طلسم لجستیکی صادرات ایران به روسیه شکسته می‌شود؟
همواره زمستان فصل اوج صادرات ایران به روسیه بوده و تا کمتر از دوماه دیگر نیاز مبرم ایران به راه‌های مواصلاتی سریع و کارآمد به روسیه افزایش می‌یابد.
این کشور یکی از مقاصد مهم صادراتی ایران است. ظرفیت‌های صادراتی ایران به روسیه به دلیل محدودیت‌های موجود، هنوز به سطح مطلوب خود نرسیده است؛ از جمله مهم ترینِ این محدودیت‌ها راه‌های ارتباطی و حمل و نقلی پر مسئله میان ایران و روسیه است.
در زمان حاضر اکثر صادرات ایران به این کشور از طریق محور‌های جاده‌ای جمهوری آذربایجان صورت می‌گیرد. ترانزیت محموله‌های صادراتی از طریق ترکمنستان نیز بسیار محدود بوده و مقدار کمی نیز از طریق کشتی‌های فله بر در دریای خزر انجام می‌شود.
محدود شدن تجارت ایران و روسیه به آذربایجان، اما مشکلات متعددی را برای تجار ایرانی ایجاد کرده است. از یک سو زیرساخت‌های مرز آستارا ظرفیت کافی برای افزایش چشمگیر صادرات ایران به روسیه را ندارد. از سوی دیگر همسویی آذربایجان با سیاست‌های برخی کشور‌های منطقه منجر به محدودیت‌های مضاعف رژیم باکو ضد صادرات و ترانزیت ایران به سمت شمال شده است.
زمستان سال گذشته مشکلات ذکر شده باعث شد تا صد‌ها کانتینر از محصولات کشاورزی صادراتی ایران به روسیه پشت مرز‌های آذربایجان فاسد شود. کارشکنی‌ها در قالب فک پلمب و معطل کردن محموله‌های صادراتی ایران، صفوف چندین کیلومتری از کامیون‌های صادراتی را تشکیل داد. این معضلات باعث شد تا نیاز به سایر مسیر‌های ارتباطی میان ایران و روسیه پررنگ‌تر از قبل شود.
ایران و روسیه از نظر دریایی با یکدیگر هم مرزند؛ با این وجود تاکنون ظرفیت اقتصادی دریای خزر مورد استفاده جدی ایران قرار نگرفته است. در این راستا لازم است تا ناوگان کشتی‌های رو-رو و کانتینر بر میان بنادر ایران و روسیه شروع به فعالیت کنند. کشتی‌های رو-رو کامیون‌های حامل بار را از ایران به بنادر روسیه می‌رساند.
پس از مدت‌ها انتظار و بحث بر سر لزوم راه اندازی خط کشتی رانی رو-رو میان ایران و روسیه، هفته گذشته رئیس سازمان توسعه تجارت وعده راه اندازی کشتی رو-رو بین بنادر دو کشور را با همکاری ستاد اجرایی فرمان امام (ره) داد. در این راستا قرار بود قرارداد به کارگیری کشتی رو-رو با ستاد اجرایی فرمان امام امضا شود.
هم اکنون یک کشتی رو-رو در بندر انزلی پهلو گرفته و پیش بینی می‌شود در آینده شاهد ورود جدی‌تر دریای خزر به تعاملات تجاری میان ایران و روسیه باشیم. با این حال هنوز خبری از راه اندازی این خط کشتی رانی نیست. باید دید در روز‌های آینده قفل لجستیکی صادرات ایران به روسیه شکسته خواهد شد یا خیر؟
