مخاطب 24- «یون فوسه» که به عنوان برنده نوبل ادبیات ۲۰۲۳ برگزیده شد، کارنامه ادبی قابل توجهی از جمله ۴۰ نمایش‌نامه، چندین رمان، شعر، مجموعه مقاله، کتاب کودک و ترجمه دارد.
این نویسنده و نمایش‌نامه‌نویس نروژی که در سال ۱۹۵۹ میلادی در «هوگسوند» متولد شد، نخستین‌بار در سال ۱۹۹۹ میلادی به دنبال اجرای نمایش‌نامه «کسی می‌آید» در پاریس به شهرت رسید.
یک حادثه جدی در سن هفت‌سالگی تاثیر بزرگی در روند نوشتار این نویسنده در بزرگسالی ایجاد کرد. او یکی از پراجراترین نمایش‌نامه‌نویسان اروپا محسوب می‌شود.
نخستین رمان او در سال ۱۹۸۳ میلادی با عنوان «سرخ، سیاه» منتشر شد، البته خود او داستان کوتاهی را که با عنوان «آن مرد» در سال ۱۹۸۱ در یک روزنامه دانشجویی منتشر شده به عنوان نخستین اثر ادبی خود عنوان می‌کند. موفقیت بزرگ او به عنوان یک نویسنده با انتشار رمان «آشیانه قایق» در سال ۱۹۸۹ میلادی حاصل شد.
او در سال ۱۹۹۲ نخستین نمایش‌نامه خود را با عنوان «کسی می‌آید» نوشت. با این‌که «کسی می‌آید» نخستین نمایش‌نامه‌ای است که «فوسه» به نگارش درآورده است، «هرگز جدا نمی‌شویم» نخستین نمایش‌نامه او بود که در تماشاخانه ملی «برگن» در سال ۱۹۹۴ به اجرا درآمد. حالا پس از گذشت ۴۰ سال از آغاز فعالیت «فوسه» در حوزه ادبیات، او به جمع برندگان نوبل ادبیات ملحق شده است.
آکادمی سوئدی نوبل در جریان اعلام این نویسنده به عنوان برنده نوبل ادبیات امسال، از کتاب‌های «دیگر نام»، «من چیز دیگری است» و «نام جدید» که در فاصله سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۱ منتشر شدند به عنوان دستاوردهای بزرگ «فوسه» یاد کرده است.
همچنین «آندرس اولسون»، رئیس کمیته نوبل در قالب بیانیه‌ای ضمن مقایسه «فوسه» با نویسندگانی همچون «ساموئل بکت»، «توماس برنهارت» و «گئورگ تراکل»، این نویسنده نروژی را به عنوان فردی توصیف کرده که پیوندهای زبانی و جغرافیایی را با تکنیک‌های هنری مدرنیستی ترکیب می‌کند.
«فوسه» امسال در بین سایت‌های شرط‌بندی از شانس‌های دریافت نوبل ادبیات نبود و «کان شوئه» نویسنده چینی و «هاروکی موراکامی» نویسنده ژاپنی از بزرگ‌ترین شانس‌های امسال محسوب می‌شدند.
منبع: ایسنا
