مبارزه با شکارچیان متخلف بزرگترین چالش محیط‌بانی است
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست در گفتگو با مخاطب ۲۴: قانون حمایت قضایی از محیط بان نیاز به اصلاح دارد/مبارزه با شکارچیان متخلف بزرگترین چالش محیط‌بانی است.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور اظهار کرد: محیط بانی که برای حفاظت از حیات وحش جان خود را فدا می‌کند در درجه اولی دوست ندارد جان یک انسان را بگیرد، موفقیت ما این نیست که اگر کشتیم اعدام نشویم، موفقیت زمانی است که جرم صورت نگیرد و با مجهزشدن محیط بانان درگیری با متخلفان کمتر می‌شود.
مخاطب ۲۴- اکرم سادات حسینی؛ یکبار دیگر محیط بانی برای انجام وظایف خود و در مبارزه با شکارچیان متخلف در شرایط سخت قرار گرفته، شکارچیان در منطقه حفاظت شده به اعلام ایست یگان حفاظت توجه نکردند و با خودرو قصد فرار داشتند و محیط بان موظف به دستگیری آن‌ها و توقف خودرو بوده، اما یکی از سرنشینان خودرو جان خود را از دست داده و حالا محیط بان در انتظار رضایت خانواده و گذشت از قصاص است، بسیاری از فعالان محیط زیست و گروه‌های مختلف اجتماعی برای حمایت از محیط بان برومند نجفی تقاضای لغو اعدام او را داشتند در حالیکه دیوان عالی کشور این حکم را پس از فرجام‌خواهی تایید کرده، معاون اول رئیس جمهور هم در سخنانی مطرح کرد که نباید محیط‌بانی که از خود و طبیعت دفاع کرده قربانی شود. قانون دفاع از محیط‌بانان کافی نیست و باید برای محافظت از طبیعت و محیط‌بان این قانون دقیق‌تر شود. نمی‌شود متخلفی حین تخلف کشته شود و محیط‌بانی که از خود و طبیعت دفاع کرده قربانی شود. به گفته مخبر در بحث محیط‌زیست هیچ دستگاهی نباید بی‌توجهی کند. سازمان با سختگیری خود باعث حفاظت از جان انسان و محیط‌زیست می‌شود. جان انسان‌ها و محیط‌زیست قابل معامله نیست. برای بررسی وضعیت و اختیارات محیط‌بانان با فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور گفتگو کردیم تا ضمن توجه به وضعیت محیط بان برومند نجفی وضعیت و جایگاه این حرفه را مورد بررسی قرار دهیم.
بیشتر بخوانید: کشف ۷۴ هزار شکار و صید غیرمجاز در سال ۱۴۰۰
سرهنگ جمشید محبت خانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور در گفتگو با خبرنگار مخاطب ۲۴، به اقدام برای ارتقاء جایگاه و حفظ امنیت محیط بانان در انجام وظایف حرفه‌ای آن‌ها پرداخت و گفت: لایحه حمایت قضایی محیط بان را برای ترمیم به مجلس ارسال کردیم، سال گذشته که قانون حمایت قضایی محیط بان در مجلس تصویب شد و به قانون تبدیل شد، اعلام کردیم این قانون با توجه به وظایفی که بر عهده محیط بان است، چالش‌هایی برای این حرفه دارد، معاونت حقوقی و مجلس سازمان محیط زیست اشکالات را همان زمان بیان کرد.
وی با اشاره به سخنان اخیر معاون اول رئیس جمهور مبنی بر ضرورت اصلاح و دقیق شدن قانون دفاع محیط بان، عنوان کرد: امیدواریم به درخواست سازمان محیط زیست برای تغییرات و تکمیل قانون با سرعت بیشتری رسیدگی کنند، چرا که قانون حمایت بیمه محیط بان که تصویب شد به نوعی برای شرح وظایف محیط بانان ایجاد مشکل می‌کند.
سرهنگ محبت خانی در پاسخ به این پرسش که آیا نیرو‌های پلیس هم در انجام ماموریت‌های خود که منتهی به کشته شدن متخلفان شود، محکوم به قصاص می‌شوند؟ گفت: ماموران پلیس در حوزه وظایف خود طبق قانون و اینکه ضابط عام هستند مشخص است که در چه شرایطی می‌توانند برای متوقف کردن مجرم از اسلحه استفاده کنند و اگر پلیس قانون را رعایت نکند با او برخورد می‌شود. چارچوب برای استفاده محیط بان از اسلحه کمبود‌هایی دارد و مشخص کرده محیط بان در سه حالت می‌تواند از اسلحه استفاده کند و پیشنهاد کردیم ۲ بند دیگر به قانون افزوده شود.
اما قانون حمایت قضایی و خدمات بیمه‌ای از مأموران یگان حفاظت محیط زیست و جنگل‌بانان که خرداد سال ۹۹ به تصویب مجلس رسید در مورد استفاده از سلاح توسط محیط بانان چه می‌گوید؟ در ماده یک این قانون، ماموران یگان حفاظت محیط زیست و جنگل‌بانی که در قالب دستور العمل تشکیل یگان‌های حفاظت در دستگاه‌های اجرایی، تسلیح و ضابط خاص قضایی محسوب می‌شوند، صرفاً در خصوص بند‌های ۱، ۲ و ۳ ماده ۳ قانون به کارگیری سلاح توسط مامورین نیرو‌های مسلح در موارد ضروری مصوب ۱۳۷۳/۱۰/۱۸ حق به کار گیری سلاح در انجام وظایف و ماموریت‌های سازمانی خود را دارند. ماموران مزبور از حیث تکالیف، وظایف و مسئولیت‌های کیفری و مدنی ناشی از به‌کارگیری سلاح در موارد مذکور مشمول قانون فوق الذکر می‌باشند. دستگاه‌های اجرایی مربوطه از حیث تکالیف خود در قبال ماموران موضوع این ماده از جمله پرداخت دیه و جبران خسارت مشمول قانون مذکور است.
در تبصره یک این قانون هم آمده است: به کارگیری سلاح در خصوص بند ۴ ماده ۳ قانون به‌کارگیری سلاح توسط ماموران نیرو‌های مسلح در موارد ضروری در صورتی مجاز است که ضمن رعایت تمام ضوابط مقرر از جمله تبصره ۳ ماده ۳ و ماده ۷ قانون مذکور از هیچ طریق دیگری مانند به کارگیری سلاح غیر کشنده، امکان دستگیری و متوقف نمودن مرتکبان وجود نداشته باشد.
با وجود این تجویز قانونی و البته تبصره‌های آن مخاطب ۲۴ در گزارشی مجزا موارد قانونی فوق را از منظر قانونی و دایره اجرا و عمل که تا چه میزان منطبق بر وظایف ذاتی محیط بان است بررسی می‌کند.
سرهنگ محبت‌خانی در مورد قانون فعلی اظهار کرد: البته تا قبل از تصویب این قانون هم قانونی برای محیط بانان نبود و از تصویب همین قانون هم متشکریم، اما تلاش می‌کنیم قانون اصلاح شود و اگر در چارچوب مربوطه محیط بانان از اسلحه استفاده کنند دیگر محکوم نمی‌شوند، تا کنون هم مطابقه تطبیقی در مورد قوانین حفاظت و مرتبط با محیط بانی در جهان انجام ندادیم و لازم است اقدامات تحولی در شرح وظایف محیط بانی صورت گیرد و استفاده‌ای تجهیزات نوین یکی از آنهاست.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست خاطر نشان کرد: راهکار‌های بسیاری وجود دارد که ارتباط فیزیکی و درگیری محیط بان با شکارچی متخلف را کمتر کنیم و به حداقل‌ها برسد مانند استفاده از دوربین مدار بسته و کوادکوپتر که تجهیزات نوین است و به کمک آن‌ها شرایط ارتکاب جرم را برای شکارچی متخلف سخت خواهیم کرد. تجهیزات نوین در دستور کار آقای دکتر سلاجقه است و به دنبال اصلاح قانون محیط بان هستیم.
سرهنگ محبت‌خانی در مورد مخاطرات محیط بانان و شکارچیان متخلف اظهار کرد: بار‌ها مطرح کردم یک محیط بان که برای حیات‌وحش جان خود را فدا می‌کند، قطعاً به مراتب اولی‌تر دوست ندارد جان یک انسان را بگیرد، موفقیت ما این نیست که به سمتی برویم که اگر کشتیم اعدام نشویم، موفقیت ما زمانی است که جرم صورت نگیرد و پیشگیری شود، هدف یگان حفاظت محیط زیست پیشگیری از تخریب محیط زیست است که کاری غیر قانونی است.
وی یادآور شد: در حفاظت از محیط زیست واقعیت این است که محیط بان باید با متخلفان مبارزه کند و آن‌ها اسلحه دارند و وقتی برای شکار حیات‌وحش می‌آیند و قانون نقص‌هایی دارد که با اصلاح و مجهزشدن به تجهیزات نوین درگیری بین محیط بان و شکارچیان متخلف به حداقل خواهد رسید.
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کمبود نیروی انسانی و کمبود خودرو و غیر متناسب بودن خودرو‌ها را چالش‌های بزرگ یگان حفاظت محیط زیست برشمرد و گفت: با وجود این دو کمبود و مشکل بزرگ در پاسگاه‌ها و ایستگاه‌های محیط بانی که همه ایستگاه‌ها نیاز به نوسازی اساسی دارند، با وجود این چالش‌ها محیط بانان با جرائم بسیاری مواجه هستند و شکار غیر مجاز بیشترین و وسیعترین تخلفی است که یک محیط‌بان در انجام وظایف حفاظتی خود با آن مواجه است.
برای درک بهتر دایره وسیع کار محیط بانان نگاهی به آمار شکار غیر مجاز که در ۹ ماهه نخست سال کشف شده بیندازید که در این خبر منتشر شده است.
