کد خبر: ۱۷۶۳
تاریخ انتشار: ۱۱ تير ۱۴۰۰ - ۲۳:۴۰

پدیده سواد مصنوعی و الگوی جدید نادانی

کارل تارو می‌گوید: هر وقت هر کسی از هر چیزی سخن می‌گوید ما وانمود می‌کنیم که درباره آن می‌دانیم. همکارانمان درباره فیلم، کتاب ..صحبت می‌کنند سرمان را بالا و پایین می‌بریم؛ یعنی من هم درباره آن می‌دانم
پدیده سواد مصنوعی و الگوی جدید نادانی
پدیده سواد مصنوعی و الگوی جدید نادانیدکتر مجتبی لشکربلوکی طی یادداشتی نوشت: روزانه فقط در تلگرام بیش از ۳ میلیون مطلب منتشر می‌شود. جالب است بدانید در ساعت چهار صبح که میزان مطالب منتشر شده به کمترین مقدار خود می‌رسد نیز ۲۵ هزار مطلب نشر می‌یابد. این میزان تولید محتوا در شبکه‌های مختلف اجتماعی در طول تاریخ بی‌نظیر و فوق‌العاده است و منجر به پدیده جالبی شده: «همه ما» راجع به «همه چیز» می‌دانیم، اما با ویژگی‌هایی خاص.

کارل تارو ژورنالیست معروف ژاپنی می‌گوید: هر وقت هر کسی از هر چیزی سخن می‌گوید ما وانمود می‌کنیم که درباره آن می‌دانیم. همکارانمان درباره فیلم، کتاب، قیمت ارز، حمله نظامی امریکا صحبت می‌کنند سرمان را بالا و پایین می‌بریم؛ یعنی من هم درباره آن می‌دانم.

این در صورتی است که آن‌ها درباره آن موضوع فقط نظرات کس دیگری را در یک شبکه اجتماعی خوانده‌اند و آن را بازگو می‌کنند؛ همان‌گونه که ما نیز چنین می‌کنیم. ما به شکلی خطرناک به‌نوعی «کپی‌برداری» از دانایی نزدیک می‌شویم که در واقع الگوی جدید «نادانی» است. ما با «سواد مصنوعی» روبه‌رو هستیم.

تحلیل و تجویز راهبردی:

رسانه‌ها باعث شده‌اند به‌سرعت برق در معرض اخبار و به‌سرعت باد در معرض تحلیل اخبار قرار بگیریم. محیط اطراف ما پر از اخبار مغشوش، اعداد و ارقام گول زننده و حرف‌های جهت‌دار است. سه مسئله این موضوع را تشدید می‌کند:

۱- حجم بالای اخبار و تحلیل‌ها. اطلاعات بیشتر یعنی فرصت کمتر برای بررسی دقیق‌تر آنها.

۲- سبک زندگی شتابان: زندگی امروزی نسبت به ۲۰۰ سال پیش بسیار چگال‌تر شده؛ یعنی میزان رخداد‌های کاری و ارتباطاتی در واحد زمان بیشتر شده است.

۳- سواد مصنوعی: نظرات ما از پرسه زدن در شبکه‌های اجتماعی سرچشمه می‌گیرند، نه مطالعه کتاب‌ها!
این کپی‌برداری از دانایی، در واقع الگوی جدید نادانی است. به همین خاطر است که اخبار درست، غلط، شایعه و حقیقت در فضای مجازی تقریباً هم‌ارزش هستند. چرا؟ چون ما فرصت نمی‌کنیم که درستی آنچه را که دریافت می‌کنیم، بررسی کنیم. بلافاصله آن را می‌خوانیم و احتمالاً آن را برای دیگران فوروارد (ارسال) می‌کنیم و در گفتگو‌های خانوادگی یا دوستانه یا کاری‌مان از آن اطلاعات استفاده می‌کنیم که نشان دهیم از زمانه عقب نیستیم.

چه می‌توان کرد؟

۱- تعلیق قضاوت. نه باور کنید و نه رد کنید. زمانی که استدلال به نفع یا علیه آن گفته یا نوشته ندارید، ردش نکنید، قضاوت خود را تا زمان دریافت اطلاعات کافی برای قضاوت معلق کنید.

۲- در حالت «غیر‌طبیعی» قضاوت نکنید. دو روانشناس امریکایی در مطالعات خود نشان دادند، زمانی که افراد از آرامش فکری بیشتری برخوردارند، کیفیت قضاوت‌های حرفه‌ای‌شان افزایش پیدا می‌کند. مطالعات نشان داده زمانی که شتاب‌زده، هیجانی، خسته و پریشان هستیم، کیفیت قضاوت‌های ما افت می‌کند و قضاوتی که در زمان شتاب‌زدگی می‌کنیم به‌اندازه قضاوت یک فرد مست [غیرعادی]، غیرقابل اتکاست.

۳- به ساختار‌های مشکوک، حساس باشید. جملاتی که با فعل مجهول و بدون فاعل ساخته شده‌اند مانند «گفته می‌شود» یا «شنیده‌ها حاکی از آن است که» و «یا بر اساس اخبار منتشر شده» روشی برای پیچاندن شما هستند. در این ساختار‌ها خبر وجود دارد، اما منبع خبر وجود ندارد.

۴- برای هر چه می‌خوانید یا می‌شنوید از خودتان بپرسید:

الف) آیا از منبع خبر/گزارش مطمئن هستم؟

ب) آیا شواهد تأییدکننده یا استدلال‌های قانع‌کننده آورده شده یا اینکه یک حرف به زبان‌های مختلف تکرار شده است؟

ج) آیا بین مقدمه و اطلاعات ارائه شده و نتایج رابطه منطقی وجود دارد؟

د) آیا تمام واقعیت بیان شده یا بخشی از واقعیت؟

۵- از چرا و کلمات هم خانواده استفاده کنید. آدم‌های دقیق دائم می‌پرسند چرا؟ چرا کاندیدای ریاست جمهوری شما بهتر است؟ چه چیز باعث می‌شود که فکر کنید قیمت ارز بالا می‌رود؟ چطور به این نتیجه رسیدید؟

۶- در منطق، فصلی وجود دارد به نام مغالطات. برای تقویت تفکر سنجش‌گرانه (انتقادی) بخش مغالطات را بخوانید با بیش از ۷۰ نوع مغالطه (=دامگاه اشتباه ذهنی) آشنا شوید.

۷- حضور در شبکه‌های اجتماعی مفید است. جریان آزاد اطلاعات در آن بسیار جذاب، مفید و غنیمت است، اما فراموش نکنیم که آن‌ها نمی‌توانند جایگزین کتاب و تفکر عمیق شوند.
آخرین اخبار
پربازدید ها
تصاویر
صفحه خبر بالای تصاویر
اخبار داغ
از حکم تتلو چه خبر؟ از حکم تتلو چه خبر؟
مجید نقشی یکی از وکلای امیرحسین مقصودلو درباره آخرین وضعیت پرونده موکلش گفت: حکم جدیدی صادر نشده است. در حال حاضر درخواست عفو و درخواست ماده ۴۷۴ ما در حال بررسی است.
چمران: شهرداری تعمیرات جزیی خانه‌های آسیب دیده را آغاز کرده ولی به تنهایی قادر به انجام کار بازسازی نیست! چمران: شهرداری تعمیرات جزیی خانه‌های آسیب دیده را آغاز کرده ولی به تنهایی قادر به انجام کار بازسازی نیست!
رییس شورای اسلامی شهر تهران با بیان اینکه شهرداری به‌تنهایی قادر به بازسازی خانه‌های آسیب‌دیده از جنگ ۱۲ روزه تحمیلی نیست، گفت: برای این منظور دولت باید به صورت جدی وارد عمل شود.
شرایط پرداخت بیمه بیکاری تغییر کرد شرایط پرداخت بیمه بیکاری تغییر کرد
تاکنون در طرح بیمه بیکاری افرادی که از دوره‌های آموزشی فنی و حرفه‌ای برخوردار بودند مشمول طرح می‌شدند، اما طبق اعلام جدید وزارت کار، در طرح جدید دریافت‌کنندگان بیمه بیکاری شرایط جدیدی خواهند داشت.
مجازات اعدام برای جاسوس‌ها مجازات اعدام برای جاسوس‌ها
نمایندگان مجلس جهت رفع ایراد شورای نگهبان در طرح «تشدید مجازات جاسوسی» تصویب کردند که هرگونه اقدام عملیاتی برخلاف امنیت کشور یا منافع ملی و نیز هرگونه فعالیت اطلاعاتی و یا جاسوسی برای رژیم صهیونیستی یا دولت‌های متخاصم از جمله دولت آمریکا یا سایر رژیم‌ها و گروه‌های متخاصم یا برای هر یک از عوامل وابسته به آنها مستوجب مجازات اعدام و مصادره اموال است.
احتکار به سفره خانواده‌ها راه یافت! احتکار به سفره خانواده‌ها راه یافت!
احتکار هدفمند شرکت‌های برنجی، سفره مردم را نشانه گرفته است.
از نظر علی مطهری مذاکرات ادامه پیدا خواهد کرد؟ از نظر علی مطهری مذاکرات ادامه پیدا خواهد کرد؟
علی مطهری با اشاره به طرح استیضاح پزشکیان از سوی مخالفان دولت هم گفت: «این‌ها تندروی است. ممکن است انتقاداتی به آن مصاحبه ایشان با مجری آمریکایی وجود داشته باشد و انتظار داشته باشند که قاطع‌تر و تندتر صحبت کنند. ولی خود این موضوع هم با آقای رئیس جمهور قابل گفت‌و‌گو است.»
طالبان به دنبال آمریکایی‌ها می‌گردد! طالبان به دنبال آمریکایی‌ها می‌گردد!
چهار سال پس از سقوط کابل و بازگشت طالبان به قدرت، ویدئویی تبلیغاتی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که در آن افغان‌ها با لحنی طنزآمیز، شهروندان آمریکایی را به سفر توریستی به این کشور دعوت می‌کنند.
برگزیده
جزئیات جدید از حملۀ اسرائیل به جلسۀ شورای‌عالی امنیت ملی جزئیات جدید از حملۀ اسرائیل به جلسۀ شورای‌عالی امنیت ملی
پیش از ظهر روز دوشنبه ۲۶ خرداد، درحالی‌که جلسه شورای‌عالی امنیت ملی با حضور روسای سه قوه و دیگر مقامات ارشد در طبقات زیرین یک ساختمان در غرب تهران درحال برگزاری بود، حمله آغاز شد.
عفو زندانیان سیاسی، استمرار اعتماد اجتماعی و همبستگی ملی+ فیلم عفو زندانیان سیاسی، استمرار اعتماد اجتماعی و همبستگی ملی+ فیلم
سید محمدرضا خاتمی در آستانه دهمین سالگرد بازداشت سید مصطفی تاجزاده فیلمی از خود منتشر کرد و گفت: «بیش از سی سال است که با مصطفی آشنا هستم. شهادت می‌دهم او خیر خواه کشور و مردم بوده است.» چندی پیش حسین کمالی، رئیس خانه احزاب ایران در نامه‌ای به رئیس جمهور خواهان پیگیری و تلاش وی و رئیس قوه قضائیه برای آزادی زندانیان سیاسی شد. همچنین مجمع مدرسین و محققین حوزه علمیه قم خواستار آزادی زندانیان سیاسی و رفع حصر میرحسین موسوی شدند. جنگ ۱۲ روزه جامعه ایران را وارد فضای همبستگی کرد، شرایطی که می‌توان با عفو و آزادی زندانیان سیاسی به ادامه داشتنش امیدوار بود.
استفاده از استارلینک جرم است استفاده از استارلینک جرم است
اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضائیه گفت: اگر گزارشی درخصوص استفاده از استارلینک به دستگاه قضایی برسد حتما به وظیفه نظارتی خود عمل خواهد کرد.
صفحه خبر بالای تصاویر