مخاطب۲۴- فعالیتهای ممنوعه درایستگاه فضایی بینالملل- ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) پیچیدهترین ماشین ساخته بشر است که با همکاری نزدیک پنج آژانس فضایی بزرگ دنیا یعنی ناسا، روسکازموز، آژانس فضایی اروپا، آژانس اکتشافات فضایی ژاپن و آژانس فضایی کانادا طراحی و ساخته شده است، اینجا برخی کارهای ممنوعه برای فضانوردان در ایستگاه فضایی بین المللی (ISS) را معرفی میکنیم که شاید برای شما تعجببرانگیز باشند.
ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) پیچیدهترین ماشین ساخته بشر است که با همکاری نزدیک پنج آژانس فضایی بزرگ دنیا یعنی ناسا، روسکازموز، آژانس فضایی اروپا، آژانس اکتشافات فضایی ژاپن و آژانس فضایی کانادا طراحی و ساخته شده است. از زمان پایدار شدن این ماهواره روی مدار کره زمین بیش از ۲۷۰ فضانورد از اقصی نقاط جهان در این ایستگاه توقف داشته و به اکتشافات فضاییشان مشغول شدهاند. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید برخی فعالیتها در ایستگاه فضایی بین المللی قدغن به شمار رفته و فضانوردان اجازه انجامشان را ندارند. اینجا قصد داریم تعدادی از این کارهای ممنوعه در ایستگاه فضایی بین المللی را معرفی و بررسی کنیم.
بر خلاف آنچه در ظاهر به نظر میرسد فضانوردان ایستگاه فضایی بین المللی با محدودیتهای فراوانی در غذا خوردن، نوشیدن و فعالیتهای قابل انجام در این ماهواره روبرو هستند. فعالیتها و وظایف آنها بهطور روزانه با دقت پایش شده و برخی فعالیتهای آنها باید بهطور روزانه انجام شوند تا در محیط میکروجاذبه این ماهواره وزن عضلاتشان حفظ شده و خطری سلامتیشان را تهدید نکند.
در عین حال سه دسته محدودیت زیر در خوردن، نوشیدن و فعالیتها احتمالا برای بسیاری از شما جالب خواهد بود.
از زمان ارسال نخستین فضانوردان به ایستگاه فضایی بینالمللی، این افراد تغذیه خاصی داشته و نیازهای تغذیهای بدن خود را از طریق جویدن خوراکیهایی مخصوص تامین میکردهاند. البته محدودیتهای تغذیهای فضانوردان مدرن پیشرفتهای خارقالعادهای نسبت به قدیم داشته؛ بهطوری که امروزه حتی امکان کاشت سبزیجات خوراکی نیز برای فضانوردان فراهم است. با این وجود برخی انواع خوراکیها و آشامیدنیها همچنان در ایستگاه فضایی بینالمللی ممنوع به شمار میروند.
برای مثال، نان و چیپس از جمله آیتمهایی هستند که به هیچ وجه در ISS نباید مصرف شوند. دلیل این مساله به جاذبه بسیار کم در ایستگاه فضایی بینالمللی برمیگردد که باعث غوطهور شدن خردههای نان یا چیپس در فضا شده و احتمال وارد شدن آنها به تجهیزات مکانیکی و برقی ماهواره و اختلال در عملکرد آنها را افزایش میدهد.
علاوه بر این، استفاده از ادویههایی مثل نمک یا فلفل نیز به همین دلیل در ایستگاه فضایی بینالمللی قدغن به شمار میرود. در این خصوص حتی بستنیهای مخصوص فضانوردان نیز نباید در ISS مصرف شوند. در کنار این موارد نوشیدنیهای کربناتدار مانند نوشابههای گازدار نیز به دلیل تاثیراتی که ممکن است در محیط میکروگرانش ماهواره ISS روی دستگاه گوارش فضانوردان داشته باشند قدغن به شمار میروند.
به این موارد ماهی را نیز اضافه کنید؛ زیرا گرم کردن آن با پخش بوی فراوان در ماهواره همراه خواهد بود؛ بویی که به دلیل شرایط خاص این ایستگاه ممکن است تا ابد از بین نرود!
علیرغم این که مصرف الکل حین کار تقریبا در تمامی نقاط دنیا ممنوع است، اما فضانوردان ایستگاه فضایی بینالمللی بهطور خاص اجازه استفاده از هیچگونه ترکیب الکلی در این ماهواره را ندارند. در کنار نوشیدنیهای الکلی گازدار که استفاده از آنها بنا به دلایلی که در بالا توضیح داده شد قدغن است، مصرف هرگونه الکل نیز از جمله مهمترین کارهای ممنوعه ایستگاه فضایی بین المللی به شمار میرود.
یکی از سخنگویان ناسا مدتی پیش در مصاحبهای با BBC دلیل ممنوعیت مصرف الکل در ایستگاه فضایی بینالمللی را اثرات سوء احتمالی آن در سیستم بازیابی آب در این ماهواره اعلام کرده بود. همانطور که احتمالا در جریان هستید، تمامی مایعات موجود در ایستگاه فضایی بینالمللی از جمله ادرار فضانوردان بهطور کامل توسط مکانیزمهای پیشرفته این ماهواره تصفیه شده و مقدار بسیار کمی از آن تلف میشود.
حضور الکل در ادرار فضانوردان میتواند باعث عدم تصفیه مناسب آن یا حتی خراب شدن سیستم تصفیه آب شود که با توجه به دشواری فراوان انتقال آب به ایستگاه فضایی بینالمللی صدمات فراوانی به این تشکیلات وارد خواهد کرد. در نظر داشته باشید که هزینه تقریبا سرهمبندی و راهاندازی ISS حدود ۱۵۰ میلیارد دلار است! بنابراین هرگونه آسیب رسیدن به آن به هر شکلی غیرقابل قبول تلقی میشود. از جمله دیگر آیتمهای ممنوعه برای فضانوردان نیز میتوان به خمیردندان، ادکلن یا افتر شیو اشاره کرد؛ زیرا تمامی آنها درصدی الکل در ترکیبات خود دارند.
یکی دیگر از فعالیتهایی که سالهاست در ایستگاه فضایی بینالمللی ممنوع به شمار میرود برقراری رابطه جنسی است. این ممنوعیت که یکی از پایهایترین قوانین ISS به شمار میرود دلایل متعددی دارد که برخی قابل پذیرش هستند و برخی دیگر صرفا با اهداف پیشگیرانه مطرح شدهاند.
نخستین دلیل عمده برای ممنوعیت برقراری رابطه جنسی در ایستگاه فضایی بینالمللی دشواری فراوان انجام فیزیکی آن بهدلیل شرایط میکروگرانش است که باعث میشود هرگونه تعامل فیزیکی میان دو فرد به دور شدنشان از یکدیگر منجر شود. از سوی دیگر نبود حریم شخصی نیز دیگر نگرانی عمده در خصوص برقراری رابطه جنسی در ISS به شمار میرود. علاوه بر این، احتمال آسیب دیدن افراد، مضرات مایعات خروجی بدن برای دستگاههای مکانیکی و الکترونیکی و البته خطرات حسابنشده بارداری در فضا نیز موارد دیگری هستند که باعث شدهاند رابطه جنسی بهطور کلی در ایستگاه فضایی ISS ممنوع اعلام شود.
البته با فراهم کردن برخی شرایط میتوان احتمال آسیب دیدن افراد حین برقراری رابطه جنسی در ISS را کاهش داد و حتی حریم شخصی را نیز تا حدی حفظ کرد. با این وجود ناسا هنوز متقاعد نشده که این ممنوعیت را برای فضانوردان بردارد؛ بنابراین تا اطلاع ثانوی، رابطه جنسی همچنان در ایستگاه فضایی بینالمللی ممنوع خواهد بود.