لبخند زدن نوزادان، آگاهانه است یا غریزی؟

مخاطب ۲۴- کودکان از مراحل رشدی متفاوتی از نظر جسمی، حسی، حرکتی، هیجانی، اجتماعی و اخلاقی گذر می‌کنند و به تکامل می‌رسند. هر یک از این مراحل نشانه‌ها و علامت‌هایی دارد که کودکان به صورت طبیعی و جمعی در سن خاصی آنها را ابراز می‌کنند، اما ممکن است که تفاوت‌های جزئی، در سن بروز این علامت‌ها با یکدیگر داشته باشند.

لیورا سعید روانشناس کودک و نوجوان، با تأکید بر اینکه نوزادان از وقتی به دنیا می‌آیند تا یک ماهگی حرکتی شبیه لبخند زدن را بی‌اختیار و غیرارادی از خودشان بروز می‌دهند، اظهار کرد: این لبخند در واقع ادامه زمان جنینی‌شان است و از همان زمانی که در رحم مادر هستند، حرکتی شبیه لبخند زدن را به شکل غیر ارادی انجام می‌دهند و تا یک ماهگی هم به همین شکل ادامه پیدا می‌کند که حرکت غیر ارادی می‌گویند، زیرا که هنوز در آن سن ارتباط کودک با محیط اطرافش آغاز نشده است و این حرکات به شکل غریزی و ناآگاهانه از نوزاد سر می‌زند.

خنده نوزاد در خواب نشانه چیست؟

وی حرکات نوزاد هنگام خواب را هم ناآگاهانه و غریزی دانست و ادامه داد: حرکت ناآگاهانه و غیر ارادی در خواب هم توسط نوزاد انجام داده می‌شود، زیرا نوزادان انقباضات صورتی دارند و در خواب حرکاتی شبیه اخم کردن، مکیدن و حتی لبخند زدن از خودشان نشان می‌دهند. این حرکات از جمله لبخند، هیچ پیام و دلیل خاصی ندارد.

نوزاد از حرکات اطرافیان تقلید می‌کند

این روانشناس تصریح کرد: به تدریج نوزاد از یک ماهگی بیناییش بهتر می‌شود، او می‌تواند چهره‌ها را ببیند و تشخیص بدهد؛ بنابراین تعاملش با دیگران شروع می‌‍شود، به این صورت که می‌تواند به شما نگاه کند، تماس چشمی برقرار کند و لب‌ها و دهان شما را ببیند. نوزاد از حرکت لب‌های شما که در حال صحبت کردن هستید، تقلید می‌کند و لب‌هایش را به همان شکل حرکت می‌دهد و لبخند می‌زند که این حرکت پاسخی به حرکت شماست.

این مشاور کودک و نوجوان، لبخند پس از دو الی سه ماهگی را آگاهانه‌تر عنوان کرد و گفت: نوزاد در دو و سه ماهگی، تعاملش با نزدیکان بیشتر و لبخندهایش آگاهانه‌تر می‌شود. اغلب نوزادانی که طبیعی هستند در سه ماهگی لبخند زدن خودشان را شروع می‌کنند و بین چهار تا شش ماهگی که مهارت‌های اجتماعی نوزاد به مرور بهتر می‌شود، در پاسخ به خنده‌های اطرافیان یا کار خنده‌دارشان، می‌خندد.

خندیدن کودک مهارتی اجتماعی و ارتباطی است

سعید با اشاره به اینکه خندیدن کودک علامتی از مهارت ارتباطی و اجتماعی است، بیان کرد: با بزرگ شدن نوزاد، خنده‌هایش بیشتر و با صدای بلندتر می‌شود. بنابراین، از این طریق احساس شادی و هیجان مثبت خودش را به دیگران نشان می‌دهد. هر چقدر سن نوزاد بیشتر می‌شود، یعنی از چهار ماهگی به بعد آگاهی نوزاد به خودش و حرکاتش بیشتر می‌شود. گاهی او می‌خواهد شما را به خندیدن بیشتر یا انجام بیشتر حرکت خنده‌دارتان وادار کند؛ بنابراین با صدای بلند قهقهه می‌زند که هم شادی خودش را نشون بدهد و هم اطرافیان را به کنش و واکنش بیشتر وادار کند.

اگر نوزاد نخندید، باید نگران شد؟

وی درباره نخندین نوزاد و عدم واکنش به حرکات شادی‌آور را نگران کننده توصیف کرد و افزود: گاهی این اتفاق از تفاوت‌های فردی هر کودکی با کودک دیگر نشأت می‌گیرد و ممکن است کودکی زودتر شروع به لبخند زدن کند و کودکی دیرتر. پدر و مادر باید کمی صبر کنند تا نوزاد از دو ماهگی گذر کند و ممکن است سه ماهگی و چهار ماهگی لبخند زدن را شروع کند، اما از طرفی ممکن است که نخندیدن تا این سن نشانه‌ای از تأخیر رشد باشد. در این زمان پدر و مادر بهتر است که با پزشک اطفال یا کار درمانگر مشورت کنند.