رابرت مالی: نمی‌توانیم تضمین بدهیم دولت آینده آمریکا از برجام خارج نمی‌شود
مخاطب۲۴- رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در گفت‌وگو با این برنامه رادویی در پاسخ به این سوال که آیا مذاکرات احیای برجام به بن‌بست رسیده است با نه، گفت: ما یک ماه پیش تصور می‌کردیم به توافق نزدیک هستیم و بعد از آن ایران به دلایلی که باید از آنها پرسید، شروع به طرح مسئله‌ای کرد که هیچ ارتباطی با توافق ندارد و مربوط به تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره فعالیت‌های گذشته ایران و وجود ذرات اورانیوم در چند محل است.
مالی مدعی شد: بنابراین، بدون این که بخواهم وارد جزئیات شوم، می‌گویم چیزی که ایران خواسته این است که ما، یعنی آمریکا و کشورهای اروپایی روی آژانس فشار اعمال کنیم تا پرونده این تحقیقات بسته شود. این مسئله هیچ ارتباطی با توافق ندارد. از این گذشته، ما هم این کار را انجام نخواهیم داد.
این ادعای مالی درباره موضوع تحقیقات آژانس در ایران و مرتبط بودن آن با روند مذاکرات وین در حالی مطرح می‌شود که حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران پیش‌تر در گفت‌وگویی با وبگاه المانیتور گفته بود: در مورد همکاری با آژانس هیچ مشکلی نداریم. اکنون در چارچوب پادمان همکاری‌های ما با آژانس ادامه دارد. دوربین‌های آژانس نصب هستند و عملیات مانیتورینگ خود را انجام می‌دهند. ولی اقدامات داوطلبانه و بیشتری که انجام داده بودیم از جمله دوربین‌هایی را که داوطلبانه نصب شده بود، از مدار خارج کردیم. در اقدام متقابل، بخاطر قطعنامه‌ای که در آژانس چهار ماه پیش صادر شد. آمریکا و سه کشور اروپایی، کار اشتباهی را انجام دادند؛ در حالی‌که در وسط مذاکره بودیم، قطعنامه را در آژانس ارائه کردند. ما به همکاریمان با آژانس ادامه می‌دهیم.
امیرعبداللهیان افزود: در مورد سه مکان اتهامی علیه ایران، آژانس سوالاتی دارد؛ آماده ایم به سوالات آژانس پاسخ دهیم. اما قویا اعتقاد داریم آژانس باید تکنیکی و فنی عمل کند. مشکل ما با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این است که سیاسی عمل می‌کند. اگر آژانس متمرکز بر مسوولیت و وظیفه فنی خودش بشود، ما هم در این مسیر همکاری‌هایمان را با آژانس تقویت خواهیم کرد. در سال ۲۰۱۵ اتفاقی افتاد و اراده و توافقی سیاسی میان ایران و آمریکا و سه کشور اروپایی به حل مسائل ایران و آژانس کمک کرد. ما می‌خواهیم در کنار همکاری‌های فنی و پاسخ به سوالات آژانس، این اراده سیاسی هم وجود داشته باشد. ما دو درصد کل فعالیت هسته‌ای جهان را در ایران، آن‌هم در چارچوب صلح‌آمیز انجام می‌دهیم اما ۳۷ درصد بازرسی‌های آژانس به ایران اختصاص دارد. معنی آن این است بعد از آنکه همه طرف‌ها به برجام برگردند، ما هم باید همه دسترسی‌ها را مجددا به آژانس بدهیم؛ دسترسی‌های فراتر از پادمان. پس این خیلی طبیعی است که اتهامات بی‌اساسی که الان در دستور کار آژانس علیه ایران است، باید از میان برداشته شود. اما قبول داریم که مسیرش کار فنی است. اما به موازات آن باید اراده سیاسی مثل سال ۲۰۱۵ برای بستن پرونده‌های اتهامی وجود داشته باشد.
مالی درباره موضوه تضمین‌خواهی ایران در مذاکرات وین نیز گفت: در صورت انجام توافقی در وین برای بازگشت آمریکا به برجام، واشنگتن نمی‌تواند تضمین بدهد دولت بعدی این کشور از این توافق خارج نخواهد شد.
او در این باره مطرح کرد: من می‌توانم درک کنم چرا آنها این تضمین را می‌خواهند اما ما از لحظه شروع این مذاکرات، در حدود یک سال و نیم پیش، گفتیم که سیستم ما به این شکل کار نمی‌کند. اگر رئیس‌جمهور آینده طی اقدامی حساب‌نشده و به صورت یک‌جانبه تصمیم بگیرد که با وجود کارآمد بودن توافق از آن خارج شود، ما هیچ کاری نمی‌توانیم برای متوقف کردن آن انجام دهیم.
وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگوی یاد شده درباره موضوع تضمین‌ها گفته بود:
وقتی از تضمین صحبت می‌کنیم به رفتار آمریکا در توافق سال ۲۰۱۵ نگاه می‌کنیم. خروج ترامپ از برجام یک اقدام مغایر مقررات بین‌المللی بود. الان نیز با وضعیتی مواجه هستیم که طرفهای مذاکره کننده آمریکایی به ما می‌گویند هیچ تضمینی برای دولت بعدی نمی‌دهیم. بالاخره در عرف و رویه‌های بین‌الملل وقتی توافقی امضا می‌شود، این قرارداد، توافق پایدار میان نظامهای سیاسی و حکومتها است و نه دولتهایی که می‌آیند و می روند.
او در ادامه گفت: ماههاست معاونم آقای دکتر باقری و همکارانم در وین مذاکره می‌کنند. ارتباطات زیادی خود من با طرفهای مختلف در موضوع بازگشت به برجام دارم اما وقتی ما صحبت از ضمانت می‌کنیم، طرف آمریکایی مذاکره ما، اظهار می‌دارد ما حداکثر تا پایان دولت خودمان ضمانت خواهیم داد. این چه پیامی‌برای طرفهای دیگر که علاقه‌مند هستند بیایند و در ایران سرمایه‌گذاری کنند دارد. این رفتار، این پیام را به سرمایه‌گذار خارجی می دهد که وارد ایران نشوید، وقت زیادی ندارید. من در نشست امنیتی مونیخ با برخی از مدیران شرکت‌های بزرگ، گفت‌وگو داشتم. معاون اقتصادی من هم نشست مفصلی با کمپانی‌های بزرگ عمدتا اروپایی در مونیخ داشت. همه آنها به ما می‌گفتند اگر مدت قراردادها کوتاه باشد ما نمی‌توانیم پروژه‌ای را در ایران اجرا کنیم. البته در مورد تضمین و طول مدت قراردادها ما پیشرفت‌هایی را در تبادل پیامهایمان با آمریکایی‌ها در هفته‌های گذشته شاهدیم اما هنوز به نقطه مطلوب نرسیده‌ایم.
مالی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا ایران مصمم به ساخت سلاح است، بیان کرد: بدون استناد به آن‌چه جامعه اطلاعاتی در این خصوص خواهد گفت، می‌توانم بگویم که ما فکر می‌کنیم در مقطع فعلی به نظر نمی‌رسد ایران تصمیمی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای گرفته باشد.
اذعان این مقام آمریکایی به صلح‌آمیز بودن ماهیت برنامه هسته‌ای ایران در حالی است که مقامات ایران، خود بارها تاکید کرده‌اند تولید و به کارگیری تسلیحات هسته‌ای، جایی در دکترین دفاعی ایران ندارد.
نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در پاسخ به سوالی درباره اظهارات و اقدامات مداخله‌جویانه دولت آمریکا درباره اتفاقات اخیر ایران، مدعی شد: سیاست دولت بایدن تلاش برای دامن زدن به بی‌ثباتی در ایران یا تغییر حکومت نیست، بلکه فقط تلاش می‌کند نسبت به باورهای ایالات متحده مبنی بر اینکه مردم حق دارند از آزادی‌های اولیه استفاده کنند، صادق باشد.
