آیا کرونا واقعاَ از حیوان به انسان منتقل شده؟
به گزارش سرویس اجتماعی مخاطب ۲۴، به نقل از ایکنا، نشست خبری علیرضا بیگلری، رئیس انستیتو پاستور ایران امروز شنبه ۳۰ بهمن‌ماه برگزار و طی آن عملکرد بخش آزمایشگاهی کشور به ورود ویروس کرونا به ایران تشریح شد.
وی با اشاره به اینکه دی‌ماه ۱۳۹۸ اولین اخبار مربوط به کرونا از چین مخابره شد، گفت: در پی این اتفاق جلسات مقدماتی را برگزار و تمرکز خود را بر روی راه‌های تشخیص کووید ۱۹ گذاشتیم و قبل از اینکه اولین موارد ابتلا در کشور اتفاق بیفتد، راه‌های تشخیصی در ایران راه‌اندازی شد. در آن زمان سه آزمایشگاه، توانایی تشخیص موارد ابتلا را داشت.
بیگلری ادامه داد: ۳۰ بهمن ۹۸ دو مورد ابتلای کرونا به اطلاع وزیر بهداشت رسید و بعد از آن، با توجه به اینکه دو روز تا انتخابات مجلس فرصت داشتیم، وزیر وقت تصمیم گرفت موضوع اطلاع‌رسانی شود و در اولین قدم کمیته تشخیص آزمایشگاهی با محور انستیتو پاستور ایران تشکیل شد.
وی با اشاره به اینکه در ابتدا جهش ویروس کرونا به صورت ادواری و موردی بررسی می‌شد، گفت: آن زمان دستگاههای سنجش و بررسی بسیار محدودی داشتیم، اما امروز با افتخار باید بگویم که انستیتو پاستور ایران به آخرین روش‌ها و دستگاههای تشخیص جهش‌ها مجهز است و در کار تشخیص با تکیه بر دانش بومی و جوانان دانشمند، پیش می‌رویم.
بیگلری اضافه کرد: در ابتدای پاندمی اغلب ظرفیت تست را در بیمارستان‌ها قرار داده بودیم چراکه ظرفیت ما محدود بود و هر بیماری که با علامت تنفسی وارد بیمارستان می‌شد سعی کردیم تعیین تکلیف شود که آیا کرونا هست یا خیر.
وی از اعلام خبر خوب واکسنی در هفته آینده خبر داد و گفت: انستیتو پاستور در واکسن کار شاخصی انجام داده و هفته بعد خبر مهمی را برای ملت ایران خواهیم داشت.
در ادامه نشست سیامک سمیعی، مدیر کل آزمایشگاه‌های مرجع سلامت وزارت بهداشت گفت: ما در حوزه آزمایشگاه موفق بودیم و از تمام توان استفاده کردیم و علی‌رغم تحریم‌های ظالمانه توانستیم ظرفیت آزمایشگاهی را افزایش دهیم.
مصطفی صالحی وزیری، رئیس آزمایشگاه مرجع کشوری کووید ١٩ انستیتو پاستور ایران نیز گفت: با شیوع کرونا یک اتفاق ویژه در کشور افتاد و ما توانستیم تهدیدی که با آن مواجه شده بودیم را به فرصت تشکیل شبکه آزمایشگاهی کشور تبدیل کنیم.
وی اعلام کرد: قبل از کرونا، به طور سالیانه ۲۰ تا ۲۵ هزار تست مولکلی می‌توانستیم انجام دهیم، اما در حال حاضر با اقداماتی که برای توسعه شبکه آزمایشگاهی صورت گرفت، ۵۰۰ آزمایشگاه در کشور داریم که می‌توانند در روز ۱۵۰ هزار آزمایش را انجام دهند.
کرونا احتمالاً آخرین تهدید ویروسی در جهان نخواهد بود
صالحی وزیری با تأکید بر اینکه کرونا احتمالاً آخرین تهدید ویروسی در جهان نخواهد بود و با تهدید‌های نوپدید دیگری نیز مواجه خواهیم شد، گفت: ظرفیت آزمایشگاهی باید حفظ و ارتقا یابد. در ادامه توسعه ظرفیت آزمایشگاهی، در زمان‌هایی که موارد تست کرونا زیاد نبود، تست‌های دیگر را راه‌اندازی کردیم برای مثال تست تب‌کنگو را در یکسری از آزمایشگاه‌ها راه‌اندازی کردیم. آزمایش تب دنگی و سایر بیماری‌های ویروسی نیز در دستور کار راه‌اندازی داریم.
رئیس آزمایشگاه مرجع کشوری کووید ۱۹ در خصوص تهیه کیت‌های تشخیصی نیز گفت: در مورد سایر بیماری‌های تنفسی هم انستیتو پاستور و هم سایر مراکز دانش‌بنیان توانستند کیت‌های تشخیص کووید، آنفولانزا و بیماری‌های دیگر تنفسی را بسازند. در مورد تشخیص واریانت‌ها نیز هر چند از نظر امکانات در مضیقه بودیم، اما جزو اولین کشور‌ها بودیم و در فرودین ۱۳۹۹ یعنی یک ماه بعد از شناسایی اولین مورد کرونا، به این نتیجه رسیدیم که این ویروس برخلاف چیزی که تصور می‌شد، خیلی جهش پیدا خواهد کرد و از جنبه احتیاط، پایش واریانت‌ها را در دستور کار قرار دادیم.
وی اضافه کرد: اوایل کار در مضیفه بودیم و دستگاه نیز نیاز به تعمیر داشت که با حمایت دکتر بیگلری تعمیر و از دستگاههای همکاران استفاده شد، اما در ادامه کار دو دستگاه دیگر تهیه شد و اکنون با ظرفیت بالایی واریانت‌ها را با کیفیت جهانی و بالا تعیین می‌کنیم.
صالحی وزیری گفت: اولین مورد واریانت آلفا دی ماه ۹۹ در انستیتو پاستور شناسایی شد و موج این واریانت اسفندماه رخ داد، در حالی که ما چند ماه قبل آن را شناسایی کرده بودیم. اواخر آذر نیز اولین مورد امیکرون را شناسایی کردیم؛ شبکه آزمایشگاهی در تمام مسئولیت‌هایی که محول شد از انجام تست گرفته تا تضمین کیفیت، پایش واریانت و ... موفق عمل کرده است.
وی در پایان این بخش از سخنان خود، گفت: فعالیت و مصائب همکاران آزمایشگاهی خیلی دیده نمی‌شود در حالی که یکی از سخت‌ترین مکان‌هایی که در سیستم سلامت کشور وجود دارد بخش آزمایشگاه با شرایط عفونی خطرناک و نمونه‌های زیاد است.
کرونا دست‌ساز است یا از حیوان به انسان منتقل شده؟
در ادامه این نشست، خبرنگاران سؤال‌های خود را مطرح کردند که بیگلری در پاسخ به این سؤال که آیا ویروس کرونا دست‌ساز است یا جهش یافته و از حیوان به انسان منتقل شده است؟ گفت: یکی از شاخصه‌های این بیماری ناشناخته بودن آن است و اینکه چطور شروع شد، چطور پیش رفت، چرا ژنُم و ماده ژنتیکی آن اینقدر تغییر پیدا می‌کند، نیاز به بحث و مطالعه دارد، اما همانطور که شروع آن غیر منتظره بود، ممکن است پایان غیر منتظره نیز داشته باشد.
وی ادامه داد: شاید روزی بتوانیم با نگاه به گذشته و روند بیماری قضاوت کنیم که آیا مداخله در ژنم ویروس صورت گرفته یا اینکه اتفاق دیگری افتاده است، اما برای بشر خیلی زود است که این امر را به طور قاطعانه اعلام کنند. ما می‌دانیم که سال‌ها طول کشیده تا ویروس‌ها به تکامل برسند و کوچکترین تغییر در ژنم، آن‌ها را مساعد تغییر می‌کند، اما فعلاً شواهد کافی برای دست‌ساز بودن این ویروس وجود ندارد.
صالحی وزیری نیز در خصوص این سؤال گفت: سارس، ابولا و ... ویروس مشترک بین انسان و حیوان بودند؛ کووید نیز می‌تواند به طور طبیعی رخ داده باشد، اما نظرات دیگری نیز در این خصوص وجود دارد، نمی‌شود ۱۰۰ درصد دست‌ساز بودن آن را رد کرد، اما زمان همه چیز را مشخص می‌کند.
بیگلری در پاسخ به سؤالی در خصوص واکسن پاستو کووک نیز گفت: مردم دنیا نتیجه واکسن را در کوبا دیدند؛ کوبا جزو اولین کشور‌های دنیاست که با واکسن‌های خود توانسته جلوی مرگ و میر را بگیرد. هر روز که پیش می‌رویم اثبات می‌شود که انتخاب درستی در خصوص این واکسن داشته‌ایم. در چند هفته آتی هم شاهد چاپ مقاله این واکسن خواهیم بود. مردم نیز از این واکسن استقبال کرده‌اند به خصوص اینکه به عنوان دز یادآور برای اکثر واکسن‌ها قابل استفاده است.
وی اضافه کرد: طراحی واکسن طوری است که دو واکسن پاستو کووک و پاستو پلاس تولید می‌شود که پاستو پلاس به عنوان دز یادآور تولید می‌شود. این واکسن تنها واکسن داخلی است که برای کودکان مجوز استفاده دارد و تنها واکسنی است که برای کودکان بالای دو سال می‌توان از آن استفاده کرد و ما اکنون عمده توان تولید خود را بر روی پاستوکووک پلاس گذاشته‌ایم.
منتظر ورود تجهیزات و افزایش توان تولید هستیم
رئیس انستیتو پاستور ایران با اعلام این مطلب که برای افزایش تولید واکسن نیاز به دستگاه داریم، گفت: ما سلول منبع تولید کننده، فناوری تولید و کنترل کیفیت را داریم. دستگاهی هم که با آن بتوانیم تولید را افزایش دهیم را سفارش داده‌ایم و با انتقال دستگاه به ایران حجم تولید به چند برابر افزایش پیدا می‌کند و ما اکنون منتظر ورود تجهیزات و افزایش توان تولید هستیم.
وی اضافه کرد:ای کاش کشور من هم از نظر حمایت‌های ارزی برای این واکسن که موفقیت جهانی آن اثبات شده است، بتواند کمک کند. اما نه از نظر ریالی و نه ارزی به اندازه‌ای که نیاز داشتیم ارز در اختیار نداشتیم که کار‌های خرید مواد و تجهیزات را انجام دهیم.
بیگلری در خصوص اینکه چرا با افزایش ابتلا، انجام تست‌های گسترده در دستور کار قرار نمی‌گیرد، گفت: تست وقتی ارزش دارد که شما قدرت ایزوله کردن را داشته باشید. اگر تست کنید، اما قدرت ایزوله نداشته باشید انجام تست فایده‌ای ندارد.
