ریشه دشمنی با ظریف چیست؟

مخاطب۲۴- این روز‌ها و در استانه مراسم تنفیذ حکم مسعود پزشکیان رییس جمهور جدید ایران از سوی رهبری و تحلیف در مجلس شورای اسلامی همه توجهات به سوی شورایی است که مسوولیت آن پیشنهاد افراد واجد صلاحیت برای ۲۶ وزارت خانه و سازمان و نهاد مهم دولتی است که باید ازسوی رییس جمهور انتخاب شوند که در این میان ۱۹ وزیر نیازمند رای اعتماد مجلس هستند.

ریاست این شورای راهبردی با محمد جواد ظریف دیپلمات شناخته شده و سرشناس ایرانی است. او ۵ نفر از رجال سیاسی را بعنوان روسای کمیته‌های سیاسی و اقصادی و زیربنایی و فرهنگی و اجتماعی منصوب کرده تا برای هر وزارت خانه و سازمان ۵ نفر را به رییس جمهور منتخب پیشنهاد کنند.
این برای نخستین بار است که در ایران فرایند انتخاب وزیران جدید دولت از پشت پرده بیرون آمده و مشخص است چه افرادی و با چه شاخص‌هایی قرار است نامزد‌های وزارت خانه‌ها و سازمان‌های مهم کشوری مانند بانک مرکزی و سازمان انرژی اتمی و سازمان برنامه و بودجه را به رییس دولت پیشنهاد دهند.

با این وجود چند روزی است محمد جواد ظریف در معرض شدیدترین حملات و تخریب تندرو‌های سیاسی قرار گرفته است حتی عده‌ای ناشناس در نماز جمعه تهران که رعایت ادب و اخلاق در آن ضروری است به او ناسزا گفتند و دچار حرام شرعی شدند.

برای فهم و درک این اتفاق که احتمالا در روز‌های آتی هم تشدید خواهد شد می‌توان به دلایل زیر اشاره کرد:

１- بخشی از مخالف‌ها با ظریف در واقع آغاز مخالفت‌ها با رییس جمهور منتخب و ابراز خشم پنهان به نتایج انتخابات و رای مردم است. محمد جواد ظریف محوری‌ترین نقش را در همراهی با مسعود پزشکیان در رقابت‌های انتخاباتی داشت و برای پیروزی او از جان مایه گذاشت. هشت دقیقه سخنرانی او در تلویزیون درباره خطر پیروزی سعید جلیلی رقیب مسعود پزشکیان تاثیر زیادی بر افکار عمومی گذاشت.

２- محمد جواد ظریف در ایران نماد گفتگو و دیپلماسی فعال در ارتباط با جهان است. او نقش اصلی را در توافق جامع هسته‌ای با غرب در سال ۲۰۱۵ داشت. مخالفین توافق با غرب یا کاسبین تحریم که منافع کلان اقتصادی در ستیز با غرب و ادامه تحریم‌ها دارند و در سال‌های اخیر به ثروت‌های افسانه‌ای دست پیدا کردند ظریف را خطر بزرگی برای منافع خود می‌دانند.

چهار سال پیش و قبل از انتخابات دور سیزدهم ریاست جمهوری در فضای سیاسی از محمد جواد ظریف بعنوان نامزد احتمالی ریاست جمهوری نام برده می‌شد و نظر سنجی‌ها هم نشان می‌داد او موقعیت خوبی نزد افکار عمومی دارد.

همین جریان دیپلماسی ستیز به شدت نگران شد و عملیات سازماندهی شده تخریب او را در دستور کار قرار داد که اوج آن انتشار فایلی صوتی از یک جلسه خصوصی بود که در آن ظریف بدون ملاحظه و رعایت تشریفات نظرات خود را درباره مسایل مهمی از جمله روسیه و امریکا و جریانات تندروی داخلی بیان کرده بود.
مخالفین ظریف این سخنان را بهانه هجمه و تخریب او قرار دادند تا او را از حضور در انتخابات منصرف کنند و همینگونه هم شد.

３- روشی که ظریف در شورای راهبردی انتخاب وزرا برگزیده دست بسیاری از لابیست‌ها و دلالان سیاسی را که همیشه در تعیین کابینه دست به بده و بستان مالی می‌زنند بسته است یا دست کم محدود کرده است. این‌ها نیز از مخالفین ظریف هستند جالب است که در این دسته برخی از اصلاح طلبان هم با ظریف مخالف هستند. فراموش نکنیم ظریف در دسته بندی‌های سیاسی جزو اصولگرایان و اصلاح طلبان قرار نمی‌گیرد، اما افکار و اندیشه‌های او با تغییر خواهان در جامعه ایرانی همسوست.

４- بخش دیگری از مخالفت با ظریف به شخصیت او باز می‌گردد. یک سنت اجتماعی در تاریخ ایران وجود دارد که افراد توانا و متخصص و سالم و پاکدست و موفق و تاثیرگذارهمیشه مورد حسادت و بدخواهی برخی گروه‌های اجتماعی قرار می‌گیرند که در جامعه شناسی به آن می‌گوییم نخبه کشی. ظریف از نمونه‌های برجسته این سنت ناپسند اجتماعی است که امیدوارم قربانی آن نشود.

در نتیجه باید گفت به نظر می‌رسد محمد جواد ظریف عنصر تعیین کننده دوران گذار دولت در ایران است و با شناختی که از او دارم بعید می‌دانم بعد از تشکیل کابینه علی رغم تمایل رییس جمهور حضور پر رنگی در سیاست داخلی داشته باشد هر چند در سیاست خارجی و ارتباط با جهان همه دولت‌های ایران مستقیم و غیر مستقیم به دانش و تجربه و اعتبار ظریف نیاز دارند حمایت همیشگی رهبر جمهوری اسلامی از ظریف هم از همین زاویه قابل درک است.