایجاد زیرساخت‌های مناسب می‌تواند نقش کلیدی در توازن بین توسعه و حفظ منابع طبیعی داشته باشد.
مکاری افزود: در این میان برخی تور‌های طبیعت‌گردی نیز که با محوریت آموزش‌های زیست‌محیطی در کردستان برگزار می‌شوند توانسته‌اند الگو‌های مناسبی از گردشگری آگاهانه ارائه دهند.
رئیس گروه توسعه گردشگری بیان کرد: این تور‌ها که اغلب با همکاری انجمن‌های گردشگری و راهنمایان محلی برگزار می‌شوند، به شرکت‌کنندگان آموزش می‌دهند که طبیعت فقط برای تفریح نیست؛ طبیعت یک میراث است، مسئولیت است و بخشی از هویت ماست.
او با تاکید بر اینکه نوع نگاه به حوزه گردشگری باید یک نگاه جدید و تحولی باشد، یادآور شد: امیدواریم با توسعه گردشگری متعهدانه و مسئولیت‌پذیر و اتخاذ تدابیر هدفمندانه در این صنعت بیش از پیش شاهد رونق گردشگری در استان باشیم.
ادغام سیاست‌های گردشگری با ملاحظات زیست‌محیطی، تدوین دستورالعمل‌های رفتاری برای گردشگران، آموزش راهنمایان گردشگری، استفاده از تجهیزات سازگار با محیط زیست و همچنین پایش مستمر آثار گردشگری بر طبیعت از جمله اقداماتی است که می‌تواند آینده‌ای پایدار برای صنعت گردشگری در منطقه رقم بزند.
کردستان با جاذبه‌های فراوان فرهنگی و طبیعی، یکی از قطب‌های آینده‌دار گردشگری در کشور محسوب می‌شود، اما تحقق این ظرفیت نیازمند عزم ملی، برنامه‌ریزی منسجم، توسعه زیرساخت‌های هدفمند و ترویج رفتار گردشگری آگاهانه است؛ تنها در این صورت است که می‌توان همزمان با رونق اقتصادی، میراث ارزشمند طبیعی و فرهنگی این خطه را برای نسل‌های آینده حفظ کرد.
