تبعیض در پرداخت وام ازدواج میلیاردی به دهه شصتی‌ها
مخاطب ۲۴- «اجاره یه خونه نقلی برای تشکیل خانواده در تهران ارزون تره یا در روستا و شهرهای کوچک؟» «اگر قراره به ازدواج مجردان دهه شصتی کمک بشه ما که تو شهر هزینه هامون بیشتره!» این اعتراض تعدادی از مجرد‌های دهه شصت نسبت به عدم پرداخت تسهیلات تشویقی ازدواج به دهه شصتی‌های ساکن شهرهای بزرگ است.
معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری انسیه خزعلی ۲۵ اردیبهشت در خصوص شرایط پرداخت تسهیلات تشویقی ازدواج به دهه شصتی‌ها گفت «عشایر، ساکنان روستا و یا شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر جمعیت بودن»، «مجرد بودن زوجین»، تاریخ تولد افراد در بازه تاریخی یک فروردین ۱۳۶۰ تا ۲۹ اسفند ۱۳۶۹ و تاریخ عقد زوجین از ۳۰ خرداد سال ۱۴۰۲ تا ۲۹ اسفند سال ۱۴۰۲ از شرایط عمومی متقاضیان دریافت تسهیلات تشویقی است.
در حالی تسهیلات «یک میلیارد و صد میلیونی ازدواج» به دهه شصتی‌ها فقط به متقاضیان ساکن روستا و شهرهای کوچک تعلق می‌گیرد که «قیمت رهن هر واحد مسکونی» در مناطق متوسط رو به پایین پایتخت برای یک زوج در شرف ازدواج «متری ۱۰ تا ۱۲ میلیون تومان» است.
چند ماه قبل دستیار رییس جمهور در مرکز تحقیقات اسلامی مجلس سکینه سادات پاد گفت در آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۵، یک میلیون و ۴۳۰ هزار نفر دختر مجرد دهه شصتی در رده سنی ۳۰ تا ۵۰ سال داشتیم و ۵۰۰ هزار دختر بالای ۴۰ سال که طبق این سرشماری، آمار دختران مجرد در روستا‌ها به نسبت جمعیت، دو برابر بوده است. یعنی اگر برای کل کشور تجرد قطعی ۴ بود، برای جمعیت شهری ۳ و برای جمعیت روستایی ۵ بوده است.
وام ازدواج عادی متولدین دهه شصت ۶۰۰ میلیون تومان است که به همه زوج‌های متقاضی پرداخت می‌شود. اما در کنار این وام «تسهیلات تشویقی ۵۰۰ میلیون تومانی ازدواج» تنها به آن دسته از متقاضیان دهه شصت تعلق می‌گیرد که ساکن روستا یا شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر باشند. یعنی یک متقاضی وام دهه شصت ساکن روستا در مجموع یک میلیارد و صدمیلیون تومان وام ازدواج می‌گیرد که به گفته معاون رییس جمهور در امور زنان بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ زوج، تقاضای دریافت این تسهیلات را داشتند، اما فقط ۱۲۰۰ زوج، واجد شرایط بودند.
آمار‌ها نشان می‌دهد دهه شصتی‌ها ۲۱ درصد جمعیت کل کشور را تشکیل می‌دهند، این یعنی از هر چهار ایرانی یک نفر در دهه ۶۰ به دنیا آمده است؛ بنابراین دهه شصتی‌ها با جمعیت زیادشان یک فرصت برای جوانی جمعیت محسوب می‌شوند، اما حالا احتمال تجرد قطعی این افراد باعث می‌شود فرصت رشد جمعیتی مهمی از دست برود و سیاست وام تشویقی هم با همین هدف در نظر گرفته شده است.
جمعیت‌شناس شهلا کاظمی پور می‌گوید با توجه به جمعیت بالای تجرد قطعی در روستا‌ها نسبت به شهرهای بزرگ می‌توان گفت اگر دلیل بالا رفتن سن ازدواج، مشکلات مالی باشد، پس پرداخت وام ازدواج بیشتر در جوامع روستایی می‌تواند مجردان بیشتری را به ازدواج تشویق کند.
اما مدیرگروه جمعیت شناسی دانشگاه علامه طباطبایی احمد دراهکی می‌گوید شاید تعداد مجردان دهه شصتی شهر‌ها کمتر از روستا باشد، اما در عوض هزینه زندگی و تشکیل خانواده در کلان شهر‌ها هم آنقدر بالاست که ممکن است همان جمعیت کم هم تجرد قطعی را ترجیح دهند.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی جوانان وزارت ورزش و جوانان مهدی متقی فر معتقد است رفع موانع دریافت وام ازدواج، راه اندازی مراکز همسرگزینی، انجام مشاوره‌های رایگان، واگذاری تالار‌ها برای برپایی مراسم عروسی از اقداماتی عملی برای رونق گرفتن ازدواج دهه شصتی هاست، اما توجه به دلایل فرهنگی تجرد دهه شصتی‌ها و برنامه‌ریزی درست برای رفع این موانع فکری و فرهنگی حتی از مسائل مالی هم مهم‌تر است.
