مخاطب ۲۴- دختر و پسری که از هم شناختی ندارند، در جایی که یکدیگر را نمیبینند پای صحبت هم مینشینند. از یکدیگر میگویند و توقعات خود را، چه راست و دروغ مطرح میکنند. بلایند دیت یا ملاقات کور مثل پرتاب تیر در تاریکی است؛ هیجانش در ندانستن است، اما وقتی نور میافتد، اغلب میبینی که هدف فقط یک سایه بوده است.
از دید جامعهشناسی بلایند دیت نشاندهنده گذار از روابط مبتنی بر ساختارهای سنتی به تعاملاتی فردمحور و لحظهای است. این نوع آشنایی، که اغلب از طریق پلتفرمهای دیجیتال شکل میگیرد، محصول فرهنگ مصرفگرایی و تسریعیافتهای است که در جوامع مدرن رواج دارد.
آسیب شناس اجتماعی مجید ابهری در گفتوگو با فارس با بیان اینکه سبک زندگی همراه خود ویژگیهایی به جامعه میآورد که برخی از آنها در قاموس فرهنگ و باورهای اجتماعی ما جایگاهی نداشته است، گفت: وقتی روابط انسانی به یک تجربه لحظهای و بدون پشتوانه تقلیل پیدا میکند، ارزشهای سنتی مانند شناخت خانوادگی، احترام متقابل و صبر در ایجاد ارتباط کمرنگ شده و جای خود را به ناپایداری و بیاعتمادی میدهد. از همین نقطه، رفتارهای جدید شکل میگیرد.
ابهری ادامه داد: از آنجایی که نهادهای تربیتی و فرهنگی همواره دیرتر از فضای مجازی با مفاهیم و محورهای رفتاری آشنا شده و یا بر آنها تسلط پیدا میکنند، عوارض و آسیبهای ناشی از این تغییر جایگاهها، آثار خود را بر رفتار نوجوان و جوانان ما گذاشته و موجب انحرافات رفتاری و گمراهیهای فرهنگی میشود.
این رفتارشناس اجتماعی با بیان اینکه یکی از این رفتارهای جدید، دیتینگ یا قرار بدون مقدمه است، تصریح کرد: بعد از کراشزنی، دیتینگ در بستر برخی از سایتهای اینترنتی و شبکههای اجتماعی راه افتاده است که دختر و پسر بدون زمینه و آشنایی قبلی فقط از روی مشخصات ظاهری یا به دست گرفتن روزنامه و مجله یا شاخه گل جلوی دوربین قرار میگذارند و سپس با یکدیگر آشنا شده و بنیان روابط بعدی را پیریزی میکنند.
وی افزود: از آنجایی که هیچ ارتباط فرهنگی و فکری بین این افراد وجود ندارد، هرکدام میتواند دروغی بگوید و باعث گمراهی و اطلاعات غلط از نام و نشانی گرفته تا شغل و تحصیلات و حتی تأهل یا تجرد شود. چون نکات بعدی قابل ارزیابی و مشاهده نیست، به این گونه برنامهها، قرار کور یا بلاینددیت گفته میشود.
ابهری با اشاره به اینکه این بازی، نه عاشقانه، که قماری است با چشمان بسته، تصریح کرد: انگار سوار قایقی وسط طوفان شدهای آن هم بدون پارو و مقصد. موجها میبرندت، اما هیچ ساحلی منتظرت نیست. قرار کور همان است که انسان را به بیراهه میبرد و گاهی به لبه پرتگاه میکشاند.
جامعه شناس کشورمان ادامه داد: در این دیدارها قلب با یک نگاه میتپد و با یک کلمه میشکند. افراد در این دیدار، نه عاشق که شکارچی لحظهها هستند. به دنبال طعمهای که فقط چند ثانیه گرمی دارد و بعد از مدت کوتاهی سرد میشود.
وی با بیان اینکه بسیاری اوقات جوانان به ویژه دختران ما به خاطر صداقت و پاک بودن روح و قلب به زودی وابسته شده و این وابستگیها آغاز مصیبتهای بعدی خواهد بود، گفت: والدین و مربیان تربیتی و البته رسانهها باید در این زمینه حرکتهای پیشگیرانه کرده و واقعیتها را به فرزندان منتقل کنند تا مبادا بعد از گرفتاری و مشکلات بعدی تازه به فکر اصلاح بیفتند.
ابهری به نقش جوانان در این قرارهای کور اشاره کرد و گفت: جوانان باید هوشیار باشند که در بسیاری اوقات تنهایی بهتر از گمراهی و فرورفتن در باتلاق فساد، اعتیاد و مصیبتهای بعدی است؛ بنابراین آگاهسازی و اطلاعرسانی بهترین قدم در راستای پیشگیری بوده و فرزندان جامعه بدون پافشاری و لجاجت باید واقعیتهای موجود را پذیرفته و اجازه ندهند عواطف و احساسات آنها به سادگی به بازی گرفته شوند. همچنین رسانهها و شبکههای اجتماعی به عنوان ابزار ارتباطی باید وسیلهای برای فرهنگسازی باشد و مردم هم نسبت به چنین ویروسهای فرهنگی باید خود را واکسینه کنند.
این جامعه شناس با بیان اینکه بلایند دیت بیتوجه به تنوعات محلی، هویت فرهنگی جوامع را تهدید میکند، خاطر نشان کرد: این پدیده که اغلب از غرب سرچشمه گرفته و از طریق تکنولوژی گسترش یافته، میتواند به استعمار فرهنگی منجر شود و الگوهای بومی روابط را به حاشیه براند.
ابهری با اشاره به اینکه در چنین شرایطی، جامعه نه تنها از نظر عاطفی شکنندهتر میشود، بلکه توانایی خود را برای بازتولید ارزشهایی که نسلها آن را حفظ کردهاند، از دست میدهد، تصریح کرد: بلایند دیت نه فقط یک انتخاب فردی، بلکه یک چالش جدی برای بنیانهای فرهنگی و اجتماعی است که در آن روابط به جای تقویت هویت جمعی، به ابزاری برای ارضای نیازهای شخصی و زودگذر تبدیل میشود و میتواند به فروپاشی تدریجی هنجارهای مشترک بینجامد.